بررسی عملکرد ساری در میزبانی اکو ۲۰۲۲
افزایش پیوند گردشگر و مردم محلی، افزایش ماندگاری سفر، افزایش تکرار سفر، گسترش توسعه بازاریابی مقصد‌ها و شناخته شدن بیشتر آن مقصد از دیگر اثرات برگزاری رویداد‌هاست؛ اما در رویداد اکو ۲۰۲۲ ساری، نهتنها شاهد حضور و پیوند گردشگران بین‌المللی و جامعه محلی نبودیم، بلکه حتی نشاط عمومی جامعه محلی نیز از روند برگزاری این رویداد حاصل نشد.
سمیرا محمدی، مدرس دانشگاه و پژوهشگر صداوسیما به بهانه برگزاری رویداد بین‌المللی پایتخت گردشگری کشورهای عضو اکو «ساری ۲۰۲۲» یادداشتی با عنوان «تجزیه‌وتحلیل چگونگی عملکرد ساری در میزبانی اکو ۲۰۲۲» نوشته و در اختیار ایکنا قرار داده است که در ادامه می‌خوانید:
«جاذبه‌های گردشگری یک مقصد، صرفاً در ویژگی‌های محیط طبیعی یا ابنیه، صنایع‌دستی و ... خلاصه نمی‌شود. در واقع رویداد‌هایی که در یک مقصد گردشگری رخ می‌دهند، خود می‌توانند، به عنوان منبعی مهم برای جذب گردشگران تلقی شوند. گردشگری رویداد دارای جایگاه کلیدی در توسعه گردشگری کشورهاست. این موضوع تا آن حد اهمیت می‌یابد که ممکن است، یک مکان جاذبه‌های خاص و شاخص دیگری برای عرضه در سطحی گسترده نداشته باشد، اما تدارک و برگزاری یک رویداد بزرگ و دارای اهمیت، به جذب طیف بسیار گسترده‌ای از گردشگران بیانجامد.
حدود ۳۰ ماه پیش وزیران گردشگری کشورهای عضو اکو طرح پیشنهادی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی مازندران برای معرفی یک شهر در هر سال به‌عنوان پایتخت گردشگری کشورهای عضو اکو را تأیید کردند. دوازدهم مهر ۱۳۹۸ وزرای گردشگری کشورهای عضو اکو در تاجیکستان با این طرح موافقت کردند و شهر‌های دوشنبه تاجیکستان، ساری و اردبیل به ترتیب به‌عنوان پایتخت‌های گردشگری کشورهای عضو اکو و مسئول برگزاری این رویداد در سال‌های ۲۰۲۱، ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ معرفی شدند. از همان زمان اظهارنظر‌های موافق و مخالف درباره میزبانی ساری و مازندران از این رویداد مطرح شد. امروز، پس از برگزاری این رویداد، کفه ترازو به نفع مخالفان پایین‌تر است. چراکه در کفه دیگر این ترازو، موافقان، به دستاورد‌های حداقلی این رویداد قانع بوده و دل‌خوش به ساماندهی کار‌های مغفول مانده پیشین، یعنی مواردی چون؛ تمرین هم‌افزایی دستگاه‌های اجرایی استان، اقدامات نه‌چندان چشم‌نواز و قابل‌ذکر در زیباسازی شهر‌های بزرگ استان، تلاش تجمیعی برای انجام برخی کار‌ها توسط دستگاه‌ها و نهادها، مطالبات متعدد مغفول مانده مربوط به رونق گردشگری در مازندران، مستندنگاری جاذبه‌های گردشگری و... هستند.
در طول برگزاری رویداد ۲۰۲۲ اکو نیز، می‌تواند به‌جرئت گفت، از دید یک بیننده عام، تنها قسمت جذاب و خلاق این رویداد حضور کمپر‌های مسافرتی و گروهی از اعضای پرشین کمپر در محل برگزاری رویداد بود. البته باید این را مورد توجه ویژه قرار داد که این گروه به صورت داوطلبانه و خودجوش، همزمان با شب دوم رویداد ۲۰۲۲ اکو، در مسیر سفر به استان گلستان، یک شب اقامت در بوستان ملل ساری(محل برگزاری رویداد ۲۰۲۲) را برنامه‌ریزی نمودند که البته بی‌مهری‌های مسئولین جهت هماهنگی برای ورود و اسکان آن‌ها، عایدی آن‌ها از این رویداد بود!
دلیل سنگینی کفه نارضایتی از چگونگی برگزاری این رویداد
رویداد‌ها باعث نشاط فضای عمومی زندگی‌ها در شهر‌ها و روستا‌ها می‌شود و اجتماع‌گرایی افزایش پیدا می‌کند. افزایش پیوند گردشگر و مردم محلی، افزایش ماندگاری سفر، افزایش تکرار سفر، گسترش توسعه بازاریابی مقصد‌ها و شناخته شدن بیشتر آن مقصد از دیگر اثرات برگزاری رویداد‌هاست؛ اما در رویداد اکو ۲۰۲۲ ساری، نهتنها شاهد حضور و پیوند گردشگران بین‌المللی و جامعه محلی نبودیم، بلکه حتی نشاط عمومی جامعه محلی نیز از روند برگزاری این رویداد حاصل نشد. دعوت از یک خواننده و مجری کمدی، ابتدایی‌ترین و پیش‌پاافتاده‌ترین، شیوه برای جذابیت یک واقعه است. اقدامی که حتی برای جشن‌هایی، چون روز معلم، روز دانش‌آموز و ... نیز انجام می‌گیرید، اما آیا اکتفا کردن به این سبک، یعنی دعوت از یک خواننده و کمدین بومی، حق مطلب را برای چنین رویداد با ارزشی، ادا می‌کند؟ حالا تصور کنید که یک فضای ناکافی و خدمات ناکافی مانند صندلی‌های کم برای حضار و... چه تأثیر بسزایی را می‌تواند در نشاط عمومی جامعه محلی بجا گذارد؟!
