قصه ابزار مهم تبلیغاتی برای مبانی تربیتی و قرآنی است

به گزارش ایکنا؛ نشست خبری بیست‌وپنجمین جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان؛ دوشنبه، 20 آذر با حضور حامد علامتی، مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و فرهاد فلاح، معاون فرهنگی کانون و رئیس جشنواره بیست‌وپنجم بین‌المللی قصه‌گویی در محل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد.

علامتی در ابتدای این نشست ضمن تسلیت ایام فاطمیه با اشاره به آنکه شروع جشنواره قصه‌گویی از سال 1376 به میزبانی استان گیلان آغاز شد، این روند به شکل مستمر ادامه داشته و امروز در ایستگاه ربع قرن برگزاری این رخداد همسو با فرهنگ قصه و قصه‌گویی ایام را سپری کرده‌ایم، یادآور شد: برگزاری دوره‌های آموزشی قصه و قصه‌گویی به شکل مستمر؛ انتشار کتاب‌های مرتبط با این هنر؛ نقد و بررسی ادوار پیشین جشنواره؛ برگزاری این رویداد در استان‌های مختلف به شکل چرخشی؛ همه و همه دست‌به‌دست یکدیگر داده تا شعار و نگرش ما مبنی بر آنکه فرهنگ قصه و قصه‌گویی ریشه در فرهنگ ایرانی دارد را بیش‌ازپیش مورد توجه قرار دهیم.

قصه و قصه‌گویی اقدام پایه فرهنگی است

علامتی در ادامه با طرح این پرسش که چرا کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به حوزه قصه ورود دارد؟ با تأکید بر آنکه قصه و قصه‌گویی اقدام پایه فرهنگی است خاطرنشان کرد: تردیدی در این مسئله وجود ندارد که اگر به این مهم بپردازیم دیگر تولیدات فرهنگی و هنری که تمامی آنها بنیان شکل‌گیری‌شان در قصه و روایت نهفته است تقویت خواهد شد.

وی ادامه داد: به عبارتی دیگر، سرمایه‌گذاری در حوزه قصه و قصه‌گویی می‌تواند خروجی مؤثری در ارتقاء دیگر فرآورده‌های حوزه فرهنگ و هنر داشته باشد. پس این سرمایه‌گذاری در راستای تقویت پایه‌های فرهنگی است.

مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان تصریح کرد: نکته دوم آنکه اصیل‌ترین؛ کم‌هزینه‌ترین؛ ساده‌ترین و درعین‌حال تأثیرگذارترین ابزار و عنصر تربیتی در قصه و قصه‌گویی ریشه دارد و این همان جایگاه و ساحت اثرگذاری بالا مبنی بر اصالت ذات قصه‌گویی است.

قصه‌گویی حرکتی اصیل در حوزه اقدامات فرهنگی

علامتی با اشاره به آنکه تاریخ قصه‌گویی با تاریخ بشر برابری می‌کند یادآور شد: دلیل مانایی این حوزه در رفتار فرهنگی بشر آن است که قصه‌گویی حرکتی اصیل در حوزه اقدامات فرهنگی است. پس احیای فرهنگ قصه و قصه‌گویی به‌عنوان هدف جدی برای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان همواره مطرح بوده‌ است. چراکه دلیل آن ریشه در حرکت‌های عمومی، فردی و خانوادگی دارد و حرکتی دولتی به شمار نمی‌رود.

حرکت فرهنگی نباید مانع فراموشی اصلت و هویت شود

وی در ادامه با طرح این پرسش که حال باید پاسخ دهیم که مأموریت کنونی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با توجه به این ریشه اصیل چیست؟ تصریح کرد: ما در حرکت‌های فرهنگی نباید اصالت و هویت خود را فراموش یا خدای‌نکرده از دست دهیم. به همین سبب روبه‌جلو حرکت کردن معطوف بر اصالت هویت ایرانی و زبان فارسی از اهداف کلان این رویداد به شمار می‌رود.

