جهاددانشگاهی از ثمرات انقلاب اسلامی در زمینه فرهنگی، علمی و آموزشی است که در 39 سال اخیر منشأ تحولات و خدمات گستردهای برای کشور بوده و این نهاد همچنان با برخورداری از نیروهای جوان و خلاق، اهتمام جدی در تولید علم و توسعه فرهنگی جامعه دارد. به همین منظور و در آستانه 16 مرداد، سالروز تأسیس جهاددانشگاهی، خبرگزاری ایکنا اصفهان، گفتوگویی با مرتضی تیموری، رئیس جهاددانشگاهی صنعتی اصفهان، داشته است که متن آن را در ادامه میخوانید:
ایکنا ــ به نظر شما، مهمترین رسالت و مأموریت جهاددانشگاهی در حال حاضر چیست؟
رسالت اساسی جهاددانشگاهی، به عنوان اولین توصیه مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب و همچنین سخنرانی ایشان در دیدار با جهادگران دانشگاهی، پرداختن عالمانه و متعهدانه به حوزه علم و پژوهش است. اگر توصیههای مقام معظم رهبری را دنبال کنیم، میبینیم که ایشان بعد از توصیه به پژوهش و علم، معنویت و اخلاق را توصیه میکنند. متأسفانه معنویت و اخلاق گمشده بزرگ جامعه امروزی ماست و اگر شاهد مفاسد اقتصادی خرد و کلان، بزهکاریها، گسترش طلاق و حجم زیاد پروندههای قضایی در جامعه هستیم، دلیل آن به همین مسئله برمیگردد. ما نیز جزئی از این جامعه هستیم و متأسفانه در میان خودمان شاهدیم مسائلی را که میتوان از راه درست و صحیح پیگیری کرد، با بیاخلاقی و به دور از معنویت مطرح میشود. بنابراین بسیار مهم است که به اخلاق و معنویت به عنوان رسالتی اساسی و مهم هم برای خودمان بپردازیم و هم آن را از طریق بخش فرهنگی و رسانههای وابسته به جهاددانشگاهی برای جامعه تبیین کرده و موارد اخلاقی و معنوی موجود را برجسته کنیم تا به عنوان الگو از آن استفاده شود و مشکلاتی را که به آن اشاره کردیم، به تدریج کاهش یابد.
رسالت بعدی جهاددانشگاهی کاملاً با توصیه سوم مقام معظم رهبری منطبق بوده و آن، بحث اقتصاد است. طی چند سال گذشته، مقام معظم رهبری هر سال جدید را با عناوین اقتصادی نامگذاری کردهاند که نشان میدهد اقتصاد رکن اساسی جامعه، یک قدرت و محوری است که حول آن میتوان با دنیا ارتباط مثبت و سازنده برقرار کرد. جهاددانشگاهی باید از زاویه علم و دانش به مسائل اقتصادی بپردازد تا از این طریق اقتصاد جامعه قوی شده و نظام جمهوری اسلامی را به نظامی بینظیر و بلامنازع تبدیل کند که اگر با اخلاق و معنویت نیز همراه باشد، میتواند آن را به الگویی برای جهان اسلام مبدل سازد.
ایکنا ــ در طول 39 سال گذشته، جهاددانشگاهی در مقام پاسخگویی به نیازهای علمی، فرهنگی، اجتماعی و حتی اقتصادی جامعه و تحقق اهدافی که برای آن پیشبینی شده، چه عملکردی داشته است؟ آیا عملکرد آن را مثبت ارزیابی میکنید یا اینکه معتقدید هنوز تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله زیادی وجود دارد؟
اگر عملکرد جهاددانشگاهی را در رابطه با معونهای که برای دولت و نظام داشته است بررسی کرده و منصفانه نظر دهیم، این عملکرد موفق و مثبت بوده است. نگاه به درون باعث شد که با توجه به بودجه اندک جهاددانشگاهی در مقایسه با سایر سازمانها، دانشگاهها و مؤسسات پژوهشی، این نهاد بتواند با تکیه بر سایر درآمدها و حتی اقتصادی کردن پژوهش، عملکرد مثبت و موفقی را از خود نشان دهد؛ ولی اگر بخواهیم از زاویه انتظار از یک نهاد برآمده از انقلاب به این موضوع نگاه کرده و متناسب با نیازهای جامعه پیش برویم، باید گفت که جهاددانشگاهی محدود عمل کرده و خیلی نتوانسته است مثبت و موفق عمل کند، چون انتظار زیادی از این نهاد وجود دارد. مقام معظم رهبری در دیدار با جهادگران دانشگاهی صراحتاً فرمودند که جهاددانشگاهی کشور را در برخی زمینهها مثل تولید سلولهای بنیادی به مقام و مرتبه بسیار خوبی در سطح جهان رسانده، ولی انتظار بیش از این است و جهاددانشگاهی باید علوم و دانش جدید را خلق کرده و به جهان هدیه کند. این انتظار بسیار بالایی است که مقام معظم رهبری در دیدار با جهادگران بیان کردند. از طرف دیگر، نیازهای بسیار زیادی در صنایع وجود دارد، مثلاً صنایع خودروی کشور با انتقاد شدید مردم مواجه است و آنهایی که باید این صنعت را به سطح استانداردهای روز دنیا برسانند، مؤسسات پژوهشی مثل جهاد دانشگاهی هستند؛ بنابراین وقتی این مسائل را در کنار هم قرار میدهیم، باید اعتراف کنیم که نتوانستهایم خیلی خوب عمل کنیم، البته در مقایسه با سایر سازمانها و با توجه به معونه اندک، خوب عمل کردهایم.
