نگهداری ۳۸ هزار برگ سند با موضوع انقلاب اسلامی در موزه آستان قدس

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، به نقل از پایگاه اطلاع رسانی آستان قدس رضوی، با آغاز سی و ششمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، به قصد مروری بر خاطرات مردم مشهد از رویدادهای سال 1357 و نقش بلامنازع مردم این خطه در شکل گیری انقلاب اسلامی به عنوان بزرگ‌ترین انقلاب ملی و دینی در جهان با ایدئولوژی نوین و تمدن‌ساز به سراغ مرکز مطالعات انقلابی آستان قدس رضوی به عنوان غنی‌ترین مرکز اسناد انقلابی در کشور رفتیم و دفتر خاطرات انقلاب را ورق زدیم.

آستان قدس دارنده بزرگ‌ترین اسناد تاریخی دوران انقلاب مشهد

سالم حسین‌زاده، رئیس اداره اسناد سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان ‌قدس ‌رضوی گفت: آستان قدس رضوی بزرگ‌ترین اسناد تاریخی مربوط به دوران انقلاب و وقایع آن زمان شامل مصاحبه، سند، فیلم و عکس را در خود نگهداری می‌کند.

رئیس اداره اسناد سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان ‌قدس ‌رضوی جمع‌آوری کل اسناد شفاهی و مکتوب درباره دوران انقلاب در مشهد را در قالب راه‌‌اندازی واحد مطالعات انقلاب اسلامی، تاریخ شفاهی، عکس‌ها و اسناد دیداری و شنیداری و مکتوب بیان کرد.

راه‌اندازی واحد مطالعات انقلاب اسلامی

وی گفت: در راستای رهنمودهای تولیت آستان قدس رضوی مبنی بر توجه جدی و احساس مسئولیت سازمان کتابخانه‌‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی به عنوان یک تشکیلات قدیمی، مستقل و معتبر نسبت به اسناد انقلاب اسلامی که بهترین شاهد برای اصالت‌‌های نظام و ارزش‌های انقلاب اسلامی و نیز ضرورت جمع‌آوری و نشر این اسناد است، طرح راه‌‌اندازی مرکز مطالعات انقلاب اسلامی اجرا شد.

حسین‌زاده با بیان اینکه حرم مطهر رضوی، شهر مشهد را به یکی از پایگاه‌‌های مذهبی و انقلابی ایران در دهه 1340 و 1350 مبدل کرد، ابراز کرد: فعالیت گروه‌‌ها، احزاب و علمای صاحب‌ نام و اندیشمندان ایدئولوگ و انقلابی در حوادث این سال‌ها، به مشهد جایگاهی ویژه در تاریخ معاصر ایران و انقلاب اسلامی بخشید.

وی اظهار کرد: حضور هسته مرکزی روحانیت مبارز و در رأس آن رهبر معظم انقلاب در مسجد کرامت به عنوان عامل پیوند گروه‌‌های مذهبی و ملی از یک‌سو و عامل سازماندهی فعالیت‌های انقلابی، مشهد را از سایر شهرهای ایران متمایز کرد.

به گفته رئیس اداره اسناد سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان ‌قدس ‌رضوی، علاوه بر این وجود کانون‌‌های فکری همچون کانون نشر حقایق، انجمن پیروان قرآن، جلسات پرسش و پاسخ شهید هاشمی‌‌نژاد و نیز مساجد کرامت و امام حسن(ع)، چهره‌‌ای کاملا انقلابی به شهر مشهد  ‌داد.

وی با بیان اینکه اسناد و خاطرات به‌جا مانده از آن روزها، امکان پژوهش‌ در حوزه انقلاب را برای اندیشمندان و علاقه‌مندان در این زمینه فراهم کرده است، افزود: همچنین راه‌اندازی مرکز اختصاصی مطالعات انقلاب اسلامی بستر را برای انجام تحقیقات گسترده‌تر و مستندسازی و تدوین تاریخ انقلاب اسلامی به ویژه در شهر مشهد و نیز خراسان آماده کرده است.