سیاست‌گذاری در حوزه قصه‌گویی با نگرش‌های دینی

مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با بیان آنکه در قرآن کریم به‌ عنوان کتاب آسمانی مسلمانان بیش از 260 قصه وجود دارد، پس به استناد همین مهم می‌توان ریشه قصه را در امور دینی و قدسی نیز جست‌وجو کرد خاطرنشان کرد: خداوند متعال وقتی می‌خواهد از طریق پیامبرانش در انتقال اهداف و آموزه‌های دینی اقدام کند از زبان قصه و روایت استفاده کرده است. پس در حقیقت می‌توانیم بر این نکته تأکید کنیم که قصه ابزار مهم تبلیغی در تمامی حوزه‌ها ازجمله مبانی دینی و تربیتی به شمار می‌رود.

وی افزود: مأموریت جهت‌دهی و سیاست‌گذاری کلان در حوزه قصه و قصه‌گویی با رویکرد نگرش‌های دینی بخشی دیگر از سیاست‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به شمار می‌رود.

برداشتن گام جدی برای ثبت جهانی قصه‌گویی به نام ایران

علامتی، عمومی‌سازی؛ مردمی سازی و در دسترس بودن قصه‌ها را یکی دیگر از اهداف کلان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در طول حیاتش دانست و گفت: در این حوزه تلاش کردیم تا با فعال‌سازی نهادها و سازمان‌ها در راستای حرکت‌های دستگاهی بر پشتیبانی اهداف و تحقق رویکردهای خرد و کلان کانون تلاشی جدی داشته باشیم.

وی با اشاره به آنکه طی سال گذشته شاهد ثبت ملی قصه‌گویی در فهرست ناملموس ایران به ‌نام کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بودیم تصریح کرد: هم‌زمان با ایام هفته پژوهش بر این مسئله تأکید می‌کنم که عقبه کار پژوهشی طی یک سال اخیر با جدیت بیشتر در حال پیگیری است. طی همکاری با همکارانمان در میراث فرهنگی تلاش می‌کنیم تا مقدمه ثبت جهانی قصه‌گویی به ‌نام ایران در فهرست ناملموس جهانی یونسکو را نیز فراهم سازیم.

مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان تأکید کرد: بین‌المللی کردن جریان قصه‌گویی ایران و اقدامات مؤثر در حرکت بین‌المللی فرهنگی میان ملت‌ها بخشی دیگر از اهداف کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به شمار می‌رود. ازاین‌رو در قالب برقراری ارتباط‌های مطلوب و سازنده با رایزنان فرهنگی تلاش کردیم طی یک سال اخیر بیش‌ازپیش در قالب برگزاری هفته‌های فرهنگی از موضوعات روایت قصه و قصه‌گویی میان کشورها با حمایت رایزنان فرهنگی با محوریت جمهوری اسلامی ایران بهره ببریم.

علامتی؛ حرکت به سمت علمی‌سازی در قالب توسعه فعالیت‌های پژوهشی را بخشی دیگر از اقدامات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان دانست و یادآور شد: راه‌اندازی آکادمی‌های قصه‌گویی برای افزایش این دانش علمی تا رسیدن به سرمنزل مقصود بخشی دیگر از اقدامات کانون به شمار می‌رود.

قصه نامداران و شخصیت‌های برجسته ایران از فردوسی تا سردار دل‌ها

در بخش دیگر این نشست مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان تمرکز صحبت‌های خود را بر اقدامات انجام‌شده برای برگزاری بیست‌وپنجمین جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان قرار داد و گفت: فعالیت این گام از اردیبهشت با طراحی و اجرای جشنواره‌های استانی شروع شد و حال در آستانه مرحله نهایی و اختتامیه آن هستیم.

