نگاهی به چالش‌ها و اقدامات صدا و سیما در تأثیرگذاری تلاوت قرآن بر مردم
کارشناسان در میزگرد قرآنی «نقد و بررسی اقدامات صدا و سیما در زمینه تأثیرگذاری تلاوت بر عموم مردم» به جایگاه فعلی رسانه ملی در گسترش تلاوت اثرگذار و همچنین اقدامات انجام شده در این زمینه و وظایف نهاد‌ها و دستگاه‌های متولی این عرصه پرداختند.
به گزارش خبرنگار ایکنا، میزگرد قرآنی «نقد و بررسی اقدامات صدا و سیما در زمینه تأثیرگذاری تلاوت بر عموم مردم» از سری برنامههای هجدهمین نشست تخصصی استادان، قاریان و حافظان ممتاز قرآن کریم شب گذشته چهارشنبه، ششم دی‌ماه، با حضور سیدعلی سرابی، قائم مقام شورای عالی قرآن، محمدحسین کشکولی، مدیر شبکه قرآن و معارف سیما، منصور قصری‌زاده، مدیر رادیو قرآن، قاسم رضیعی، قاری بین‌المللی و کارشناس قرآنی و همچنین سعید رحمانی، استاد قرآن و کارشناس قرآنی در حسینیه الزهرا(س) مجتمع امام خمینی(ره) برگزار شد.
سخنران ابتدایی این نشست محمدحسین کشکولی، مدیر شبکه قرآن و معارف سیما بودو وی در ابتدا با بیان اینکه امروز شبکه قرآن و معارف سیما در تولید رسانه‌ای در خط مقدم حوزه معارفی قرار دارد و با همه نقاط قوت و ضعف تلاش‌هایی را در این میدان انجام می‌دهد، به مهمترین مسائل و چالش‌هایی که در این موضوع مهم با آن مواجهه هستند پرداخت و گفت: حوزه تلاوت اثرگذار دو بعد صوت و تصویر دارد که از بُعد صوت، لحن، تجوید و... اساتید حاضر هستد و در این حوزه مباحث ارزشمندشان را ارائه می‌کنند و بنده در حوزه تصویر سخنانی را ارائه می‌کنم.
مدیر شبکه قرآن و معارف سیما ادامه داد: در حوزه تلاوت و تلاوت اثرگذار با دو ساحت روبه‌رو هستیم که یک ساحت مثلث قاری، هنر تلاوت و مخاطب است و ساحت بعدی زیباشناسی تصویر است؛ اگر از منظر این دو ساحت بخواهیم به مسئله تلاوت اثرگذار بپردازیم مشخصاً در سیمای قرآن با مصادیق کلانی مواجه هستیم. حوزه اول قاری، هنر تلاوت و مخاطب است که در مواجه با این مثلث با مصادیقی مواجه هستیم.
وی با بیان اینکه مخاطب باید با قاری یک تجربه هنری ایجاد کند، اما سوال این است که چالش‌های پیشران نسبت به این موضوع چیست؟ ادامه داد: مسئله بعدی تصویری است که قاری از قرآن به مخاطبش ارائه می‌دهد. به این معنا اگر مخاطب در یک محفل قرآنی نشسته است، چه تصویری در ذهنش نسبت به قاری و تلاوت آن ثبت می‌شود و اینکه این تلاوت چه چیزی را از صدا، آیه، تصویر قاری و... در ذهن مخاطب هک می‌کند. مسئله بعدی گفت‌وگو در رابطه با باز تولیدپذیری تکنیکی از تلاوت‌های فاخر و الگو است.
کشکولی افزود: مسئله بعدی توجه به جوانب آشکار کننده اجتماعی تلاوت است و مسئله بعدی تحلیل رابطه هنر تلاوت با تکنولوژی تصویر است. تصویر می‌تواند یک توهم محسور کننده ایجاد کند؛ لذا باید نسبت ما با آن مشخص شود. بحث بعدی تحلیل رابطه تنگاتنگ امر تلاوت با جذب مخاطب است. بحث دیگری که مقام معظم رهبری در فرمایشاتشان بیان کردند خلق موقعیت محتوایی است. ما رابطه‌ای بین سوژه و ابژه در امر تلاوت قائل هستیم. در این حوزه ابتدا باید تکلیفمان را با تعامل این دو در بازنمایی هنر تلاوت مشخص کنیم.
