جوهره اصلی روز دانشجو استکبارستیزی است + فیلم

در آستانه 16 آذر و روز دانشجو هستیم. روزی که به یاد سه دانشجوی شهید که در سال ۱۳۳۲ در دانشگاه تهران به شهادت رسیدند، گرامی داشته می‌شود.

دانشجویان در کشور ما همیشه موتور محرکه توسعه علمی، فرهنگی و حتی سیاسی بوده‌اند و در طول 40 سال اخیر نقش مهمی در این امور ایفا کرده‌اند و کماکان به این قشر برای پیشرفت کشور امید فراوانی می‌رود.

به همین مناسبت با سیدمحمد مقیمی؛ رئیس دانشگاه تهران گفت‌وگو کردیم که حاصل آن را در ادامه می‌خوانید؛

ایکنا ـ شما به عنوان رئیس مهمترین و بزرگ‌ترین دانشگاه ایران برای تقویت ارزش‌های اسلامی در میان دانشجویان و ایفای نقش تربیتی دانشگاه چه برنامه‌هایی در دستور کار دارید؟

وقتی در یک چارچوب نظام ارزشی اسلامی فعالیت می‌کنیم انتظار می‌رود تمام ارکان یک جامعه مشخصه‌ها و مختصات این نظام اسلامی را درون خودشان داشته باشند و قطعا برای اینکه توفیق داشته باشیم در هر بخشی چه بخش آموزشی و تعلیمی و تربیتی و چه بخش اقتصادی و اجتماعی به این هدف دست پیدا کنیم باید تلاش کنیم منابع انسانی که در اختیار ما است را به گونه‌ای پرورش دهیم که این ارزش‌ها را در عمل پیاده کنند و هدف نهایی نظام اسلامی تامین شود.

به هر حال ما در دانشگاه تهران تلاشمان این بوده به گونه‌ای فضای تعلیمی و تربیتی را برای دانشجویان فراهم کنیم که دانشجوی تراز اسلامی را پرورش دهیم هر چند اعتراف می‌کنیم در این زمینه توفیق کاملی نداشتیم. به نظر می‌رسد نیاز است تلاش بیشتری انجام دهیم و حمایت‌های بیشتری انجام بگیرد و برنامه جامع‌تر و مدون‌تر اجرایی تهیه کنیم چون به همان میزان که در دانشگاه توفیق پیدا کنیم نیروی انسانی متخصص متعهد را تربیت کنیم به همان میزان شاهد دستاوردهای آن در سالیان مختلف در بخش‌های دیگر خواهیم بود.

این اتفاقاتی که در محیط دانشگاه رخ می‌دهد و شرایطی که دانشجویان نسبت به آینده و شغل خودشان دارند باعث شده برنامه‌های ما در این زمینه دچار اختلال شود ولی همیشه بنده و همکارانم به ویژه اعضای هیئت علمی تلاشمان این است در کنار آموزش اصول و مبانی علمی لازم در حوزه تخصصی، نقش تربیتی خودمان را فراموش نکنیم.

من خیلی اوقات که با اساتید در این رابطه صحبت می‌کنم حس می‌کنم ما در نظام دانشگاهی دستور کار روشنی برای این موضوع نداریم و گاهی اوقات اساتید اینطور ابراز می‌کنند که یکسری سرفصل‌های آموزشی برای ما مشخص شده است، یکسری منابع درسی را مشخص کردند که باید آنها را آموزش دهیم و دانشجویان مراحل تربیتی خودشان را گذرانده‌اند؛ دوران کودکی را در خانواده گذراندند، دوران نوجوانی و جوانی را در مدرسه و دبیرستان سپری کردند و شخصیت اجتماعی اینها شکل گرفته است. در واقع این حس در میان اعضای هیئت علمی وجود دارد که این مسئله جزء مسئولیت‌های اصلی آنها نیست. این امر باعث شده در این زمینه دچار کوتاهی شویم و نقشی که اساتید در بخش اخلاقی و تربیتی داشتند فراموش شود.

با این حال می‌دانم برخی اساتید بخش‌هایی از کلاس خودشان را به مباحث تربیتی و اخلاقی اختصاص می‌دهند و در لابه‌لای مباحثشان با ذکر احادیث و خاطرات یا ذکر ارزش‌های جامعه تلاش می‌کنند دانشجویان را ترغیب کنند این ارزش‌های اخلاقی و اسلامی را در محیط علمی خودشان، در آینده شغلی خودشان، استفاده کنند ولی فکر می‌کنم در این زمینه به شدت نیاز به برنامه‌ریزی بیشتری داریم و باید اساتید را در این زمینه آگاه کنیم.