علامتی با بیان آنکه بخش‌های قصه‌گویی «مدرن و کلاسیک»؛ «آیینی و سنتی»؛ «زبان اشاره مخصوص افراد دارای نیاز ویژه»؛ «90 ثانیه» و «بین‌الملل» بخش‌های مختلف این جشنواره را تشکیل می‌دهد گفت: این بخش‌ها ذیل موضوعات «قرآنی، دینی، مذهبی»؛ «قصه نامداران و معرفی شخصیت‌های برجسته ایران از فردوسی تا سردار سپهبد شهید حاج‌قاسم سلیمانی»؛ « اتکاء به پویش «پیشرفت» که توسط رئیس‌جمهور مطرح شد موضوع قصه‌های اراده و پیشرفت»؛ «قصه‌های مربوط به کسب‌وکار» و «بخش آزاد» موضوعات جشنواره بیست‌وپنجم را به خود اختصاص می‌دهند.

شعار جشنواره؛ «با قصه لبخند بسازیم است»

مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با اشاره به آنکه شعار جشنواره بیست‌وپنجم «با قصه لبخند بسازیم است» خاطرنشان کرد: تلاش کردیم تا با رویکرد حکمت‌آموزی به کودکان به استراتژی مهم دست یابیم و در قالب این استراتژی تلاش می‌کنیم تا حکمت‌های نهفته در قصه‌ها را به‌گونه‌ای برای کودکان بیان کنیم که بعد از پنداشت و دریافت در ضمیر ناخودآگاهشان، آن رضایت قلبی از حکمت نهفته قصه در آنها ایجاد شود.

علامتی ارتقای محتوای قصه‌ها را رویکردی دیگر در گام بیست‌وپنجمین جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی دانست و افزود: «نگاه و زاویه دید جدید»؛ «امیدآفرینی»؛ «الهام و ایمان آفرینی با هدف کاشتن بذر ایمان قبل از بیان قصه» و همچنین «ایجاد نشاط و لبخند» گام‌های اجرایی و عملیاتی در حوزه ارتقاء محتوای قصه‌ها بوده که در گام بیست‌وپنجم شکل اجرایی و عملیاتی پیدا کرده است.

مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با اشاره به بخش بین‌الملل جشنواره بیان کرد: کشورهایی چون آرژانتین، هند، افریقای جنوبی، ترکیه، اسکاتلند، تانزانیا، کنیا، انگلیس، مالزی، اوگاندا، فرانسه و لبنان؛ کشورهایی بودند که هنرمندان قصه‌گویی آنها آثار خود را برای این رویداد ف فرستادند یادآور شد: ثبت آمار 17هزار و 536 قصه در بخش‌های ملی و بین‌المللی نشان‌دهنده اقبال این جشنواره در میان قصه‌گویان کشورمان و دیگر نقاط جهان است. درنهایت 60 اثر بعد از داوری‌های مختلف و متعدد به بخش نهایی و رقابتی این جشنواره راه پیدا کرده‌اند.

سه جایزه ویژه و تخصیص بخش غیر رقابتی داستان غزه

علامتی به ایجاد سه جایزه ویژه در گام بیست‌وپنجمین جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی کانون اشاره کرد و گفت: جایزه شهید سلیمانی با هدف ارائه قصه برتر در حوزه زندگانی، زیست ،سلوک و منش سردار دل‌ها؛ جایزه جهانی قصه‌گویی که مقدمه‌ای برای ثبت جهانی قصه‌گویی به ‌نام ایران است و همچنین جایزه لبخند با توجه به شعار جشنواره؛ سه جایزه ویژه‌ای است که در گام بیست‌وپنجم به این رخداد اضافه شده است.