مدیر شبکه قرآن و معارف سیما بیان کرد: مسئله بعد تأکید بر اصالت ارائه حفظ سنت تلاوت است. مسئله بعد ترکیب هنر تلاوت با هنر‌های دیگر از جمله تئاتر، موسیقی و قالب‌های مختلف است. ما مسئله‌ای را در زبان ارتباطات داریم و آن هم این است که آیا با چسباندن هنر تلاوت با هنر‌های دیگر این موضوع را محدود نمی‌کنیم؟ و یا در انتقال معنا دچار بحران نمی‌شویم؟
وی مسئله بعدی را تحلیل مکان‌بندی و زمانبندی تلاوت در بازنمایی تصویر دانست و بیان کرد: مسئله دیگر تحلیل هویت موسیقی تلاوت برای حرکت به سمت موسیقی با هویت است و مسئله آخر رابطه مناسک با هنر تلاوت است. برای اینکه مسئله تلاوت را به پیشنهاد اجتماعی تبدیل کنیم ابتدا نیاز داریم آن را به یکسری شبه مقدسات گره بزنیم، اما سوال این است که چقدر این روش می‌تواند به انتقال معنا و مفهوم تلاوت اثرگذار کمک کند؟
منصور قصری‌زاده، مدیر رادیو قرآن نیز در ادامه این نشست به عنوان سخنران بعدی پنل به ارائه نظرات خود پرداخت و گفت: برای دریافت یک کلام و پیام به سه عامل نیازمندیم. یکی بحث فرستنده، دیگری گیرنده و عامل دیگر محل دریافت و شرایطی است که تعامل بین فرستنده و گیرنده را فراهم می‌کند. ما در قرائت قرآن که بالاترین پیام را القا می‌کند نباید خودمان را مستثنی از این موضوع بدانیم. قاری قرآن به عنوان یک رسانه و فرستنده پیام در قدم اول باید خود یک فرستنده قوی باشد که بتواند پیام را به خوبی ارسال کند؛ لذا قاری باید به یک باورمندی رسیده باشد و کلام الهی را در جان خود درک کند تا بتواند ارائه خوبی به مخاطب داشته باشد.
وی افزود: موضوع بعدی استفاده از ابزاری است که قاری برای القا و ابلاغ پیام خود استفاده می‌کند. یک قاری خوب و مؤثر کسی است که از لحاظ فنی و تخصصی تجربه کافی را داشته باشد، شاگردی کرده و یا در مسابقات مختلف حضور پیدا کرده و چکش کاری شده باشد تا بتواند در این عرصه اثرگذار باشد. اگر فرض کنیم که قاری تمامی شرایط را دارد و پیام را به گیرنده‌ای که درکی از پیامی که به آن ارائه می‌شود نداشته باشد و در یک شرایط غیر عادی قرار گرفته باشد، طبیعی است که گیرنده نمی‌تواند به زیبایی‌های آن تلاوت و معنا پی‌ببرد و آن‌ها را دریافت کند. در این زمینه هر چقدر هم قاری زیبا بخواند نمی‌تواند مفهوم آیات را ارائه بدهد و تلاوت اثرگذار داشته باشد.
مدیر رادیو قرآن ادامه داد: نکته بعدی موقعیت و شرایط ارائه است. این موضوع در صدا و سیما کاربرد زیادی دارد. اگر به فرض گیرنده و فرستنده خوبی داریم، اما محیط فرستنده و گیرنده پر از نویز و آلوده باشد باز هم نمی‌توان تلاوت اثرگذار داشت. این موضوع را به رادیو و به ویژه رادیو قرآن انتقال می‌دهم. اگر رادیو قرآن را به عنوان یک موجود زنده فرض کنیم و بخواهد بهترین تلاوت‌ها را به شنونده منقل کند و فرض کنیم که این انتقال را به بهترین شکل انجام می‌دهد، اما اگر رادیو و سیستم گیرای رادیو من آمادگی و ضعف داشته باشد و یا مشکلاتی در فرایند شنیدن تلاوت ایجاد شده باشد، قطعاً در انتقال مفهوم و معنا دچار مشکل خواهم شد.
