ارتباطات مؤثر و بالنده پدران رشد اخلاقی دختران را در پی دارد + فیلم
مهدی دوایی، روان‌شناس با تأکید بر تأثیر مستقیم افزایش رابطه پدران در رشد اخلاقی دختران گفت: والدین باید طوری رفتار کنند که حداقل جزء پنج نفری باشند که دختران برای تصمیم‌گیری به آن‌ها مراجعه می‌کنند.
امروز اول ذیقعده، سالروز ولادت حضرت فاطمه معصومه(س) و روز دختر است. موضوع تربیت دختران به عنوان مادران و پرورش‌دهندگان نسل‌های آتی یکی از دغدغه‌های اصلی جامعه است. یکی از مسائل بسیار مهم در جامعه امروزی ما، نحوه تعامل والدین به ویژه پدران با دختران است که تأثیر بسیاری در زندگی روزمره و آینده دختران دارد.
همچنین رابطه و رفتار پدر با دختر تعیین‌کننده بخش اعظمی از سلامت روان دختران به حساب می‌آید. پدران با رعایت کردن بسیاری از نکات اخلاقی می‌توانند تأثیرات عمیق و مثبتی را روی دختران خود بگذارند. بنابراین رفتار پدر با دختر نیازمند مهارت خاصی است. در واقع فرزندپروری یکی از مهارت‌هایی است که هر والدی نیاز به یادگیری آن دارد.
پدران نقش بسیار مهمی در زندگی دختران دارند. اصولاً شکل و نوع رابطه‌ای که پدران با دخترانشان برقرار می‌کنند، بسیار متفاوت از رابطه‌شان با پسران است. پدر نقشی کلیدی و پراهمیت در سلامت روان، رشد و آینده دختر خود دارد و هر رفتاری که در پیش بگیرد دخترش را متأثر خواهد کرد.
مهدی دوایی، روان‌شناس در گفت‌وگو با ایکنا، در رابطه با بحث تربیت اخلاقی دختران اظهار کرد: در این باره حساسیت تربیت اخلاقی بالاتر است، چراکه رابطه با دختران باید خیلی بااحتیاط باشد. در تعریف مفهوم هویت آمده است که هرچه باعث تمییز فرد از دیگران می‌شود، هویت نام دارد. برای مثال نام، نام خانوادگی، میزان تحصیل، اهل کجا بودن، شغل، همسر، پدر و مادر همگی هویت افراد را تشکیل می‌دهند. همچنین، وجود فرزندان برای شکل دادن به هویت اهمیت دارد. اگر ما از آنچه وجودمان را از بقیه جدا می‌کند خوشحال باشیم، به هویت موفقی دست پیدا کرده‌ایم، یعنی اگر فردی از نام خود خوشحال باشد، هویت موفقی دارد.
دوایی بیان کرد: اگر ضریب برآیند هویت موفق‌ها در زندگی افراد بسیار بالاتر از هویت شکست‌ها باشد، حال افراد خوب می‌شود. این انسان‌ها در این زمینه اخلاقی عمل می‌کنند و خوشحال خواهند بود. یکی از مسائلی که ضریب بالایی در هویت موفق ایجاد می‌کند، فرزندان هستند. اگر والدین از فرزندانشان به ویژه دختران خود احساس رضایت و خوشحالی کنند، ضریب بسیار بالایی برای شکل‌گیری هویت موفق خواهند داشت. در بسیاری از پژوهش‌ها در حوزه روان‌شناسی بزه، چنانچه خدای ناکرده دختری دچار بزه شود، اولین فرض این است که رابطه این دختر با پدر بد بوده است. اگر رابطه پدر و دختر با احتیاط باشد، می‌توان انتظار داشت که دختران جامعه از سعادتمندی برخوردارند و به صورت اخلاقی پرورش پیدا می‌کنند.