حسین‌زاده گفت: در گام نخست، پس از جمع‌آوری اسناد، اطلاعات و منابع مرتبط ، تشکیل بانک جامع اطلاعات و اسناد انقلاب اسلامی در مشهد کیلد خورد، ضمن اینکه گردآوری و بررسی خاطرات افراد و فعالان از مبارزات و حضور رهبر معظم انقلاب در سر حلقه فعالیت‌های انقلابی در مشهد از جایگاه ویژه‌ای در این واحد برخوردار بوده و مطالعاتی برای ساماندهی و سازماندهی اطلاعات در این زمینه انجام می‌شود.

تاریخ شفاهی

وی گفت: مصاحبه‌‌های انجام شده در بخش تاریخ شفاهی با محوریت انقلاب اسلامی، مسجد کرامت و نقش اصناف در انقلاب اسلامی در مشهد، در قالب مصاحبه با 140 نفر از فعالان انقلابی از طبقات مختلف جامعه شامل روحانیون، دانشگاه، بازار، ادارات و مدارس در دهه 1340 و 1350 در قالب 750 ساعت مصاحبه انجام گرفته است.

رئیس اداره اسناد سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان ‌قدس ‌رضوی افزود: اطلاعات و خاطرات قابل توجهی در مورد انقلاب در مشهد با موضوعات مراکز و پایگاه‌های انقلاب، مساجد، تظاهرات، اعتصابات، روحانیت، اندیشمندان، حضور اصناف و اقشار فرهنگی و نیز هسته مرکزی ساماندهی و رهبری انقلاب در مشهد با حضور حضرت آیت‌الله خامنه ‌ای، آیت‌الله طبسی و نیز آیت‌الله هاشمی‌نژاد، وجود داشته که هم ‌اکنون در اختیار اداره اسناد آستان قدس رضوی قرار دارد.

وی بیان کرد: افزون بر این هزار و 200 ساعت مصاحبه در زمینه انقلاب در آرشیو بخش تاریخ شفاهی این نهاد موجود است که به صورت غیر مستقیم به بحث انقلاب اسلامی پرداخته شده است، این مصاحبه‌ها شامل اطلاعات دقیقی از احزاب و گروه‌‌ها، روحانیت مبارز مشهد و نحوه برنامه‌ریزی و سازماندهی فعالیت‌ های انقلابی، نشر نوار و اعلامیه‌ها، تظاهرات و اعتصابات و سخنرانی‌ها، بیوت عظام در مشهد و حوادث سال‌های 1356 و 1357 است.

حسین‌زاده بیان کرد: حضور اقشار مختلف در حوادث تاریخی انقلاب سال 1357 در مشهد و نیز کیفیت حلقه‌های ارتباطی انقلابیون در این شهر با مدیریت مدبرانه رهبر معظم انقلاب، مهم ‌ترین پایگاه‌های انقلاب در مشهد از جمله مسجد کرامت و دانشکده ادبیات و علوم و پزشکی از دیگر محورهای این مصاحبه ها به شمار می‌رود.

وی افزود: این مصاحبه‌ا در کنار اسناد مکتوب و تصاویر و فیلم‌‌های به‌جا مانده از آن روزها می‌تواند مرتفع کننده نیاز پژوهشگران در عرصه انقلاب اسلامی بوده و در بازسازی، مستندسازی، تبیین و تدوین عصر روشن و پر افتخار انقلاب اسلامی در مشهد به کار گرفته شود.

اسناد مکتوب

رئیس اداره اسناد سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی گفت: در اسناد مکتوب موجود در اداره اسناد آستان، نزدیک به 38 هزار برگ سند با موضوع انقلاب اسلامی وجود دارد.

وی افزود: در این اسناد، حدود 28 هزار برگ سند متعلق به حجت‌الاسلام فاکر است که مربوط به گزارشاتی از شاخص‌ترین لحظات و روزهای انقلاب، مجموعه ارزشمندی از دیدگاه‌‌ها و عملکرد احزاب و جبهه‌های گوناگون انقلابی به ویژه فعالیت روحانیت در عرصه مباحث ایدئولوژیک انقلابی و آماده‌‌سازی اقشار مختلف در حرکت‌های انقلابی و نیز وحدت، پیوند و سازماندهی گروه‌ها در حرکت یکپارچه مردمی به رهبری امام راحل (ره) در سال‌های 1342 تا 1360 می‌شود.