قصری‌زاده با اشاره به اینکه امروز با رادیو تلاوت و ترتیل، بازو‌های کمکی برای رادیو قرآن ایجاد کرده‌ایم تا مشکلات در مسیر گیرنده و شنونده از بین برود، گفت: همچنین بسته‌های تلاوت و موضوعی قرآن را ایجاد کرده‌ایم که مخاطب در هر سطحی از تلاوت‌ها استفاده کند. امروز رادیو تلاوت با حداقل هزینه بالاترین پوشش جمعیتی را دارد و با کیفیت صوتی بسیار بالا در اختیار مخاطبان قرار گرفته است و هدف اصلی رادیو قرآن که استماع تلاوت قرآن است را دنبال می‌کند.
سیدعلی سرابی، قائم مقام شورای عالی قرآن دیگر سخنران این پنل بود که وی نیز اشاره‌ای به اقدامات شورای عالی قرآن طی سال‌های گذشته کرد و گفت: تأثیرگذاری قرآن در شرایط فعلی نسبت به گذشته دور این فعالیت‌ها رونق خوبی پیدا کرده است و شاهدیم که صدا و سیما در این عرصه رشد فزاینده‌ای داشته است. امروز قاریان و اساتید ما را در اقصی نقاط جهان به دلیل پخش تلاوت‌هایشان در رسانه ملی به خوبی می‌شناسند و اثرگذاری آن‌ها چند برابر شده است.
وی ادامه داد: در زمینه اقدامات شورای عالی قرآن در این عرصه باید گفت بُعد تلاوت قرآن در این زمینه یک رسانه است و تأکیدات ائمه بر زینت دادن تلاوت قرآن با صوت زیبا نشان می‌دهد که تلاوت قرآن با الحان زیبا یک رسانه است. این اتفاق از صدر اسلام هم وجود داشته و صرفاً برای قرن حاضر نبوده است.
قائم مقام شورای عالی قرآن در ادامه به بخشی از منویات مقام معظم رهبری در حکم تأسیس شورای عالی قرآن اشاره کرد و گفت: در بخشی از این حکم آماده است: «.. با توجه به اهمیت قرآن مجید و نقش حیات‌بخش کلام الهی در جامعه اسلامی و نظر به لزوم پخش قرائت صحیح و دلنشین قرآن و سایر نغمات الهی از صدا و سیمای جمهوری اسلامی و به منظور سیاست‌گذاری، نظارت، هدایت و ارتقای برنامههای مربوط به قرائت قرآن، اذان، مناجات، ادعیه و تواشیح، هیئتی ... تشکیل شده و وظایف مربوط را برعهده گیرند. لازم است ترتیبی اتخاذ شود تا کلیه دستورالعمل‌های تنظیمی این هیأت به مبادی ذی‌ربط در صدا و سیما ابلاغ گردد و امکانات مناسب جهت موفقیت آنان فراهم شود»؛ لذا با عنایت به این جایگاه واثرگذاری معجزه آسا در تلاوت قرآن و به منظور اثرگذاری این تلاوت‌ها شورایی به دستور ایشان در صدا و سیما تشکیل شد که هدف مهم و اصلی آن ارتقای تلاوت قرآن و ارتقای تلاوت‌هایی بود که در صدا و سیما پخش می‌شد.
وی ادامه داد: زمانی که شورای عالی قرآن تشکیل شد، فقط شبکه یک و دو سیما فعال بود. در صدا هم تنها چند شبکه داشتیم و در آن زمان تلاوت‌ها بیشتر منحصر به قبل از اذان بود و فقط یک برنامه با عنوان سیمای قرآن با محوریت قرآن داشتیم که در طول هفته یک‌بار پخش می‌شد. این‌ها مجموعه برنامههای قرآنی در صدا و سیمای آن زمان بود، اما بعد از تشکیل شورای عالی قرآن و حساسیت ویژه مقام معظم رهبری نسبت به این موضوع و همچنین باتوجه به جایگاه و اثرگذاری تلاوت‌های زیبا، بنا بر این شد که تلاوت قرآن در صدا و سیما پررنگ‌تر شود؛ لذا باتوجه به جلساتی که با مدیران وقت رسانه ملی و اعضای شورای عالی قرآن داشتیم مقرر شد تا این برنامه‌ها تقویت شود و بعد از آن رادیو قرآن ساعت و پخش برنامه‌هایش تقویت پیدا کرد و تولیدات رسانه ملی کیفی‌تر و کمیت آن نیز تقویت شد.
