رونمایی از قدیمی‌ترین اسناد حرم حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) در حرم رضوی

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی و به نقل از گنجینه رضوی، محمدهادی زاهدی، رئیس مرکز اسناد و مطبوعات آستان قدس رضوی همزمان با سالروز ولادت حضرت عبدالعظیم حسنی(ع)، با اشاره به نگهداری بیش از 10 برگ سند با موضوع حرم حضرت عبدالعظیم حسنی(ع)، در مجموعه مدیریت اسناد و مطبوعات آستان قدس رضوی، اظهار کرد: به جز یک مورد، بقیه اسناد مربوط به دوره قاجار است.

وی به معرفی اسناد رونمایی شده پرداخت و گفت: سندی از کمک آستان قدس رضوی به روضه‌خوان حرم حضرت عبدالعظیم(ع) در سال 1310 هجری قمری قدیمی‌ترین سند این مجموعه است.

زاهدی افزود: دیگر اسناد موجود دارای موضوعات مختلفی از جمله «کمک‌های مالی آستان قدس رضوی به خدام حرم حضرت عبدالعظیم(ع)»، «پرداخت تکلف به علمای حرم»، «امانت کتاب به یکی از خدام حرم توسط سراج السلطان رئیس کتابخانه آستان قدس رضوی» و «تحصن علما و مردم در حرم است.»

ماجرای تحصن در حرم حضرت عبدالعظیم(ع) در اسناد تاریخی

وی در تشریح محتوای این اسناد، بیان کرد: در سندی با شماره اموالی 2753 به تحصن عده‌ای از اهالی تهران در حرم عبدالعظیم حسنی(ع) در اعتراض به انتخاب صمصام‌السلطنه به ریاست وزرا و جایگزینی وثوق‌الدوله به جای وی در سال 1336ق اشاره شده است.

رئیس مرکز اسناد و مطبوعات آستان قدس رضوی ادامه داد: در این سند آمده است که چند نفر تُرک قفقازی، از معتکفین پول گرفته و اسلحه به آنان تحویل داده‌اند و از آنجا که ژاندارم‌های ری حقوق هفت ماهه خودرا دریافت نکرده‌اند، از دستگیری تحصن‌کنندگان سرباز زدند و از سوی قزاق‌خانه، 300 نفر گسیل شدند تا متحصنین را جلب و روانه نظمیه کنند.

وی در ادامه به سند دیگری به شماره 21911 با موضوع پرداخت تکلف به علما در ذی‌حجه‌الحرام سال 1321 ه‌ق از خزانه آستان قدس رضوی اشاره کرد و گفت: از جمله این افراد، می‌توان به اعتمادالتولیه حرم حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) اشاره کرد که مبلغ برات مذکور 50 تومان بود.

پرداخت کمک‌های مالی به افراد مختلف از سوی آستان قدس رضوی، یکی دیگر از اسناد این مجموعه است که زاهدی به آن اشاره کرد.

وی بیان کرد: در سندی به شماره اموالی 53060، به امانت سه جلد کتاب توسط شاهزاده سراج‌السلطان، رئیس کتابخانه آستان قدس به یکی از خادمان حرم حضرت عبدالعظیم در شوال 1323 ه‌.ق اشاره شده است.

زاهدی، گزارشی از وزارت اوقاف به کابینه نیابت سلطنت در دوره پهلوی در مورد تفویض تولیت موقوفاتِ زاویه حرم حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) و مدرسه ناصری به میرزا هدایت‌الله به عنوان یکی از اعقاب حضرت عبدالعظیم را از دیگر اسناد موجود در مجموعه اسناد آستان قدس رضوی برشمرد.

آثار علمی حضرت عبدالعظیم حسنی(ع)

همچنین احمدرضا ذاکری، رئیس مرکز اسناد آستان مقدس حضرت عبدالعظیم(ع)، ضمن معرفی شخصیت والای ایشان، در باب اهمیت و فضیلت زیارت حضرت بیان کرد: امام هادی(ع) فضیلت زیارت ایشان در شهر ری را برابر با زیارت امام حسین(ع) در کربلا برشمردند.

ذاکری افزود: حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) در عرصه علم، دانش و تقوی به مرحله‌ای رسیدند که مورد احترام ائمه معصوم(ع) در زمان خود بودند به طوری‌افراد برای سؤالات علمی خود به ایشان مراجعه می‌کردند.

وی بیان کرد: ایشان علاوه بر نقل احادیث و روایات زیادی از امام‏ هادی(ع)، امام رضا(ع) و امام‏ جواد(ع) دو اثر علمی از جمله «خطبه‌‏های امیرالمؤمنین(ع)» و «یوم و لیله» با موضوع وظایف و اعمال مستحب و اخلاقی افراد در هر شبانه‏‌روز را از خود به جای گذاشتند.

گاه‌نگاری آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی(ع)

حامدرضا کریمی، استاد دانشگاه و خادم افتخاری حرم حضرت عبدالعظیم(ع) در ادامه با بیان اینکه کتابخانه آستان مقدس حضرت عبدالعظیم(ع) قدمتی برابر با دوره صفوی دارد و مجموعه‌ای ارزشمند از نسخ خطی و کتب را شامل می‌شود، افزود: مرکز اسناد این کتابخانه نیز در دو سال گذشته تأسیس شده و یک سال پس از تأسیس به صورت جدی وارد فعالیت‌های تحقیقاتی و پژوهشی شد.

وی شناسایی، جست‌وجو، ثبت‌وضبط اسناد و مدارک مرتبط با آستان مقدس حضرت عبدالعظیم(ع) و شهر تاریخی ری از کتابخانه‌ها و مراکز اسناد سراسر ایران و دنیا را از اولویت‌های کاری این مرکز برشمرد.

این استاد دانشگاه در ادامه سخنان خود اضافه کرد: ضمن مکاتبه با کتابخانه‌های کشورهای مختلف از جمله انگلیس، آمریکا، آلمان، عراق و پاکستان مدارکی را جهت ثبت و ضبط و نمایه‌سازی شناسایی کردیم.

وی در بخش دیگر سخنان خود تصریح کرد: با توجه به نگهداری مجموعه‌ای از اسناد، یک نسخه خطی و چندین عکس تاریخی با موضوع آستان مقدس حضرت عبدالعظیم(ع) در مرکز اسناد آستان قدس رضوی، از برپایی نمایشگاه مشترک با آستان قدس رضوی به منظور نمایش این آثار استقبال می‌کنیم.

کریمی از تهیه گاه‌نگاری آستان مقدس حضرت عبدالعظیم(ع) و شهر تاریخی ری براساس اسناد و مدارک موجود به‌عنوان یکی از اقدامات مرکز اسناد حرم حضرت عبدالعظیم حسنی خبر داد و افزود: قدیمی‌ترین دوره‌ای که می‌توان برای گاه‌نگاری این آستان مقدس در نظر گرفت دوران آل‌بویه است که بنای اصلی آستان در این دوه پایه‌گذاری شده است.