وی تصریح کرد: یکی از مسائل بسیار مهم و تأثیرگذار در رابطه با رشد اخلاقی دختران این است که پدران بتوانند رابطه بسیار خوبی با دختران برقرار کنند. بهترین دوست‌پسر یک دختر پدر اوست؛ چراکه اولویت دختران در ایجاد ارتباط، رابطه عاطفی است و چنانچه رابطه عاطفی شکل گیرد، مصونیت و حال خوب ایجاد می‌کند و دختران به دنبال هویت‌یابی دیگری، که ممکن است هویت شکست باشد، نخواهند بود. چنانچه دختران هویت موفق خود را در ارتباط با پدران به دست آورند، دلیلی برای برقراری رابطه با دیگران از طریق هویت شکست ندارند. درود بر مادرانی که علی‌رغم اینکه مشکلات فراوانی که با همسر خود دارند، پدران را برای دختران خود حفظ می‌کنند. عشق مادرانه یعنی مادران از همسران خود خوشحال نیستند، اما پدری دختران را برای آن‌ها حفظ می‌کنند.
این روان‌شناس با تأکید بر چگونگی ارتباط والدین با یکدیگر برای ایجاد حس خوب در دختران، اظهار کرد: از این مورد به عنوان هوش عاطفی یاد می‌شود، یعنی فرد با خود آشتی بوده و می‌تواند با دیگران ارتباط برقرار کند. در رابطه با هوش عاطفی روان‌شناسان متفق‌القول هستند که اکتساب قوی‌تر از وراثت است، یعنی انسان‌ها یاد می‌گیرند که چگونه با دیگران رفتار کنند. الگوبرداری و یادگیری اینکه چگونه باید با یکدیگر رفتار کنیم، هوش عاطفی را شکل می‌دهد. چنانچه فرزندان به ویژه دختران رابطه دوستانه پدران را در خانواده مشاهده کنند، آنان نیز در نقش همسری خود از این هوش عاطفی استفاده می‌کنند و زندگی سعادتمندی را برای خود رقم می‌زنند.
دوایی با بیان اینکه 55 درصد حرکت دست، سر و صورت والدین و 38 درصد لحن در انتقال پیام‌های عاطفی به فرزندان تأثیر مستقیمی دارد، تصریح کرد: فقط 7 درصد از میزان انتقال پیام عاطفی به خود پیام مربوط است. پدرانی که فقط به کار و مشغله خود فکر می‌کنند و در محیط خانواده برای انتقال پیام‌های عاطفی اقدام نمی‌کنند، نمی‌توانند نگرشی را ایجاد کنند که رفتارشان در میان اعضای خانواده به ویژه همسر و دختران آن‌ها تأثیر مثبتی داشته باشد و دختران نیز حس انتقال پیام‌های عاطفی را لمس کنند.
این روان‌شناس اظهار کرد: اگر دختران نتوانند در برابر همسران خود هوش عاطفی داشته باشند و این احساس را در رفتار پدر و مادر خود مشاهده نکنند، انتظاری برای موفقیت آن‌ها در زندگی آینده وجود ندارد. بنابراین، والدینی که دارای دختر هستند، باید بتوانند رابطه خود را با احتیاط بسیار پیش ببرند؛ چراکه دختران بسیار شکننده و حساس هستند. پسران به آنچه می‌بینند دل می‌بندند، اما دختران به آنچه می‌شنوند دل خواهند بست.