سرابی تصریح کرد: یکی از کار‌های خاصی که برای اثرگذاری تلاوت‌ها انجام شد تهیه تلاوت‌ها و قرآن ترجمه‌ها بود که از شبکه‌های مختلف پخش می‌شد که در اثرگذاری آن حوزه بسیار مؤثر بود. از حدود سال ۸۰ بود که ترتیل‌خوانی و جزخوانی نیز با طرحی در رسانه ملی آغاز شد و این برنامه در اماکنی همچون حرم حضرت معصومه(ع) شروع شد. بعد از آن ساماندهی ضبط و پخش تلاوت‌های استاندارد پیگیری شد و شورای عالی قرآن سعی کرد این تلاوت‌ها را از انحصار یک شبکه خاص در بیاورد و این تلاوت‌ها از تمام آرشیو‌های صدا و سیما جمع‌آوری شد و مواردی تأییدی به شبکه‌های مختلف گسیل داده شد. اقدام بعدی اعزام تیم‌های آموزش و ضبط تلاوت بود. تیم‌هایی از اساتید به نقاط مختلف کشور اعزام می‌شدند و به آموزش و ضبط تلاوت اقدام می‌کردند و امروز استان‌ها تقریباً از چهره‌های بومی خودشان تلاوت‌های خوبی دارند.
وی با بیان اینکه این مأموریت‌ها کماکان در شورای عالی قرآن ادامه دارد، گفت: همچنین نشست‌های تخصصی در شورای عالی قرآن برای کیفی‌تر شدن تلاوت قرآن انجام شد و حاصل همه این تلاش‌ها این بود که امروز تعداد زیادی از قاریان ممتاز، برجسته و جوان را داریم که سرمایه‌های آینده نظام جمهوری اسلامی هستند که در سراسر جهان نام آشنا هستند. اگر روزی قاریان را اعزام و برای آن‌ها هزینه می‌کردیم تا نشان دهیم که شیعه به قرآن اهمیت می‌دهد، اما امروز از سراسر نقاط دنیا قاریان ما را با پیشنهادات خوب دعوت می‌کنند تا برای آن‌ها قرآن را تلاوت کنند.
سعید رحمانی، استاد قرآن و کارشناس قرآنی به عنوان دیگر سخنران این نشست با ارائه مقاله‌ای پیرامون جایگاه رسانه در ترویج فرهنگ قرآنی، گفت: راه‌های بسیار سختی را در این حوزه طی کرده‌ایم و اگر نقد و تحلیلی هم می‌شود ابتدا به خودمان است و بعد به مدیران تا ان‌شاءالله سازنده باشد. ﺗﻼﻭﺕ ﻗﺮﺁﻥ، ﺭﺳﺎﻧﻪ، ﻓﻦ ﻭ ﻫﻨﺮی ﻣﻘﺪﺱ ﻭﻣﺘﻌﺎلی ﻭ ﺗﺮکیبی ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ یک ﺍﺑﺮ ﻫﻨﺮ، ﻛﻼﻥ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭی ﺭﺍ ﺍﻟﻘﺎء می‌کند ﻛﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻭﺍقعیتی ﺑﺮﺁﻣﺪﻩ ﺍﺯ ﻓﻄﺮﺕ ﻭ ﻋﻤﻖ ﺍﻧﺴﺎﻧﻴﺖ ﺑﻪ ﺭﺍحتی می‌تواند ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺑﻴانی ﻭ ﺯﻳﺒﺎیی ﺷﻨﺎختی ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻫﻨﺮﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺭﺍﻫﺒﺮی کند.
وی در ادامه به بایسته‌های ایجاد جذابیت و تأثیرگذاری قرآن توسطه رسانه اشاره کرد و گفت: ﺑﺮﺭسی ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺟﺬﺍﺑﻴﺖ ﻭ ﺗأﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭی، ﺿﺮﻭﺭی، ﻣﻔﻴﺪ، ﻭ ﺍﺭﺯﺵﻣﻨﺪ ﺍﺳﺖ. ﻣﻮﺍﺭﺩی ﻧﻈﻴﺮ ﻓﻘﺪﺍﻥ ﻭﺣﺪﺕ ﺳﺒک ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ، ﻗﺎﻟﺐ ﻭ ﻣﺤﺘﻮﺍ و یا ﺑﻪ ﺍﺻﻄﻼﺡ ﻧﺎﺧﻨک ﺯﺩﻥ، ﻭﺿﻮﺡ ﻧﺪﺍﺷﺘﻦ ﺍﺭﺍئه ﺑﺮﺍی ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺧﺎﺹ ﻳﺎ ﻋﺎﻡ و عدم ﺗﻮﺟﻪ ﻛﺎفی ﺑﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎی ﺑﻪﺭﻭﺯ، ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﺍﻳﺪﻩ ﻭ ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﻣﺤﺘﻮﺍی ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮﺍی ﺧﻼﻗﻴﺖﻫﺎی ﻧﻮ ﻭ ﺟﺬﺍﺏ ﻭ ﻋﺪﻡ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻣﺮﺯﺑﻨﺪیﻫﺎ ﻭ ﺧﻄﻮﻁ ﻗﺮﻣﺰ ﭘﺨﺶ ﺯﻳﺎﺭﺕ و همچنین ﮔﺴﻞ ﻭ ﻧﺒﻮﺩ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻴﻦ ﺻﺎﺣﺒﺎﻥ ﺍﻳﺪﻩ ﻭ ﺗﻬﻴﻪﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺻﺪﺍ ﻭﺳﻴﻤﺎ ﺩﺭ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﮔﺴﺴﺖ ﻣﺤﺘﻮﺍیی ﺷﺪﻳﺪی را در این عرصه ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
این استاد قرآن تصریح کرد: ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺳﻮﺍﻻتی که در ادامه اشاره می‌شود ﻣﻬﻢ ﻭ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﺍﺳﺖ. ﭼﻘﺪﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎی ﺭﺍﺩﻳﻮ ﻭ ﺳﻴﻤﺎی ﻗﺮﺁﻥ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺗﻨﺎﺳﺐ، ﺳﻴﻨﺮﮊی ﻭﻫﻤﮕﺮﺍیی ﺭﺳﺎﻧﻪﺍی ﺩﺍﺭﺩ؟ ﺍﻟﮕﻮی ﻣﺤﺘﻮﺍﻳی ﻭ ﺍﻭﻟﻮﻳﺖﻫﺎی ﺍﺳﺎسی ﭼﻘﺪﺭ ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎﻥ ﻣﻌﺮفی ﻭ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ؟ ﺁﻳﺎ ﺟﻠﺴﺎﺕ ﻣﻨﻈﻢ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩی ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ، ﺑﺮﺍی ﺍﺗﻘﺎﻥ ﺩﺭﻭﻥﻣﺎﻳﻪﻫﺎ ﻭ ﻣﺤﺘﻮﺍﻫﺎ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪی ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ؟ و ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻨﺪﺑﺎﺯﺍﻧﻪ ﺑﻴﻦ ﺩﻭ قطبی ﻣﻄﻠﻮﺑﻴﺖ ﻭ ﺟﺬﺍﺑﻴﺖ ﺑﺎ ﻣﻘﺒﻮﻟﻴﺖ ﻭ ﻣﺸﺮﻭﻋﻴﺖ ﺗﺎ ﻛﺠﺎ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺭﺩ؟ همچنین ﺭﮊﻳﻢ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﻭ ﺳﻬﻢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭼﻘﺪﺭ ﺑﻪ ﺭﻭﺯ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ؟ و ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺭﺍﻫﺒﺮی ﻗﺮﺁنی ﻭ ﺣﺮﻛﺖ ﭘﻴﺸﺮﻭ ﺩﺭ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺳﺎﻳﺮ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎی ﺩﻳﺪﺍﺭی ﻭ ﺷﻨﻴﺪﺍﺭی ﭼﻪ ﺟﺎﻳﮕﺎهی ﺩﺍﺭﺩ؟
رحمانی با اشاره به اینکه ﺭﺳﺎﻧﻪ ﺑﺮﺍی ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺣﺲ ﻭ ﺷﻌﻮﺭ ﻣﺘﻌﺎلی ﺩﺭ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺧﻮﺩ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﺩﻭ ﻧﻜﺘﻪ ﻣﻬﻢ ﺑﻬﺮﻩ ﮔﻴﺮﺩ، گفت: اول نکته ﻧﺰﺩیک ﺷﺪﻥ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ ﻭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻭ ﻣﺼﺎﺩﻳﻖ ﺩﺭﺳﺖ ﻭ ﺍﺻﻴﻞ ﺁﻥ و دومین مورد ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎ ﻭ ﻭﻳﮋگیﻫﺎی ﻛﺎﺭ ﻫﻨﺮی ﻭ ﺭﺳﺎﻧﻪﺍی است. البته ﺑﻪ ﻧﺤﻮی ﻛﻪ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﺼﺮ ﺟﺬﺍﺑﻴﺖ ﻧﺰﺩیک ﺷﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺍﺛﺮﮔﺬﺍﺭی ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻭ ﺑﺴﺘﺮی ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻧﺸﻮﺩ ﺁﻥ ﻧﻜﺘﻪ ﻣﻌﺮفتی ﻫر چقدر ﻫﻢ ﻛﻪ ﻣﻬﻢ ﻭ ﺑﺰﺭﮒ ﺑﺎﺷﺪ، ﻫﺪﺭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ.