علامتی در پایان سخنان خود با اشاره به آنکه تا به امروز بیش از 100هزار نفر دانش‌آموز در مراحل استانی به شکل حضوری با شرکت در برنامه‌های قصه‌گویی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شاهد روایت قصه‌گویان بوده‌اند تأکید کرد: با توجه به حوادث اخیر در غزه، بخش غیر رقابتی به‌عنوان بخش «قصه‌های غزه» نیز به جشنواره بیست‌وپنجم اضافه شده ‌است که علاوه بر پخش بخش‌های مختلف این جشنواره از شبکه‌های مختلف سیما این بخش نیز ضمن اعطای جایزه ویژه به آن به شکل اختصاصی از شبکه‌های سیما پخش خواهد شد.

جشنواره کانون با هیچ رویدادی قابل قیاس نیست

فرهاد فلاح؛ معاون فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و رئیس بیست‌وپنجمین جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی کانون به‌عنوان سخنران بعدی با اشاره به آنکه چه از نظر کمی و چه در ساحت کیفی، جشنواره بین‌المللی قصه‌گویی کانون با هیچ ‌یک از رخدادهای موازی که ازسوی نهادهای مختلف با محوریت رویداد قصه‌گویی برگزار می‌شود قابل قیاس نیست تصریح کرد: بالاترین آماری که توسط دیگر نهادها در راستای رویدادهای قصه‌گویی برگزار می‌کند به ارسال 1000 اثر بسنده می‌شود. درحالی‌که قریب 18هزار اثر برای گام بیست‌وپنجم این جشنواره ارسال شده ‌است. این دال بر اثبات ادعای من به شمار می‌رود.

وی ادامه داد: در گام پیشین این رخداد حدود 14هزار دانش‌آموز تنها در استان یزد به‌عنوان میزبان این رویداد و پایتخت قصه و قصه‌گویی ایران از بخش‌های ملی و بین‌المللی این جشنواره استقبال کرده‌اند گفت: همچنین ثبت آمار پنج میلیون نفر در برنامه کاربردی شاد در حوزه بهره بردن از قصه‌های کانون ظرفیت این جشنواره را بازتاب می‌دهد. امسال امیدواریم تا این آمارها افزایش بیشتری نسبت به دوره بیست‌وچهارم داشته باشد.

فلاح با اشاره به برپایی پویش «قصه ما» در ایام برگزاری جشنواره که توسط شبکه پویا صورت گرفته است گفت: در این پویش، قصه‌های بچه‌ها و والدین را در قالب بسته‌های کوتاه تصویری دریافت و پخش کرده‌ایم. این فرصتی جدی را برای هم‌افزایی هرچه بیشتر میان نهادها، دستگاه‌ها و سازمان‌های فرهنگی از یک‌سو و ازسویی‌دیگر تحقق هدف مردمی‌سازی و عمومی‌سازی رخداد قصه‌گویی یکی از اهداف کانون است و با خود به‌همراه داشته است.

تأسیس باشگاه داوران قصه‌گویی ایران

فلاح با بیان اینکه برگزاری نشست نقد و بررسی قصه‌ها در حوزه ارتقاء کیفی و کمی این رویداد کمک‌های شایانی تا به امروز به کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ارائه داده است خاطرنشان کرد: همچنین با توجه به ظرفیت‌های موجود در حوزه قصه‌گویی ایران که پیشینه‌ای کهن دارد بنا داریم تا دوره‌های تخصصی داوری قصه‌گویی را در کانون با برپایی دوره‌های تخصصی، داوری قصه‌گویی در کانون امروز می‌توانیم با قدرت اعلام کرد که ایران جزو معدود کشورهایی است که دارای داوران تخصصی در حوزه قصه‌گویی است که حضور این افراد می‌تواند گامی دیگر در رشد و ارتقای جریان قصه‌گویی را با خود به‌همراه داشته باشند.

وی ادامه داد: با توجه به این مؤلفه تلاش می‌کنیم تا باشگاه داوران قصه‌گویی ایران را با هدف ارتقاء فرهنگ قصه‌گویی در کشور راه‌اندازی کنیم.

