مسجد جامع مظفری کرمان؛ پایگاه هنری برای معنویت

جمشید روستا، یکی از اساتید تاریخ دانشگاه شهید باهنر کرمان در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا از کرمان به بیان تاریخچه‌ای از مسجد جامع مظفری کرمان پرداخت و گفت: این مسجد یکی از آثار ارزشمند تاریخی مربوط به قرن 8 هجری قمری است که در زمان حکومت امیر مبارزالدین محمد یزدی میبدی سر سلسله آل مظفر و حاکم کرمان بنا شده است.

وی تصریح کرد: فرمانروایان سلسله آل‌مظفر علاقه بسیاری به ساخت بناهای عام‌المنفعه داشتند و توجه ویژه‌ای برای هنر قائل بودند. به همین دلیل بناهای متعددی در شهرهای مختلف از جمله کرمان برپا کردند که یکی از آن‌ها مسجد جامع مظفری است.

روستا در ادامه به بیان ویژگی‌های معماری مسجد جامع مظفری پرداخت و بیان کرد: از ویژگی معماری ایران در قرن هشتم هجری قمری وجود طاق‌های بلند و کشیده بر سر در ورودی بنا، ابعاد بزرگ مساجد به ویژه در قسمت‌های ایوان‌، استفاده از طاق‌ کادر بندی، ایوان‌های بلند، مناره‌های قطور، توجه خاص به تزئین بنا با استفاده از کاشی‌کاری و گچ‌بری و قرار دادن مناره در دو سوی ایوان است و مسجد جامع شهر کرمان نیز بر همین اساس بنا شده است. 

این استاد دانشگاه با بیان اینکه مسجد جامع مظفری از جمله زیباترین بناهای اسلامی است که قرن‌ها با قامتی با صلابت پایگاه معنویت بوده است، گفت: این مسجد بنای اصلی شهر و دارای ارزش هنری بسیاری است زیرا نمونه‌ای از مرحله نهایی سبک ملی ایران است.این مسجد در گذشته بیرون از دروازه شهر قرار داشت و هم‌اکنون در زاویه دو ضلع بازار مظفری واقع شده و دارای سه در ورودی به بازار قدمگاه، خیابان شریعتی و میدان مشتاق است.

روستا با بیان اینکه این مکان تنها محل عبادت نبوده و در دوره‌های مختلف جلسات وعظ، خطابه و مجالس درس و بحث در آن تشکیل شده است، تصریح کرد: این بنای کهن شاهد رویدادهای تاریخی متعددی بوده‌ است. از جمله اینکه در زمان حمله آقا محمدخان قاجار به کرمان ایوان شرقی و سردر مسجد را به توپ بستند. یکی دیگر از این وقایع به آتش کشیده شدن مسجد در 24 مهر 1357 بود.

وی با بیان اینکه مسجد جامع مظفری یکی از مجموعه‌های شاخصی است که از ابتدای تأسیس تا کنون در هر دوره‌ای بخش‌های جدیدی به آن اضافه شده و بخش‌های قدیمی‌تر نیز مرمت گشته است، ادامه داد: هر بخش مسجد دارای تزئینات معماری ارزشمندی از دوره‌های مختلف است که به بنا روح می‌بخشد. محراب و سر در غربی این بنا در زمان صفوی تعمیر شد و در زمان زندیه نیز مناره‌ها، گلدسته و بعضی قسمت‌های تخریب شده مسجد تعمیر شده است. همچنین بین سال‌های 1310 تا 1320 سردر و ایوان مسجد مرمت و بازسازی شده است و پس از آن نیز به مرور بر زیبایی و استحکام بنا افزوده شد.