ثروتمند واقعی زاهد قانع است

به گزارش خبرنگار افتخاری خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، حجت‌الاسلام والمسلمین احمد لطفیان سرگزی، امام‌جمعه نیک‌شهر در نشست قرآنی «انسان جانشین پروردگار» با توجه به نامگذاری سال جدید به نام فرهنگ، اقتصاد، عزم ملی و مدیریت جهادی به حکمت سوم نهج‌البلاغه امام علی(ع) اشاره کرد و گفت: زاهد همانند ثروتمند در برآوردن حوائج خود به کسی نیازمند نیست، با این تفاوت که ثروتمند نیازش را از دنیا با پول  برآورده می‌کند اما زاهد نیاز و خواسته خود را از دنیا کم می‌کند. در حقیقت ثروتمند واقعی زاهد قانع است.

وی ضمن اشاره به فرا رسیدن ماه رجب، در مورد سبک زندگی دینی از منظر رهبر معظم انقلاب، افزود: زندگی مجردی، برگرفته از سبک زندگی غربی برای جوانان ایرانی است.

حجت‌الاسلام لطفیان بیان کرد: ثروت دنیوی با مصرف کاسته می‌شود به همین دلیل ثروتمند دائماً در پی کسب ثروت خواهد بود ولی چون زهد قرآنی به معنای نخواستن، کم کردن و کنترل خواهش‌های نفسانی و دنیوی است، هرچه زمان می‌گذرد خواهش‌های زاهد و نیازش به دنیا کمتر می‌شود.

وی تقوا را به سپری در مقابل بلاها و نابودی‌ها تشبیه کرد و افزود: آن کس که دائم مراقب و مواظب گفتار و کردار خود است در معاشرت با دیگران نیز احتیاط را ترک نمی‌کند، چنان‌که گویی با پای برهنه در صحرای پر از خار راه می‌رود. چنین کسی، دینش سالم و دنیایش آباد خواهد ماند؛ این رفتار در اصطلاح عرفا مراقبه نامیده شده است.

امام‌جمعه نیک‌شهر بیان کرد: در این حکمت نورانی، حضرت امیرالمؤمنین(ع) در ابتدا از صفاتی نامطلوب مثل ترس، فقر و ناتوانی سخن می‌گوید و سپس درصدد بیان معالجه و یا ذکر ارزش‌های مقابل آنها بر می‌آید. آنچه که داروی اصلی ضد صفات رذیله است، صفت صبر است.

وی در مورد فقر اظهار کرد: ثروت حقیقی قناعت، سازگاری، تلاش، شکر و صبر است که می‌توان با اکتفا به حداقل زندگی از آثار سوء فقر دور ماند؛ اگرچه ناتوانی آفت است؛ اما عاجز واقعی کسی است که توحید و تقوا ندارد.

حجت‌الاسلام لطفیان با اشاره به حکمت چهارم نهج‌البلاغه با عنوان شادمانی از تقدیر الهی، افزود: رضایت یعنی استقبال کردن با روی باز از امور و رویدادهایی که در هر حالی متوجه انسان می‌شوند و به گونه‌ای هستند که حتی انسان با تدبیر نمی‌تواند آنها را تغییر دهد؛ آن که راضی به قضا و قدر الهی باشد همیشه حالش نیکوست.

وی ادامه داد: انسان موحد با توکل کردن، کسی را وکیل خود قرار داده تا چون دوستی مهربان و همراهی دلسوز، همیشه در حوادث و احوال مختلف به او آرامش می بخشد و قلبش را شاد و مسرور می‌کند.

علم؛ ارثی پرمنفعت‌تر از مال و ثروت

امام‌جمعه شهرستان نیک‌شهر در مورد ارث، گفت: ارث چیزی است که بدون دادن عوض در مقابل آن، به وارث می‌رسد و از آنجایی که ارث منفعتی است بدون عوض، امام(ع) علم را ارث نامیده است؛ از اینجا فهمیده می‌شود براساس آیه ششم سوره مریم وقتی حضرت زکریا(ع) از خداوند وارثی را درخواست کرد، او را نه برای ارث بردن از اموال خود بلکه برای دریافت علوم پیامبران و آموختن حکمت‌ها می‌خواست.

وی همچنین افزود: منافع علمی که به ارث می‌رسد از مال بیشتر است، چراکه اولاً علم هم برای وارث مفید است و هم باقیات صالحاتی برای میت است؛ اما مال ممکن است چنین نباشد، ثانیاً علاوه‌ بر منفعت علم به ارث رسیده برای وارث، منفعت آن به دیگران نیز می‌رسد اما در مال و ثروت چنین نیست.

