Kur'an-ı Kerim'in en uzun suresinin 7 ana konusu

Bakara Suresi, Kur'an-ı Kerim'in en uzun suresi olarak 7 temel konu başlığı ile tüm diğer sureleri anlamak için kapsamlı bir giriş niteliğindedir.

Bakara Suresi, Medeni* surelerden biri olarak bilinen 286 ayet ile Kur'an-ı Kerim'in ikinci suresidir. Peygamber Efendimiz'in (s.a.v) Mekke'den Medine'ye hicretinden sonra nazil olunmuştur. Peygamber Medine'de hükümeti kurduğu için, orada nazil olan surelerin büyük bir kısmı sosyal meseleler, hükümler ve yasalarla ilgilidir.

Bakara Suresi, hidayetin Kur'an-ı Kerim aracılığıyla mümkün olduğuna vurgu yaparak başlar. Daha sonra Allah'ın emirlerine ve Kitabına karşı insanların gruplaşmasını ele almakta ve Ehl-i Kitabın, özellikle Yahudilerin, ayetlerin nazil olduğu dönemdeki farklı yaklaşımlarını özetlemektedir. Daha sonra tüm insanları Allah'ın ve ilahi takvanın hizmetine çağırarak, Kur'an-ı Kerim üzerindeki şüpheleri giderir.

Ayrıca, bazı Yahudilerin zararlarının ana nedenleri olarak ahdi bozmak, korkaklık ve yolsuzluğu öne sürerek onların durumunu açıklar. Ardından insanları tekrar Allah'a ibadete ve itaate çağırarak, Allah'a küfretmenin çok garip bir olay olduğunu vurgular. Kâfirlerin davranışlarının tuhaflığını ifade ederken, ölülerin Allah tarafından diriltilmesini ve yerin ve göğün yaratılmasının başlangıcını hatırlatır.     

Adem ile Havva'nın yaratılışı, Şeytanın insana secde etmekten isyanı ve onun hilesiyle yeryüzüne düşen Adem ile Havva'nın hikâyesi Bakara Suresi'nin bir başka bölümüdür.

Muhammed İzzet Duruze, Al-Tafsir al-Hadis adlı kitabında Bakara Suresi'ni, Kur’an-ı Kerim'e nispeten uzun bir giriş olarak nitelendiriyor. Bakara Suresi, Hamd Suresi'nden sonra, Kur'an-ı Kerim'in tüm ayetleri ve sureleri için uygun bir giriş olarak kabul edilir.    

Bakara Suresi, uzunluğu nedeniyle, başlıcaları aşağıdaki gibi olan birkaç konuyu tartışır:  

1 - Tevhid: Bu sûrede, özellikle yaratılışın sırları incelenerek Allah'ın tanınmasıyla ilgili tartışmalar yer almaktadır.

2 - Ölümden sonraki yaşam: Diriliş ve ölümden sonraki hayat, özellikle İbrahim Peygamber'in isteği üzerine kuşların diriltilmesi ve Nebi kıssası bu surede beyan edilmiştir.

3 - Kur’an-ı Kerim'in önemi: Kur’an'ın mucizesi ve bu ilahi kitabın önemi hakkında tartışmalar var.

4 - Yahudilerin ve münafıkların saboteleri

Bakara Suresi'nde Yahudiler ve münafıklarla ilgili çok detaylı ve uzun tartışmalar, onların İslam ve Kur’an başta olmak üzere ilahi emirlere karşı özel duruşları ve bu konudaki çeşitli saboteleri anlatılmaktadır. Münafıklar, Müslüman olduklarını iddia eden ve onlarla arkadaşlık eden, ancak pratikte İslam'a inanmayan ve hatta dinin amaçlarına aykırı hareket eden bir gruptur.

5 - Enbiyaların tarihi: Büyük peygamberlerin tarihi, özellikle Hz. İbrahim (a.s) ve Hz. Musa'nın (a.s) kıssalarını anlatan bu surenin bir parçasıdır.

6 - Şeriat hukuku: Namaz, oruç, Allah yolunda cihat, hac ve kıble değişikliği, evlenme ve boşanma, ticaret ve din kuralları gibi çeşitli dinî hükümlerin ifadeleri ve faiz kurallarının önemli bir kısmı bu sûrede belirtilmiştir. Ayrıca haram olan bazı etlerin, kumarın, şarabın ve bazı vasiyet hükümlerinin ve benzerlerinin cezası ve yasaklanması meselesi.

7 - İhtiyaç sahiplerine yardım etmek: Allah yolunda sadaka vermek ve muhtaçlara yardım etmek bu surenin bazı ayetlerinde belirtilmiştir.

* MEDENÎ SÛRELER, Risaletin Medine döneminde inen ayetleri kapsayan sureler için kullanılan bir tefsir usulü terimi.