وی ادامه داد: ﻣﺴﻴﺮ ﺍﺛﺮﮔﺬﺍﺭی ﻣﺴﻴﺮ ﺳﺨﺖ ﻭ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩﺍی ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻧﮕﺎﺭﻩﻫﺎ ﻭ ﺗﺌﻮﺭیﻫﺎی ﺑﺴﻴﺎﺭی ﺑﺮﺍﻳﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻭ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. یک ﮔﺮﻭﻩ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﺍی ﺍﺭﺯﺵﻫﺎی ﺩینی ﻭ ﺍﻧﺴﺎنی ﻭ ﻣﻌﺎﺭﻑ ﻣﻌﻨﻮی، ﺟﺬﺍﺑﻴﺖ ﺁﻓﺮینی ﻛﺮﺩ ﻭ ﻭقتی ﺍﺯ ﺟﺬﺍﺑﻴﺖ ﺣﺮﻑ میﺯﻧﻨﺪ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﺮﺁﻧﻨﺪ ﺗﺎ ﭼﻴﺰی ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺟﺬﺍﺏ ﺩﺭ ﻫﻨﺮ ﻭ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻣﻄﺮﺡ ﺍﺳﺖ. در این مواقع برخی تلاش می‌کنند تا ﺑﻪ ﻫﺮ ﻃﺮیقی ﻛﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻣﻌﺎﺭﻑ ﺗﺰﺭﻳﻖ شود تا ﻏﺮﻳﺰﻩ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺭﺍ ﺧﻮﺵ ﺁﻳﺪ. اما بدون ﺗﺮﺩﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩ، ﺑﻴﺮﺍﻫﻪﺍی ﺑﻴﺶ ﻧﻴﺴﺖ.
این کارشناس قرآنی اظهار کرد: ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻭﺟﻪ ﺣﻖ ﻧﺪﺍﺭﻳﻢ ﺑﺎ ﺩﺳﺘﻤﺎﻝ ﻛﺜﻴﻒ ﺷﻴﺸﻪﺍی ﺭﺍ ﭘﺎک ﻛﻨﻴﻢ ﻭ ﺑﺮﺍی ﺟﺬﺍﺑﻴﺖﺁﻓﺮینی حتی ﺑﺮﺍی ﻣﻘﺪﺱﺗﺮﻳﻦ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻭ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎ ﻭ ﻣﻨﺎﺑﻊﻣﺎﻥ ﺍﺯ ﺭﻭﺵﻫﺎیی ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﺣﻴﻄﻪ ﺍﺧﻼﻕ ﻭ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﻭ ﺁﻣﻮﺯﻩﻫﺎی ﺩینی ﺳﻮﺩ ﺟﻮﻳﻴﻢ از جمله نکات مهم در این زمینه است. ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻣﺜﺎﻝ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮﺍی ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺣﺲ ﻣﻌﻨﻮی ﻭ ﻣﻬﺮﻭﺭﺯی ﻭ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﺁﺩﺍﺏ ﺩﺭﺳﺖ ﺍﻧﺴﺎنی ﺩﺭ یک ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮنی ﺍﺯ ﻫﺮ ﻧﻮﻉ ﺑﺎﻓﺖ ﺗﻘﻠﻴﺪی، ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻃﻨﺰ، ﺳﻠﺒﺮیتیﭘﺮﻭﺭی ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺷﻮﺩ، ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻭﺟﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻋﻄﺶ ﻣﻌﻨﻮی ﻭ ﺗأﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭی نمیﻛﻨﺪ.