یک بحث که امروز مطرح شده شیوه ارتقای اساتید است. به نظرم شاگردپروری باید برای ارتقای اساتید مورد توجه باشد یعنی وقتی می‌خواهیم استادی را ارتقا بدهیم به جای اینکه به آمار مقالات و پژوهش‌هایش توجه کنیم که البته آن هم در جای خودش اهمیت دارد، به این مسئله هم توجه شود. توجه صرف به مقالات این پیام را برای استاد دارد که اگر شما می‌خواهید استاد برجسته‌ای باشید باید این معیارهای کمی مقاله و پژوهش را داشته باشید اما ما داریم تلاش می‌کنیم جنبه‌های کیفی و تربیتی را در ضوابط اجرایی ارتقای اساتید بیشتر لحاظ کنیم یعنی بگوییم اگر استادی توانست شاگردپروری مناسبی داشته باشد یک امتیاز است هرچند تعیین سنجه‌های شاگردپروری کار دشواری است. مثلا یکی از معیارهایش این است که استاد چقدر توانسته افرادی را به عنوان افراد اثرگذار تحویل جامعه بدهد مثلا نشان دهد فلان شاگردش به عنوان عضو هیئت علمی در فلان دانشگاه مشغول به کار شده است. اینها شاخص‌هایی است که به عنوان شاخص شاگردپروری قابل توجه است.

بنابراین برای اینکه بتوانیم دانشگاه تراز اسلامی که مورد تاکید رهبر معظم انقلاب بوده و شورای عالی انقلاب فرهنگی آیین‌نامه آن را مصوب کرده را پیاده‌سازی کنیم و در حد مصوبات متوقف نشویم، برای اجرایی کردن آن بایستی خیلی کار کنیم.

یکی از مشکلاتی که ما در نظام آموزش عالی‌مان داریم این است که برنامه روشنی برای تریت دانشجوی تراز انقلاب اسلامی نداشتیم و عمدتا به محتوای علمی می‌پرداختیم که اتفاقا در آن بخش خیلی موفق بودیم و خروجی‌های دانشگاه تهران در زمینه علمی و تخصصی بسیار موفق هستند و عمدتا از جنبه اخلاقی هم افراد شاخصی هستند ولی قطعا با توجه به ظرفیتی که بعد از انقلاب اسلامی ایجاد شده و دستاوردهایی که انقلاب اسلامی دارد توقعمان این است افراد متعهدتری پرورش دهیم. افرادی که به کشور احساس تعهد کنند و به جای اینکه فکر این باشند فرصت‌های شغلی را در خارج از کشور دنبال کنند در سایه همین ارزش‌های اخلاقی اسلامی ملی حرکت کنند. ما باید محورهایی که در شورای عالی انقلاب فرهنگی به آن توجه شده یک به یک اعمال کنیم که مکانیزم اجرایی نیز طلب می‌کند و در این صورت می‌توانیم در این زمینه موفق باشیم.

 ایکنا ـ مهمترین ماموریت دانشگاهیان را در شرایط کنونی کشور چه می‌دانید؟

فلسفه وجودی دانشگاه این است که اولا سطح فرهنگ جامعه را ارتقا دهد و نکته دوم این است که بتواند برای حل مسائل و مشکلات جامعه راهکار اتخاذ کند. کشور ما امروز با مشکلات مختلفی مواجه است و عمده آنها منحصر به کشور ماست که عمدتا ناشی از محدودیت‌هایی است که به واسطه تحریم‌ها اعمال می‌شود. این می‌طلبد در زمینه حل این مسائل و مشکلات به تئوری بومی که برآمده از کار تحقیقاتی بومی اندیشمندان است توجه کنیم.

گاهی در جوامع مختلف که فرهنگ مشابهی با ما دارند محققان می‌توانند مسائل کشور دیگر را تامین کنند ولی چون بستر فرهنگی مسائل ما متفاوت با کشورهای دیگر است نظریه‌ها و قواعد علمی که آنها ارائه می‌کنند به صورت کپی‌برداری شده قابل پیاده‌سازی نیست و می‌طلبد که ما به تئوری‌های بومی بیشتر بپردازیم.

همانطور که مقام معظم رهبری می‌فرمایند برای این کار نیاز به قدرت علمی و جرات علمی داریم یعنی هم قوت علمی خودمان را ارتقا بدهیم و هم جرات نظریه‌پردازی را در اندیشمندانمان ایجاد کنیم.

ایکنا ـ مشتاقیم پیام شما به عنوان رئیس دانشگاه تهران و به مناسبت روز دانشجو بشنویم.

به مناسبت روز دانشجو دانشگاه تهران برنامه‌های متنوعی را تدارک دیده است که مطابق با سلایق و علایق همه گروه‌ها است. این روز را به همه دانشجویان عزیز تبریک می‌گویم. این روز مصادف با شهادت سه دانشجوی دانشگاه تهران است که دنبال استکبارستیزی بودند. فراموش نکنیم وقتی روز دانشجو را گرامی می‌داریم موضوع استکبارستیزی مورد نظرمان باشد و باید تلاش کنیم از طریق مقابله با دسیسه‌هایی که نسبت به گذشته خیلی بیشتر شده در مسیر آنها گام برداریم.

امروز شاهدیم کشور غزه مورد هجمه همان استکباری قرار گرفته که این سه دانشجو برای مقابله با آن به شهادت رسیدند. جوهره اصلی روز دانشجو استکبارستیزی است و امیدواریم بتوانیم در سایه استکبارستیزی مشکلاتی که در داخل کشورمان هست برطرف کنیم.

گفت‌وگو از محسن مسجدجامعی