حکم جزع و بی‌تابی برای امام حسین(ع) + فیلم

محسن اسماعیلی، استاد دانشگاه تهران و عضو مجلس خبرگان رهبری، به مناسبت ماه محرم در سلسله مباحثی با عنوان «عاشورا و امروز ما» که به همت ایکنا و به صورت ویدیویی تولید شده است به بیان نکاتی درباره درس‌های واقعه عاشورا برای دنیای امروز پرداخته است که فیلم و متن جلسه نهم را می‌بینید و می‌خوانید.

جزع و بی‌تابی در برابر مصائبی که حتما برای هر یک از ما در دنیا اتفاق خواهد افتاد، ناپسند است. هر انسانی در برابر فقدان عزیزان خود و در برابر دیدن حوادث تلخ، ممکن است و حتما باید منفعل و نالان و ناراحت شود اما جزع و بی‌تابی و نشان دادن نارضایتی و بی‌تحملی زیبا نیست؛ یعنی برای انسان مؤمن و کسی که به علم خدا، به حکمت، به رحمت و عدالت خدا ایمان دارد زیبنده نیست که در برابر مصائب، چنین حالتی پیدا کند.

از نظر فقهی هم مکروه است که انسان در غم از دست دادن عزیزان خود یقه پاره کند، فریاد بزند و احساس جزع از او به بینندگان دست بدهد، اما حسین(ع) استثناء است حتی از نظر فقهی. یعنی ایرادی ندارد که انسان برای حسین(ع)، بلند بلند گریه کرده و بر سر بزند. نه تنها ایرادی ندارد بلکه مستحب و به آن توصیه شده است.

امام صادق(ع) فرمودند: «اللهم و ارحم تلك الأعین التی جرت دموعها رحمة لنا و ارحم تلك القلوب التی جزعت و احترقت لنا و ارحم الصرخة التی كانت لنا» یعنی خدایا، آن دیدگان را كه اشك‌هایش در راه ترحم و عاطفه بر ما جاری شده و دل‌هایی را كه به خاطر ما نالان گشته و سوخته و آن فریادها و ناله‌هایی را كه در راه ما بوده است، مورد رحمت قرار بده. خدایا بر این مردمی که مانند مادران فرزند از دست داده در غم حسین(ع) فریاد می‌زنند نظر رحمت بینداز.

شاید بتوان ادعا کرد هیچ عمل مستحبی در دین اسلام به اندازه گریه بر اباعبدالله(ع) مورد تشویق و تحسین قرار نگرفته است اما این گریه‌ها، فریادها و ناله‌ها به معنای ناامیدی نیست. اتفاقاً سوخت زندگی انسان محسوب می‌‌شود و مایه رشد و جلو رفتن ماست لذا مجالس امام حسین(ع) مجالس معرفت، جوشش، کمک به فقرا و مکتبی است که به ما یاد می‌دهد چگونه با مظلومان و ستم‌دیدگان همدردی کنیم.