عمل به فرامین خداوند؛ پاسخِ درخور انسان به احسان الهی + فیلم

به گزارش ایکنا، کریم دولتی، پیشکسوت قرآنی در ۱۴ درس‌گفتار که به همت ایکنا تولید شده است به نکات تدبری آیات سوره مبارکه «الرحمن» اشاره داشته است. در ادامه متن و فیلم سیزدهمین درس‌گفتار از این مجموعه را مشاهده می‌کنید.

بیشتر بخوانید؛

1. سوره الرحمن؛ مملو از جلوه‌های رحمت الهی
2. تکرار «فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ» نشانه‌ای بر اختیار انسان است
3. «عَلَّمَ الْقُرْآنَ»؛ راهی روشن برای حرکت انسان به سمت تعالی
4. اشاره الرحمن به شواهدی مبنی بر محاسبه اعمال دنیا
5. شرح ملاک سنجش اعمال در سوره الرحمن
6. تفاوت میان تکذیب نعمات الهی از سر نادانی با عنادورزی
7. جایگاه انسان و جن در رتبه‌بندی معنوی و عقلانی
8. تأکید «الرحمن» به نگرشی ژرف در ماهیت آب
9. تلاش انسان برای رسیدن به مرتبه عالی نتیجه فانی بودن اوست
10. عبادت الهی یکی از راه‌های سلطه انسان است
11. اثبات مناقب بهشتی از راه بیان عقوبت دوزخ
12. هیچ کاری نادیده گرفته نمی‌شود

«بسم الله الرحمن الرحیم.

آیه شصتم سوره مبارکه «الرحمن» تعبیر بسیار درس‌آموزی دارد. می‌فرماید: «هَلْ جَزَاءُ الْإِحْسَانِ إِلَّا الْإِحْسَانُ» این یک نکته کلی و مهم در این آیه از قرآن کریم است به این معنی که آیا پاداش نیکی کردن جز نیکی کردن است؟ و آیا در مقابل احسان می‌توان کاری به جز احسان کرد؟

خدا خودش محسن است، یعنی کار خوب و نیکو انجام می‌دهد و از آن طرف می‌فرماید خدا محسنین را دوست دارد. خدا به آدم‌های نیکوکار توجه و عنایت دارد. دوست داشتن خدا به این معنی است که خدا به ایشان توجه دارد و لطف می‌کند. از آن طرف وقتی می‌فرماید: «َهلْ جَزَاءُ الْإِحْسَانِ إِلَّا الْإِحْسَانُ» تعبیرش این است که حالا اگر کسی به تو احسانی کرد و به تو نیکی روا داشت، آیا جز نیکی توقع دیگری باید داشته باشد؟ و به طور طبیعی به کار نیکو و کار حَسَن جز با کار حَسَن می‌تواند پاداش داده شود؟ و اصلاً مگر چیزی غیر از این نیز امکان‌پذیر است؟ قطعاً نه.

عقل به ما می‌گوید: اگر کسی به ما خوبی کرد، باید در مقابلش خوبی کنیم. بالاترین خوبی‌ها در این عالم از خدای رحمان به ما رسیده است، پس اولاً در مقابل نیکی‌های خدای رحمان، ما هم باید نیکی کنیم. اما نیکی ما در مقابل احسانی که خدا به ما کرده است، چیست؟ اینکه گوش به فرمان خدای متعال باشیم و متوجه باشیم که خدا به ما چه گفته و از ما چه می‌خواهد، همان را به طور کامل به کار ببندیم و در آن مسیر حرکت کنیم، این پاسخ نیک در مقابل نیکی خداوند است. پس انسان در ارتباط با دیگر موجودات و مخلوقات خدا، در ارتباط با انسان‌های دیگر و حتی در ارتباط با حیوانات و محیط زیست باید متوجه این مسئله باشد تا برخوردی از سر احسان با همه آنها داشته باشد.

این امر، یک درس عام و کلی در زندگی ماست و نکته جالب اینکه چنین درسی در سوره «الرحمن» به ما گوشزد می‌شود که مملو از نعمت‌های خداست و به این وسیله می‌خواهد بگوید خدا در جایی که دارد نعمت‌ها را بر شما سرازیر کرده و به شما ارزانی می‌دارد، اتفاقا می‌خواهد به این مسئله هم ما را متوجه کند که جواب و پاداش نیکی کردن، چیزی جز نیکی کردن نخواهد بود.

امیدواریم که ما هم در مقابل احسان الهی بتوانیم پاسخ مناسب و مثبتی داده و گوش به فرمانش باشیم و در مسیر خدا، زندگی خودمان را تنظیم کنیم. ان‌شاءالله. خدایار و نگهدار شما.»