Hz. Ali’nin (a.s) bakış açısına göre fakirlik

Hz Ali (a.s) Nehcü’l Belağa’da yoksulluk ve toplumdaki etkileri hakkında çeşitli konuları ele almış olup yoksulluğun büyük bir ölüm olduğunu söylemiştir.

Sosyolog ve araştırmacı İmad Efruğ Hz Ali’nin (a.s) düşüncelerini tanıttığı toplantılar zincirinde Nehcü’l Belağa’dan seçkiler dersler dizisinde yoksulluk ve fakirliğin toplumdaki etkileri hakkında açıklamalarda bulundu. Özet metin şöyledir:

Hz Ali’nin (a.s) sosyal adalet ve Beytü’l-Mal konusundaki hassasiyeti,  toplumdaki mahrum ve muhtaç insanlara  verdiği önem hakkındaki açıklamalarımızdan sonra Hz Ali’nin  (a.s) metup ve hikmetli sözlerine değineceğiz.

Hz Ali (a.s) Nehcü’l Belağa’daki 45. Mektubu Basra valisi olan Osman b. Huneyf-i Ensari'nin çağırıldığı bir ziyafet yemeğine gittiğini öğrendiği zaman yazdığı mektuptur.

“...Ey İbn-i Huneyf! Basra eşrafından birinin seni ziya­fete çağırdığını, oraya koşarak gittiğini, çeşit çeşit ye­meklerin, kocaman kocaman kâselerin sana sunulduğunu öğrendim. Oysa yoksullarının (çağrılmayıp) kovulduğu, zenginlerin davet edildiği bir davete icabet edeceğini san­mıyordum. Çiğnediğin lokmaya bir bak; (helal-haram açısından) şüpheli olursa onu ağzından at; tam anlamıyla pak olduğunu bilirsen birazcık ye.”

Hz Ali’nin (a.s) ‘Yoksulluk büyük ölümdür’ cümlesi insanın tattığı ölümün küçüklüğünü ve yoksullukla mücadele eden insanın sanki büyük ölümle mücadele ettiğini belirterek yoksulluk ve fakirliğin toplumdaki konumunu göstermektedir.

Aynı halde Hz Ali (a.s) 319. Hikmetli sözlerinde şöyle söylüyor: “Oğlu Muhammed b. Hanefiyye’ye: Oğlum, fakirliğe düşmenden korkarım. Ondan Allah’a sığın; çünkü fakirlik, dini noksanlaştırır, aklı şaşkınlığa düşürür, düşmanlığa se­bep olur.”

Bu toplumdaki yoksul ve fakirlere karşı daha duyarlı olmamız gerektiği anlamına gelir. Bununla ilgili olarak İmam Humeyni (ra) şöyle söylemekte: Siz istikbar karşıtı kültürünüzden dolayı dünya istikbarı ve zalimlerinin size karşı olduğunu sanmayın, o yoksulluğu yok etme politikalarınız nedeniyle size düşmandır. Yani bu yoksullukla mücadele politikasından vazgeçerseniz, istikbar güçleri artık sizin düşmanınız olmayacaktır.

Hz Ali (a.s) Nehcü’l Belağa’nın 328. Hikmetli sözünde zengin ve fakir arasındaki ilişkiyi şöyle anlatır: “Münezzeh olan Allah, yoksulların rızkını zengin­lerin mallarında farz kılmıştır. Zengin, malı kendi zevkine harcadığından dolayı fakir aç kalmıştır. And olsun ki yüce Allah, onları bu işlerinden dolayı sorguya çekecektir.”

Toplumsal yaşamda tüm sınıflar birbirine bağlıdır. İmam Ali (a.s) bu ilişkiyi Melik Eşter’e yazdığı mektubunda çok güzel ifade etmektedir. Zengin bir insan, toplumun diğer sınıflarıyla herhangi bir teması olmadan servetini nasıl elde edebilir? Sosyal hayat, bazılarının servet kazandığı bazılarının ise kazanmadığı karşılıklı etkileşimlerden biridir. Açıktır ki, yoksulun payını vermek zenginin sorumluluğudur. Bu, sigorta, vergiler ve diğer araçlarla yapılabilir.

3966610

3966610