گردشگری رویداد محصول فرعی رویداد به‌حساب می‌آید و درصورتی‌که مقصد شهرت و محبوبیت خود را به‌واسطه میزبانی رویداد‌های باکیفیت افزایش دهد، می‌توان امیدوار بود که گردشگری رویداد در بلندمدت پایدار خواهد ماند؛ اما آیا جای خالی گردشگران غیربومی(ملی و بین‌المللی) همراه با نبود بازاریابی مناسب برای مقصد(نبود غرفه راهنمای سفر به شهر ساری، استان مازندران، کاتالوگ‌ها و راهنما‌های گردشگری و ...)، امیدی را جهت میزبانی مجدد یا پایدار ساری برای اکو در سالیان آینده باقی می‌گذارد؟ باید عنوان نمود که هیچ گامی جهت معرفی هر چه بیشتر پایتخت اکو ۲۰۲۲ به مردم محلی یا گردشگران، برداشته نشده بود و این موضوع ضعف بسیار بزرگی در برگزاری یک رویداد گردشگری تلقی می‌شود.
رویکرد استراتژیک به گردشگری رویداد، نیازمند همکاری، ارتباط و هماهنگی بین ذینفعان کلیدی است. برای مثال رویکرد مشترک در سطح ملی نیازمند تضمین این است که شهر‌ها و شهرستان‌ها بدون رقابت بی‌مورد با یکدیگر به برگزاری عالی رویداد بین‌المللی کمک کنند؛ اما در رویداد ۲۰۲۲ ساری، به‌عنوان یک رویداد منطقه‌ای، نهتنها شاهد حضور غرفه‌هایی از سراسر کشور نبودیم، بلکه حتی استان مازندران نیز، پتانسیل‌های خویش را از یاد برده و دست به دامان شهرستان کاشان شده بود! طوری که غرفه‌های فروش عرقیجات و گلاب‌گیری، تعداد بسیار زیادی از غرفه‌ها را به خود اختصاص داده بودند. مابقی آن‌ها نیز، با محوریت ارائه خوراکی بومی و البته غیربومی فعالیت می‌نمودند و در نهایت باید گفت، شوربختانه تعداد غرفه‌های عرضه کننده صنایع‌دستی استان نیز به تعداد انگشتان یک دست نمی‌رسید.
به اعتقاد بیشتر بازاریابان، بازاریابی رویداد اثربخش‌ترین کانال بازاریابی برای دستیابی به اهداف کسب و کار است. تحقیقات به عمل‌آمده نشان‌دهنده این است که رویداد‌ها حدود ۲۴ درصد بودجه بازاریابی کسب‌وکار‌های B۲B را تشکیل می‌دهند. از طرفی، گسترش تجارت درون منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای و حذف موانع تجاری و همچنین، تلاش در جهت ادغام تجارت کشورهای منطقه با تجارت جهانی و ارتقای همکاری‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، فنی و علمی از اهداف سازمان اکو است؛ اما آیا اکو ۲۰۲۲ ساری فرصتی برای ارتباطات B۲B سازمان‌های منطقه‌ای فعال در گردشگری را ایجاد نمود؟ آیا فضای برای شکل‌گیری این ارتباطات در نظر گرفته‌شده بود؟ باکمال تأسف باید گفت، این مهم را نیز در این رویداد جایگاهی نداشت.
در نظر گرفتن تور‌های رویداد گردشگری، تأثیر بسزایی در جذب تعداد زیادی از گردشگران به شهر و استان میزبان رویداد، دارد و فهرستی از گردشگران و بازدیدکنندگان علاقه‌مند به خدمات این حوزه، می‌توانست این امکان را به مقامات استان مازندران دهد تا از این طریق شناخت بیشتری از گردشگران پیدا کنند و برای رویداد‌های آینده آن‌ها را هدف قرار دهند؛ اما جایی بسی تأسف است که این قابلیت نیز کاملاً مغفول ماند. تور‌های در نظر گرفته‌شده، فقط برای سفرا و مسئولین کشورهای عضو برنامه‌ریزی و طراحی‌شده بود.
باید به یاد داشته باشیم، صنعت رویداد جزو صنایع بسیار رقابتی است. این مهم در رویداد‌های گردشگری منطقه‌ای همچون اکو بسیار حائز اهمیت‌تر است؛ در نتیجه برای جذب مخاطبان ملی و بین‌المللی در چنین رویدادی، باید بیشتر در پرورش متخصص، افزایش صلاحیت و حرفه‌ای گری برگزارکنندگان رویداد محلی سرمایه‌گذاری انجام می‌شد؛ اما سؤال بزرگ اینجاست که آیا ۳۰ ماه زمان مناسبی جهت آمادگی برای چنین رویدادی نبود؟ به یاد داشته باشیم که برخی فرصت‌ها تکرارناپذیرند...»
انتهای پیام
