ضرورت توجه قاریان به تمایز بین تلاوت و قرائت

حمیدرضا جعفری، مدیر مؤسسه قرآن و عترت بلدالامین بیرجند‌ در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان‌جنوبی، در مورد موضوع مهندسی تلاوت مدنظر مقام معظم رهبری، اظهار کرد: در خصوص بحت تلاوت، تفاوتی بین تلاوت و قرائت است؛ در قرائت بیشتر حال و هوای  تلفظ حروف، ادای حروف و درست خواندن را داریم و رعایت نکاتی که در علم قرائت است حائز اهمیت هستند.

وی با بیان اینکه یک قاری ابتدا باید تمایز بین قرائت و تلاوت را دانسته و رعایت کند، افزود: مفهوم تلاوت هنگامی که در کنار قرائت قرار می‌گیرد، در واقع بحث پیاده‌سازی و عملیاتی کردن آن مضامینی که قرائت شده در اعمال و افکار و در حقیقت بروز و ظهور آن موارد است.

جعفری ادامه داد: در واقع کسی که تالی قرآن است به این معناست که هم قرائت می‌کند و هم اعمال، عقاید، رفتار و گفتارش را با قرآن تطبيق می‌دهد؛ یک نوع عمل نیز در مفهوم تلاوت نهفته است که تلاوت این معنی را می‌دهد؛ در واقع ریشه واژه تلاوت در حقیقت به معنای دنباله‌روی، پیروی و در حقیقت متابعت از آن چیزی است که مورد تلاوت واقع شده است.

وی با بیان اینکه قطعاً کسی که اهل تلاوت قرآن است اهل عمل نیز خواهد بود و قطعاً این قرآن خواندن از مصادیق ذکر خداست، ادامه داد: این ذکر خدا هنگامی که به‌عنوان تلاوت در نظر گرفته می‌شود به این معنا است که تمام رفتارهای یک انسان در کل شبانه‌روز را شامل شود و در واقع همه چیز رنگ و بوی ذکر خدا را می‌گیرد.

جعفری بیان کرد: کسی که اهل تلاوت قرآن باشد گویی تمام ایام شبانه‌روز خود را در حال ذکر گفتن است و ذکر در اینجا تنها به معنای ظاهری گفتن و خارج شدن اذکار شریف لاالله الله و الله اکبر و... از میان لبان نیست.

وی افزود: کسی که در مسیر آیات الهی باشد دائم در حال گفتن ذکر است؛ در حقیقت فردی که تالی قرآن است و قرآن را تلاوت می‌کند، دائم در حال تقرب به خدا و ذکرگویی پروردگار است به‌خصوص اگر این افعال و کارها در ایام ماه مبارک رمضان انجام بگیرد.

این مربی قرآن ادامه داد: ما در قرآن کریم نیز آیاتی را داریم که به این بحث اشاره کرده است؛ از جمله یکی از نشانه‌های اهل ایمان در آیه 113 سوره آل عمران بیان شده است، خداوند در این آیه می‌فرماید: «لَيْسُوا سَوَاءً  مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ أُمَّةٌ قَائِمَةٌ يَتْلُونَ آيَاتِ اللَّهِ آنَاءَ اللَّيْلِ وَهُمْ يَسْجُدُونَ؛ همه اهل کتاب یکسان نیستند، طایفه‌ای از آنها معتدل و به راه راست‌اند، در دل شب به تلاوت آیات خدا و نماز و طاعت حق مشغولند.»

جعفری ادامه داد: می‌بینم که خداوند، تلاوت را در کنار سجده و ذکر خداوند متعال قرار می‌دهد و در واقع مفهوم تلاوت و ذکر دو مفهوم در هم تنیده و متصل به یکدیگر هستند.

وی با بیان اینکه ماه رمضان ماه ذکر، تلاوت و ذکر است، تصریح کرد: بسیارى از خانه‌هاى مسلمانان به‌دلیل برخى مسائل در آنها، ویژگی‌ خاصى دارند؛ از جمله در خانه‌اى که قرآن تلاوت شود، نورى می‌درخشد که آسمان نیز از این درخشش نورانى می‌شود. امام صادق(ع) فرمود: «الدار إذا تُلى فیها کتاب الله لها نور ساطع فى السماء و تعرف من بین الدور؛ هنگامى که در خانه‌اى قرآن خوانده شود، براى آن، نور درخشانى خواهد بود که در آسمان بدرخشد و در بین خانه‌ها شناخته شود.»

مدیر مؤسسه قرآن و عترت بلدالامین بیرجند‌ یادآور شد: چقدر خوب است که مؤسسات قرآنی از ظرفیت ماه رمضان برای انس بیشتر جوانان با قرآن، پاگرفتن جلسات قرآنی و همچنین رفتن به سمت آموزش تلاوت از هر سن و توجه به آموزش‌های قرآنی بهره گیرند.