فلاح در پایان سخنان خود با اشاره به آنکه نمایندگان پنج کشور ترکیه، انگلیس، هند، کنیا و اوگاندا در بخش بین‌الملل به بخش رقابتی راه پیدا کرده‌اند یادآور شد: تلاش می‌کنیم تا علاوه بر حضور این نمایندگان تعدادی از افراد سرشناس در حوزه قصه و قصه‌گویی از چهره‌های بین‌المللی را نیز در ایام برگزاری این رخداد در تاریخ 27 تا 30 آذر در یزد میزبانی کنیم.

توجه به اصالت فرهنگ ایرانی-اسلامی با عنایت به دغدغه رهبری

بخش سوم نشست به طرح پرسش‌وپاسخ خبرنگاران حاضر در این رویداد اختصاص داشت. خبرنگار ایکنا سه پرسش را در مواجهه با دو مسئول حاضر در این رویداد مطرح کرد.

حامد علامتی، مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در پاسخ به پرسش نخست ایکنا درباره تأکید مقام معظم رهبری درباره دستیابی به زبان نسل کودک و نوجوان امروز و تحقق آینده‌پژوهی با محوریت اولویت‌های فرهنگی و جایگاه این منویات در جشنواره بیست‌وپنجم قصه‌گویی کانون گفت: یکی از مبناهای اصلی فعالیت‌های فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در تمامی حوزه‌ها ازجمله در بخش قصه‌گویی نگاه به هویت اصیل ایرانی و اسلامی بر مبنای مؤلفه‌های فرهنگی انقلاب اسلامی ایران است. بر همین اساس در حوزه بُن‌مایه‌های فعالیت‌های پژوهشی یکی از اساسی‌ترین اقدامات را بر مبنای مؤلفه‌های فرهنگی و منویات مقام معظم رهبری قرار داده‌ایم.

وی ادامه داد: با توجه به همان هویت اصیل و بر خواست از ذات فرهنگ ناب ایرانی اسلامی تلاش کردیم تا در راستای تحقق به دستیابی زبان کودک و نوجوان امروز در تمامی حوزه‌ها ازجمله در مسیر قصه‌گویی اهداف خود را ترسیم کنیم. به‌ویژه آنکه نگاه خود را متمرکز بر نسل کودک و نوجوان امروز قرار دادیم و برنامه‌های خود را با اولویت‌سنجی مطالبات فرهنگی این گروه هدف استوار کرده‌ایم.

تولیدات هنری مهمترین ابزار تحقق اهداف فرهنگی است

علامتی با اشاره به آنکه مهم‌ترین ابزار در راستای تأثیرگذاری بر بدنه کودک و نوجوان ابزار فرهنگی است و تأثیرگذاری تولیدات هنری را نمی‌توانیم زیر سوال ببریم یادآور شد: به‌عنوان‌مثال انیمیشن «بچه زرنگ» این روزها در حال اکران است را می‌توانیم به‌عنوان شاهد مثال بیاوریم. اثری که چه در حوزه تأثیرگذاری بر کودک مؤلفه‌های بسیار درخشانی را دارا است.

وی ادامه داد: همچنین در جشنواره بین‌المللی فیلم فجر امسال نیز اثری داریم که مبتنی بر فعالیت‌های بنیادین کانون که بر پایه کتاب است. این اثر به شکل اقتباسی در راستای توجه به قهرمانان کودک و نوجوان تولید شده است.

علامتی با بیان آنکه هیچ‌گاه ادعا نکرده‌ایم که به نقطه مطلوب و ایده‌آل رسیده‌ایم و با این نقطه فاصله داریم خاطرنشان کرد: در دوران جدید فعالیت کانون مبنای هویت خود را بر کار پیشینیان استوار کرده‌ایم اما همواره تلاش داشته‌ایم تا نگاهی متفاوت و متمایز به تربیت نسل جدید با مؤلفه‌های فرهنگی آنها داشته باشیم.

مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان تصریح کرد: تغییر ریل در این حوزه نیازمند حرکت‌های مستمر است و امیدواریم تا فرایند تربیتی خود را برای تربیت نیروهای متعالی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران استوار کنیم.

احترام به اقوام و زبان‌های اصیل ایرانی

علامتی در پاسخ به پرسش دیگر ایکنا مبنی بر توجه به اقوام و زبان‌های اصیل ایرانی در جشنواره قصه‌گویی و اختصاص بخشی از این رخداد به آن یا تمرکز تنها بر زبان فارسی یادآور شد: همواره به اقوام اصیل ایرانی و زبان‌های منشعب از فارسی احترام ویژه‌ای قائل بوده و هیچ‌گونه محدودیتی برای قصه‌گویان در این حوزه با رویکرد ملی نداشته‌ایم.

قهرمان قصه در کانون پدرها و مادرها هستند

حامد فلاح، معاون فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و رئیس جشنواره بیست‌وپنجم قصه‌گویی نیز در پاسخ به دیگر پرسش ایکنا مبنی بر تأثیرگذاری تربیت فرهنگی کودکان و نوجوانان که متأثر از خانواده است و جایگاه خانواده در جشنواره بیست‌وپنجم گفت: اگر این جمله را به‌عنوان جمله‌ای بنیادی در نظر بگیریم که تربیت در بستر خانواده شکل می‌گیرد در جشنواره بیست‌وپنجم نیز اقدامات مختلف و متعددی را با محوریت خانواده مدنظر قرار داده‌ایم.

وی با اشاره به آنکه کانون از سال گذشته‌نگرشی را با محوریت این مؤلفه که «قهرمان قصه در کانون پدرها و مادرها هستند» دنبال می‌کند افزود: درست است که مخاطبان هدف کانون کودکان و نوجوانان هستند اما تلاش ما آن است که قهرمان قصه‌های کودکان و نوجوانان، پدرها؛ مادرها و مسئله خانواده باشد.

فلاح با بیان آنکه اگر به‌ دنبال افزایش نرخ مطالعه هستیم باید مطالعه را میان پدرها و مادرها افزایش دهیم تا شاهد تأثیرگذاری مستقیم خانواده بر کودکان باشیم خاطرنشان کرد: بازگشت بنیان قصه به نهاد خانواده با رویکرد هدف‌گذاری عمومی‌سازی و دسترس‌پذیری نگرش‌ها و مؤلفه‌های فرهنگی و هنری تمدن و تفکر ایرانی-اسلامی بخشی دیگر از اهداف جشنواره قصه‌گویی کانون را تشکیل می‌دهد.

وی ادامه داد: از این‌رو شاهد هستیم که نیمی از شرکت‌کنندگان در جشنواره امسال را خانواده‌ها تشکیل می‌دهند. خانواده‌هایی که قصه‌های خود را برای کودکان و نوجوانان گفته‌اند.

تاسیس آکادمی قصه‌گویی ایران

معاون فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به بررسی ایده‌ای برای اجرا در گام بعدی جشنواره قصه‌گویی کانون اشاره کرد و گفت: در این ایده تلاش کردیم تا به‌جای ثبت‌ نام یک فرد شاهد ثبت‌ نام خانواده‌ها باشیم و امیدواریم که بتوانیم این ایده را اجرایی و عملیاتی کنیم.

فلاح در پایان پاسخ به ایکنا به تلاش برای تأسیس آکادمی قصه‌گویی اشاره کرد و افزود: امروز باید زیست دیجیتال کودکان و نوجوانان را نیز در حوزه بسترهای فرهنگی در نظر بگیریم و تلاش می‌کنیم با مددجویی از تکنولوژی، علم قصه‌گویی و ادغام این دو بستر؛ زیستی متفاوت در ساحت رخدادها و رویدادهای فرهنگی با محوریت قصه‌گویی را برای کودکان و نوجوانان نسل امروز فراهم سازیم.