حجت‌الاسلام لطفیان به آیه 46 سوره کهف اشاره کرد و گفت: رعایت ادب زینت‌بخش اعمال و اقوال در مقابل خالق و مخلوق است مثل آداب تلاوت قرآن، آداب غذا خوردن، آداب مهمان‌نوازی و...؛ انسان با رعایت منظم و مرتب آداب بندگی و با انجام دادن اعمال واجب و مستحب، ترک محرمات و مکروهات و حسن معاشرت با مردم، خود را با صفات عالی زینت می‌بخشد و هر لحظه در وجود خود طراوت و تازگی را تجدید می‌کند؛ از این رو در همه رفتارها و گفتارهای شخص مؤدب، زیبایی و آراستگی وجود دارد.

امام‌جمعه نیک شهر افزود: بنده فقط عبد مولایش است و رفتن به خانه دیگران بی‌احترامی به مولا و ناتوان دانستن او از برآوردن نیاز بنده‌اش است؛ پس همیشه نجات خود را از خداوند طلب کنیم.

وی در ادامه گفت: آینه‌ای که صاف و شفاف باشد نه صورت را بزرگ‌تر می‌کند نه کوچک‌تر، نه به صورت انسان چیزی می‌افزاید و نه از نشان دادن زیبایی و زشتی چهره فروگذار می‌کند؛ فکر نیز چون از درون انسان سرچشمه می‌گیرد، نه دشمن اوست که فقط عیب‌جویی کند و نه همچون دوست چاپلوسی است که عیب‌ها را بازگو نکند بلکه همچون آینه‌ای است که صادقانه حقیقت سیرت انسان را بی‌غل و‌غش بیان می‌کند.

این استاد دانشگاه با اشاره به حکمت پنجم نهج‌البلاغه با عنوان دام، اظهار کرد: امام(ع) سینه عاقل را به صندوق اسرار تشبیه فرموده است، از آنجا که صندوق محتوای خود را حفظ می‌کند و درب آن بدون اجازه صاحبش به روی کسی باز نمی‌شود، اگر کسی بخواهد خردمند و عاقل شود، باید نگاهدار اسرار باشد و هر حرفی را بیان نکند؛ روایات وجوب تقیه و کتمان سرّ در همین زمینه‌اند.

گشاده‌رویی، دامی برای صید دل‌هاست

وی افزود: خوش‌رویی اولین عامل ارتباط در مواجهه با دیگران حتی قبل از سخن گفتن است، چه بسا شخصی صاحب دانش، فن و هنر خاصی نباشد و حتی از بیان مناسبی هم برخوردار نباشد اما با یک لبخند در همان لحظه نخست، انسان را شیفته خود کند.

امام‌جمعه نیک شهر ادامه داد: اینکه حضرت علی(ع) به ما می‌آموزد که تحمل بدزبانی‌ها و بدرفتاری‌های مردم و فرو خوردن غضب، عیوب اخلاقی انسان را از چشم دیگران می‌پوشاند به دو دلیل است، در هنگام جبهه‌گیری علیه دیگران به جهت نداشتن تعادل روحی و عدم تسلط بر خویش، اختیار دست و زبان از انسان خارج می‌شود و کارهایی از ما سر می‌زند که افشاکننده عیوب مخفی ماست و یا مرتکب جرایم اجتماعی و گناهانی می‌شویم که قابل جبران نیستند.

وی عنوان کرد: هنگامی که رفتار و گفتار دیگران تحمل نشود، آتش انتقام با رفتاری از روی نادانی شعله می‌کشد و همین باعث می‌شود طرف مقابل نیز در صدد بیان معایب مخفی ما بر آید تا ما را بین مردم رسوا کند اما اگر تحمل شود او نیز نیازی به مقابله نمی‌بیند.

حجت‌الاسلام لطفیان افزود: مدارا کردن و تحمل مردم باعث جلب حمایت آنها می‌شود؛ زمانی که به جای عقل، غضب بر روان انسان حاکم شود و منشأ رفتارش عقل نباشد، آنچه از او صادر می‌شود، همان رذایل اخلاقی خواهد بود و این امر اقدام مقابل طرف دیگر را به همراه خواهد داشت.

وی در پایان با تأکید بر رعایت اخلاق در زندگی، یادآور شد: باید مثل راه رفتن در بیابان پر از خار و تیغ که احتیاط می‌کنیم و یا رد شدن از لبه یک پرتگاه، در زندگی نیز خیلی مراقب رفتارمان باشیم.