ایکنا ــ همانطور که در صحبتهایتان اشاره کردید، مقام معظم رهبری سالها را با محورها و عناوین اقتصادی نامگذاری کردهاند و با توجه به اینکه اکنون دو بحث مهم یعنی اقتصاد مقاومتی و رونق تولید مطرح است، فکر میکنید جهاددانشگاهی در این دو مقوله چه نقشی میتواند ایفا کند تا دستاوردی مثبت به همراه داشته و یک گام اساسی در این زمینه برداشته شود؟
جهاددانشگاهی در زمینه اقتصاد مقاومتی به حق یک الگوست. وقتی پنج تا ده درصد بودجه مؤسسات علمی و پژوهشی کشور کاهش داده میشود، متولیان این مؤسسات برای جبران این کاهش بسیار مضطرب و سرگردان میشوند، ولی جهاددانشگاهی در این زمینه کاملاً برعکس عمل کرده است، یعنی 10 تا 20 درصد بودجه را از دولت و 80 درصد را از درون دریافت کرده که این نوعی اقتصاد مقاومتی است. اگر بتوانیم سازمانها را بدون فشار مضاعف به مردم، با کمترین هزینه و بوروکراسی اندک و با کوچک ساختن دولت و بزرگ کردن بخش خصوصی اداره کنیم، به جای اینکه درآمدهای ارزی و ریالی دولت فقط صرف پرداخت حقوق و مزایا شود که آن هم با کاهش مواجه است، میتوان آنها را صرف سرمایهگذاریهای کلان اقتصادی نمود، اقتصاد مقاومتی را تحقق بخشید و موفقتر عمل کرد.
ایکنا ــ منظور شما انجام این اقدامات در ساختار جهاددانشگاهی است؟
جهاددانشگاهی تقریباً این اقدامات را انجام داده است، ولی اگر همین اقدامات انجام شده با تعداد نیروهای در اختیار را به بدنههای رسمی و دولتی ببریم، چندین برابر این تعداد نیرو و امکانات لازم دارد. جهاددانشگاهی از نمونههای موفق اقتصاد مقاومتی در زمینه اداری و سازمانی است. اگر بتوانیم همین مورد را تسری داده تا به الگویی برای سایر سازمانهای علمی، پژوهشی و دانشگاهی تبدیل شود، خودش گام بزرگی به حساب میآید. مقولههای دیگری مثل اتکا به درون و نگاه به درون نیز وجود دارد.
ایکنا ــ مقام معظم رهبری اخیراً در صحبتی که راجع به جهاددانشگاهی داشتند، فرمودند مراجعه به مجموعههای جوانی مثل جهاددانشگاهی برای ایجاد اشتغال زیاد است. با توجه به اینکه شما از کوچکسازی صحبت کردید، فکر نمیکنید این کار به نوعی اشتغالزایی را تحتالشعاع قرار میدهد، با توجه به اینکه یکی از نیازهای امروز جامعه ما ایجاد اشتغال است؟
عرض کردم که دولت باید کوچک شده و بخش خصوصی چند برابر بزرگ شود. آن بخشی باید کوچک شود که در حال بلعیدن توان اقتصادی کشور است و کارایی زیاد و بهرهوری بالایی ندارد، ولی بخش خصوصی باید توسعه یافته و تقویت شود. اشتغال در بخش خصوصی با بهرهوری بیشتری همراه است، باید اشتغال را به بخش خصوصی انتقال دهیم، بخش دولتی را محدود کرده و انتظار ایجاد اشتغال از بخش دولتی و حتی شبه دولتی نداشته باشیم، بلکه آنها را به عنوان ناظر و کاتالیزور نگاه کنیم.