حسین‌زاده بیان کرد: در میان این اسناد هزار برگ سند توسط حجت‌‌الاسلام دهشت مربوط به مبلغان اعزامی حوزه علمیه مشهد در نقاط مختلف خراسان در ایام محرم، صفر و ماه مبارک رمضان گردآوری شده است، همچنین در حدود 100 برگ سند توسط حجت‌الاسلام الهی خراسانی، رئیس بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی مربوط به اعلامیه‌‌های اساتید حوزه علمیه شهر مشهد به همراه نمونه دستخط‌های آنان در حمایت از انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی(ره) گردآوری شده است.

وی اسناد خانواده شهید نواب صفوی شامل تصاویر مربوط به دست‌نوشته‌های شهید نواب صفوی در زندان قصر، 300 برگ اسناد متعلق به مهندس برازش مربوط به مبارزات مردم در شهر مشهد، بیش از 200 برگ از تصاویر مربوط به مکاتبات ساواک در شهر مشهد و گزارش‌‌هایی که علیه انقلابیون شهر مشهد تهیه شده است، از دیگر اسناد موجود در این سازمان محسوب می‌شود.

رئیس اداره اسناد سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان ‌قدس ‌رضوی گفت: بیش از سه هزار برگ سند از افراد و جمعیت‌های مختلف که در راهپیمایی‌‌ها و تظاهرات علیه شاه مخلوع حضور داشتند، هزار و 500 برگ اسناد انتشارات دولتی و هشت هزار برگ اسناد دیجیتال شامل اعلامیه‌‌ها، گزارشات، بیانیه‌‌های احزاب، گروه‌ها و نهادهای رسمی و غیر رسمی در قبل و بعد از انقلاب با موضوع فعالیت‌های انقلابی در مشهد از دیگر اسناد است.

عکس‌‌ها و اسناد دیداری و شنیداری

وی با بیان اینکه مدیریت اسناد آستان با در اختیار داشتن سه هزار قطعه عکس، تصویرگر لحظات ناب از انقلاب است، افزود: این تصاویر شامل صحنه‌های تظاهرات، تحصن‌، سخنرانی‌‌ها، شهدای انقلاب، اماکن و پایگاه‌های انقلاب، مسیرهای راهپیمایی، حوادث شاخص انقلاب در مشهد همچون حوادث 9 و 10 دی و حمله دژخیمان رژیم به بیمارستان امام رضا(ع)، حضور بیوت عظام در تظاهرات و نیز تحصن گروه‌ها و اصناف همچون پزشکان و فرهنگیان و نیز امام راحل و روحانیت به عنوان روشن‌ترین جلوه‌ های هویت شهر مشهد در انقلاب تاریخی سال 1357 به شمار می‌رود.

حسین‌زاده بیان کرد: همچنین 200 ساعت منابع صوتی و سخنرانی انقلابی و 200 دقیقه تصویربرداری از تظاهرات مردم به مناسبت‌‌های مختلف در شهر مشهد حاوی اطلاعات مهم از جنایات رژیم شاه در مقابله با مردم از دیگر مستندات صوتی و تصویری این مرکز است.

وی گفت: با توجه به ماهیت پژوهشی واحد مطالعات انقلاب اسلامی و اهتمام اداره اسناد آستان قدس رضوی به عنوان تنها مرکز تخصصی موجود ارائه دهنده خدمات مشاوره و اسنادی در زمینه انقلاب اسلامی در مشهد به پژوهشگران، بررسی طرح‌های تحقیقاتی محققان و نیز اطلاعات و خاطرات فعالان انقلابی در این زمینه را جهت هم‌اندیشی و تبادل نظرات مغتنم می‌‌داند.

رئیس اداره اسناد سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان ‌قدس ‌رضوی افزود: با عنایت سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی به توسعه و غنای منابع موجود، از اهدا و واگذاری اسناد مکتوب، عکس یا فیلم‌‌های مرتبط با انقلاب اسلامی توسط افراد حقیقی یا حقوقی به مجموعه وسیع و ارزشمند موجود استقبال می‌‌کند.

وی اظهار کرد: همچنین این واحد با توجه به اهمیت تاریخ شفاهی، از بزرگان و معمران که خاطراتی از حوادث انقلاب دارند با افتخارجهت مصاحبه دعوت به عمل می‌آورد.