رحمانی تأکید کرد: ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺭﺍﻩ ﺩﺭﺳﺖ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺟﺬﺍﺑﻴﺖﺑﺨﺶ ﺍﺯ ﺩﻝ ﺁﻣﻮﺯﻩﻫﺎی ﺩینی ﻭ ﻣﺘﻮﻥ ﺁیینی است. ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﻧﻴﺎﺯی ﻧﻴﺴﺖ ﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻣﻌﻨﻮی ﻭ ﺩﺳﺘﻮﺭﺍﺕ ﺩینی ﻭ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﺁیینیﻣﺎﻥ ﻭﺻﻠﻪ ﻧﺎﺟﻮﺭی ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻋﺎﻣﻞ ﺟﺬﺍﺑﻴﺖ ﺍﺿﺎﻓﻪ ﻛﻨﻴﻢ، ﺑﻠﻜﻪ ﺍﮔﺮ ﻫﻤﺎﻥ ﺁﻣﻮﺯﻩﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺭستی ﻭ بیﺣﺸﻮ ﻭ ﺯﻭﺍﺋﺪ، ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﻫﻴﻢ، ﻫﻤﺎﻥ ﺟﻨﺲ ﺍﺻﻞ، ﺑﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﻛﺎفی ﺟﺬﺍﺏ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ. ﻣﮕﺮ ﺍﻋﺮﺍﺏ ﺟﺎهلی ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﺟﺰ ﺑﺎ ﺻﻮﺕ ﻗﺮآﻥ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺍﻛﺮﻡ ﻭ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﺍﺻﻞ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻭ ﮔﻔﺘﺎﺭ ﺍﻣﻴﻦ ﻭ ﺻﺎﺩﻗﺎﻧﻪ ﺍﻭ ﺑﻪ ﺍﺳﻼﻡ ﮔﺮﻭﻳﺪﻧﺪ؟ ﺁﻳﺎ ﺟﺬﺍﺑﻴﺖ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻭ ﻣﺴﺘﺘﺮ ﺩﺭ ﻣﺘﻦ ﻗﺮﺁﻥ ﻭ ﺭﻭﺍﻳﺎﺕ ﻭ ﺁﻣﻮﺯﻩﻫﺎی ﻭﺣﻴﺎنی ﺩﻳﻦ ﭼﻴﺰی ﻛﻢ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺑﺨﻮﺍﻫﻴﻢ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺍﻏﻮﺍﮔﺮ ﺑﺮ ﻧﻔﻮﺫ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻴﻔﺰﺍﻳﻴﻢ؟ ﻭ ﺻﺪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎی ﺗﻤﺪنی ﻭ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﻭ ﺍﺩﻭﺍﺕ ﻧﻮﻳﻦ ﻭ ﺍﻣﺮﻭﺯﻳﻦ ﺑﺸﺮ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﻫﻨﺮ ﻭ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﻧﺸﺮ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎی ﺩینی ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺮﺩ.
وی تصریح کرد: ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺎﺱ سوال این است که ﻧﻘﺶ ﻗﺪﺭﺕ ﻧﺮﻡ ﺭﺳﺎﻧﻪ ﻗﺮﺁﻥ ﺩﺭ ﺟﻤﻬﻮﺭی ﺍﺳﻼمی ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺮﺍی ﺗﺤﻜﻴﻢ ﻭ ﺍﺭﺗﻘﺎء ﭘﺎﻳﻪﻫﺎی ﻣﺸﺮﻭﻋﻴﺖ ﺳﻴﺎسی ﻧﻈﺎﻡ ﭼﻘﺪﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻭ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ؟ ﺿﻌﻒ ﻭ بیﺑﺮﻧﺎمگی ﺭﺳﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩﻫﺎیی ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﻧﮕﺎﺭﻩﺳﺎﺯی، ﺩﻭﮔﺎنگی، ﻧﻔﻮﺫ ﺳﺎﻳﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓﻫﺎ ﻭ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎ ﻭ ... میﺗﻮﺍﻧﺪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻋﻨﺼﺮی ﺟﻬﺖ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﺸﺮﻭﻋﻴﺖ ﺷﻮﺩ. ﺩﺭ ﺳﻮی ﻣﻘﺎﺑﻞ، ﻛﺎﺭﻛﺮﺩﻫﺎیی ﻧﻈﻴﺮ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻭ ﺁﮔﺎهیﺩﺍﺩﻥ، ﺍﻃﻼﻉ ﺭﺳﺎنی ﻭﺍﻗﻌﻴﺖﻫﺎ، ﻧﻔﻮﺫ ﺩﺭ ﺍﺧﺒﺎﺭ، ﺁﻣﺎﺩگی ﻭ ﻗﺪﺭﺕ پیش‌بینی، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰی ﻭ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺯﻳﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎی ﺍﻃﻼﻉﺭﺳﺎنی میﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻣﺸﺮﻭﻋﻴﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮﺩ.