رونق تولید جنبههای متعددی دارد و فقط این نیست که رکورد تولید یک شرکت توسعه پیدا کند. جهاددانشگاهی باید از دو زاویه به مسئله رونق تولید نگاه کند؛ یکی از زاویه علم و دانش، به این صورت که با سرعت بخشیدن به تولید دانش و دستیابی به دانش فنی محصولات و تکنولوژیهای استراتژیک ولی وارداتی، زمینه رونق تولیدات جدید را فراهم کند و میتواند این کار را انجام دهد که نمونه آن، ساخت دکلهای حفاری نفت است. از طرف دیگر، علیرغم اینکه در سال رونق تولید به سر میبریم، ولی در سالهای اخیر با تعطیلی و کاهش فعالیت صنایع متوسط و کوچک در کشور مواجه شدهایم، جهاددانشگاهی میتواند با مشاورههای مدیریتی و کسبوکار، زمینه رونق تولید این صنایع را فراهم کند. جهاددانشگاهی صنعتی اصفهان در شهرک صنعتی سه راه مبارکه با کمک نیروهای خود در مرکز صنایع و سیستمها، مشاورههای مدیریتی و کسبوکار به صاحبان صنایع ارائه میدهد که با سازماندهی میتوان آن را رشد و گسترش داد. معتقدم جهاددانشگاهی هم اشتغال ایجاد کرده، هم به حفظ اشتغال کمک میکند و هم میتواند خود را متناسب با شأن و جایگاهش به جامعه معرفی کند.
ایکنا ــ برای اینکه جهاددانشگاهی بتواند در حال حاضر گامهای مثبت و اساسی برای توسعه و پیشرفت جامعه و تحقق سند چشمانداز بیست ساله بردارد، چه راهکارهایی را باید در پیش بگیرد؟
نباید خیلی دنبال سیاستهای کلان باشیم. تأکید بر نقاط قوت جهاددانشگاهی و پرداختن به آنها مهمترین راهکار است. این نقاط قوت عبارتند از خودباوری، سدشکنی در ایجاد سازمانهایی که قبلا فقط نمونه دولتی آنها وجود داشت مثل تأسیس خبرگزاری ایسنا و همچنین جسارت برای ورود به کارهای بزرگ و جدید و عدم هراس از حجم و اندازه کار. جوانانی که جذب جهاد دانشگاهی میشوند، باید در رابطه با این نقاط قوت آموزش ببینند تا بتوانیم از آن روحیهای که در دوران دفاع مقدس وجود داشت، در جنگ اقتصادی کنونی و تحریم ظالمانهای که علیه ما اعمال شده است، بهرهبرداری کرده و به دنیا ثابت کنیم که قادر به تأمین نیازهایمان در شرایط سخت و پیچیده اقتصادی هستیم. بنابراین بهترین راهکار، بازگشت به روحیه خودباوری و توان مواجهه با مشکلات بزرگ است. چنین مسائلی باید به نیروهای جوان جهاددانشگاهی آموزش داده شود.
ایکنا ــ برنامههای کلان و سیاستگذاریهای شاخصی که در جهاددانشگاهی صنعتی اصفهان دنبال میکنید چیست؟
اولین موردی که ما در چند سال اخیر بیشتر به آن پرداختهایم، فعالیتهای برنامه محور و دومین سیاست کلان ما، مسئلهمحوری بوده است. ما گروههای پژوهشی و مراکز خدمات تخصصی خود را بیشتر معطوف به این کردهایم که فعالیت آنها باید مسئله یا مشکلی از مسائل کشور و سازمانها را حل کند؛ لذا بیشتر فعالیتهایمان کارفرمامحور است و در مواردی که کارفرما نداشته باشیم، به نیاز عمومی جامعه مثل بحث آب پرداخته و به قدر توان خودمان برای برطرف ساختن آن نیاز فعالیت میکنیم. از طرف دیگر، جوانگرایی و میدان دادن به نیروهای جوان، مستعد و خلاق نیز برای ما اهمیت داشته است و توانستهایم با کمک آنها پروژههای بزرگی را کلید بزنیم که برخی از آنها به نتیجه رسیده و بعضی نیز در حال به نتیجه رسیدن است.
انتهای پیام