دوایی بیان کرد: در مراحل رشد اخلاقی موارد مختلفی مطرح می شود. طبق یکی از این موارد، کاری اخلاقی است که فرد را از چشم دیگران نیندازد. ممکن است زمانی فردی کاری اخلاقی کند تا از تنبیه دور شود. زمانی است که والدین به گونه‌ای با دختران خود رفتار می‌کنند که برای کار اخلاقی آن‌ها تشویق در نظر می‌گیرند، این نحوه برخورد رفتاری انسان‌گرایانه است. والدین در تربیت دینی فرزندان به ویژه دختران به هیچ وجه نباید از تنبیه استفاده کنند، بلکه باید دختران خود را تشویق کنند و با نگرش مثبت پیش بروند. والدین باید مراقب باشند که بقیه دختر نوجوان آن‌ها کیست؟ آیا پدر و مادر جزء بقیه و اطرافیان دختر نوجوان خود هستند و طوری رفتار کرده‌اند که دختر آن‌ها این‌گونه بیندیشند که مبادا از چشم پدر و مادر خود بیفتند. والدین باید طوری رفتار کنند که حداقل جزء پنج نفری باشند که دختران برای تصمیم‌گیری به آن‌ها مراجعه کنند.
دوایی با بیان اینکه والدین باید به گونه‌ای رفتار کنند که زندگی دختران آن‌ها محدود به فضای مجازی نشود، تصریح کرد: طبق تحقیقات، افراد برآیند پنج نفری هستند که بیشتر با آن‌ها زندگی می‌کنند و چنانچه یک نفر از پنج نفر از اطرافیان یک نوجوان تغییر کند، 80 درصد تغییر خواهند کرد. والدین زمانی می‌توانند ادعا کنند که با دختران نوجوان خود خوب رفتار کرده‌اند که جزء پنج نفر اطرافیان آن‌ها باشند. زمانی اوضاع خطرناک می‌شود که والدین از این پنج نفر اول زندگی دختران خود حذف شوند. پدر و مادر باید با دختران خود رابطه عاطفی برقرار کنند تا زندگی آن‌ها محدود به فضای مجازی نشود. در این صورت دختران در ذهن خود می‌اندیشند که کارهای اخلاقی را انجام دهند تا از چشم والدین خود نیفتند.
این روان‌شناس بیان کرد: دخترانی که «اوی زندگی» داشته باشد و به خاطر پدر و مادر به انجام رفتارهای اخلاقی اقدام کنند، می‌توانند سعادتمندی در زندگی را پیش‌بینی می‌کنند. یکی از رویکردهای حوزه روان‌شناسی مثبت برای افزایش حال خوب در میان افراد رعایت چهار نکته است. اولین نکته، کار کردن است، زیرا بیکاری حال انسان‌ها را نامساعد می‌کند. کار به معنای فعالیت هدف‌دار است و دختران باید فعالیت هدفمندی را مد نظر قرار دهند. دومین نکته، هدف داشتن است. افراد باید در موارد مختلف هدف تعیین کنند و نیز زندگی خود را از نظر دینی همچون ارتباط با خدا و امام زمان(عج) و خواندن نمازهای یومیه سروسامان دهند. سومین نکته، سپاسگزار بودن است. سپاسگزاری در فرهنگ خانواده‌ها اهمیت دارد. البته سپاسگزاری فقط در کلام نیست. طبق تحقیقات، میزان قدردانی والدین از فرزندان خود زیر 20 درصد است. همین سپاسگزاری اندک تأثیر فراوانی در روابط خانوادگی دارد. طبق روایات تاریخی، امام حسین(ع) نماز می‌خواند تا از خداوند سپاسگزاری کند. ایشان می‌فرمایند: «نماز سپاسگزاری است.» بنابر این، والدین باید مراقب این‌گونه سپاسگزاری‌ها باشند تا حال خانواده خوب شود.
این روان‌شناس تصریح کرد: چهارمین نکته این است که معنای زندگی گم شده است. اگر افراد برای خود «اویی» در زندگی داشته باشند که به خاطر آن زندگی کنند و خود را هر لحظه ارتقا دهند، حال بهتری خواهند داشت. این امر فرایندی دراد؛ یعنی به صورت زمینی آغاز و به حالت انتزاعی ختم می‌شود. چنانچه والدین به صورتی با دختران خود زندگی کرده باشند که به «اوی» زندگی آن‌ها تبدیل شده باشند، دخترانشان نیز به سعادتمندی دست خواهند یافت.