آخرین سخنران این نشست قاسم رضیعی، قاری بین المللی کشورمان بود. وی در سخنانی اظهار کرد: بر کسی پوشیده نسیت که رسانه ملی یک رسانه تأثیرگذار است و در گفتمان‌سازی نقش دارد. امروز وقتی یک سریال مخاطب‌پسند پخش می‌شود حتی گویش‌های عموم جامعه را را هم تغییر می‌دهد این در حالی است که پتانسیل قرآن در این زمینه و جذب مخاطب بسیار بالاست تا جایی که بسیاری از علما گفتند که آنقدر که ما در مورد حضرت یوسف(ع) سخن گفتیم، به اندازه فیلم یوسف پیامبر(ع) نتوانست اثرگذار و تبیین کننده باشد.
این قاری بین‌المللی کشورمان ادامه داد: چرا پخش آیات قرآن در رسانه ملی در ساعات مختلف منحصر به یک شبکه شده است؟ چرا از داستان‌های قرآنی و آیات قرآن فیلم‌های خیره کننده و جذاب همچون قبل ساخته نمی‌شود؟ در حالی که این ظرفت بسیار بزرگی است. امروز در رسانه ملی فقط دو شبکه قبل از اذان صبح تلاوت اذانگاهی دارد. چرا امروز ترتیل‌هایی که از صدا و سیما پخش می‌شود غیر ایرانی است؟ متاسفانه بسیاری از قاریان خوب ما در این فیلتر محو شده‌اند؛ آن هم به خاطر اینکه یک کلمه را نتوانسته‌اند درست ادا کنند؟ سوال این است که آیا همه این قاریان خارجی و عراقی بی‌نقص هستند؟ چرا صدا و سیمای ما بعد از آقای فروغی نتوانست فروغی دیگری ایجاد کند که برای ما الگو شود؟
وی تأکید کرد: برای موفقیت در این عرصه لازم است که برنامه‌سازان و مسئولین امر از دیدگاه‌ها و نظرات نخبگان قرآنی استفاده کنند. در حوزه فرهنگ باید سلایق مختلف بیایند و سخنان و حرف‌ها گفته و شنیده شود و در نهایت از بهترین آن‌ها جهت حل مشکلات این عرصه استفاده کنید.
یادآور می‌شود؛ مراسم افتتاحیه هجدهمین نشست تخصصی استادان، قاریان و حافظان ممتاز قرآن کریم روز گذشته چهارشنبه، ششم دی‌ماه از ساعت ۱۴:۳۰ با تلاوت سیدمحمد حسینی‌پور، نفر اول مسابقات سراسری قرآن کریم جمهوری اسلامی ایران در حسینیه الزهرا(س) مجتمع امام خمینی(ره) برگزار شد.
برهمین اساس حسینیه الزهرا(س) از ششم تا هشتم دی‌ماه میزبان اساتید قرآنی از سراسر کشور برای برگزاری هجدهمین نشست تخصصی استادان، قاریان و حافظان ممتاز قرآن کریم است. این نشست طی سه روز از ساعت ۱۴:۳۰ تا ۲۱:۳۰ به همت شورای عالی قرآن و مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه برگزار می‌شود.
بخش‌هایی از این نشست سه روزه از شبکه قرآن و معارف سیما پخش می‌شود.
ایکنا طی پرونده‌ای خبری به پوشش ارائه مقالات و سخنرانی‌های این سه روز می‌پردازد.
برای پخش زنده این نشست https://www.aparat.com/shora.ir/live کلیک شود.
تشریح برنامههای هجدهمین نشست شورای عالی قرآن + عنوان مقالات
انتهای پیام
