مفهوم قطب قرآنی بازتعریف شود / شاهد رقابت‌های منفی هستیم

محمدجواد سلمان‌پور، عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز و رئیس سابق دانشکده علوم قرآنی شیراز، در گفت‌وگو با ایکنا فارس با تشریح ظرفیت‌های استان فارس برای معرفی به عنوان قطب قرآنی کشور، گفت: آیت‌الله ایمانی، نماینده فقید ولی‌فقیه در استان فارس، قرآنیان استان را فرا خواندند و به این نتیجه رسیدند که شیراز ظرفیت قطب قرآنی شدن در کشور را دارد و با همین افق به دنبال بازسازی شورای قرآنی استان فارس برآمدند که اقدامات خوبی برداشته شد اما با بیماری و فوت این عالم برجسته، کارها ناتمام ماند.

وی افزود: اکنون آیت‌الله دژکام، نماینده ولی‌فقیه در استان فارس با عزمی راسخ شورای عالی قرآن استان را بازسازی و راه‌اندازی کردند چراکه استان فارس ظرفیت‌های بسیاری برای معرفی به عنوان قطب قرآنی کشور را دارا است.

سلمان‌پور با بیان اینکه شاید کمتر استانی و شهری پیشینه‌ای از قطب قرآنی داشته باشد، استان فارس را برخوردار از پیشینه قرآن کریم، تاریخ غنی و وجود مفسران و اساتید بزرگ در زمینه قرآن کریم دانست و خواستار تجدید نظر در خصوص مفهوم قطب قرآنی شد و گفت: باید باز تعریفی از این موضوع صورت گیرد چراکه هرکسی بر حسب حوزه فعالیتی خودش در زمینه قرآن، قطب قرآنی را تعریف می‌کند بنابراین این موضوع یکی از دلایل مهمی است که استان فارس نتوانسته به آنچه استحقاق دارد، برسد.

بیشتر بخوانید:

• سیری در مراحل معرفی پایتخت قرآنی
• چرایی اهمیت معرفی پایتخت قرآنی کشور
• نارضایتی از معرفی پایتخت قرآنی بدون اعلام شاخص‌ها
• انتخاب پایتخت قرآنی بر اساس ارزیابی تمام استان‌ها انجام شود

رئیس سابق دانشکده علوم قرآنی شیراز لازمه تحقق صحیح قطب قرآنی را گردآوری متخصصان این حوزه و باز تعریف مفهوم قطب قرآنی دانست و اظهار کرد: باید از سطحی‌نگری و جزء‌نگری در تعریف قطب قرآنی پرهیز شود.

وی ملزومات معرفی یک استان به عناوین قطب قرآنی کشور را مورد توجه قرار داد و خاطرنشان کرد: اگر بخواهیم تعریفی اجمالی از قطب قرآنی داشته باشیم باید بگوییم که یک شهر و استان بتواند نیازهای قرآنی سایر شهرها، استان‌ها و حتی کشورها را برطرف کند. وقتی تعاریف قطب قرآنی مشخص شد می‌توان در عمل و میدان سایر ملزومات را شناسایی کرد بنابراین قطب قرآنی به این معنی است که در تمامی ابعاد آموزش قرآن نظیر روخوانی، روانخوانی، حفظ و.... استان فارس بتواند از لحاظ سخت‌افزاری و نرم‌افزاری زمینه را فراهم کند.

این استاد علوم قرآنی در ادامه راه‌اندازی کارخانه‌ها برای تولید سخت‌افزاری لوازم کمک دهنده آموزش قرآن کریم را امری مهم دانست و ابراز کرد که این موضوع سبب می‌شود تا نیازهای این بخش مرتفع گردد.

عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز با اشاره به اینکه در بخش نرم‌افزار نیز باید نیازها احصا و مورد توجه قرارگیرد، گفت: برای همه سبک‌های متعدد قاری‌‌های قرآن باید استاد و کلاس آموزشی داشته باشیم و تربیت شاگرد صورت گیرد‌؛ اینکه استانی ادعا کند که قطب قرآنی است اما در همه زمینه‌ها استاد و ملزومات را نداشته باشد، این ادعا پوچ است. قطب قرآنی باید بتواند در زمینه قرائت، همه ۱۴ نوع روایت که در دنیای اسلام مرسوم است را داشته باشد بنابراین ۱۴ روایت قرآن باید در فارس وجود داشته باشد و حداقل یک قاری بتواند این قرائت‌ها را اجرا کند چراکه این موضوع می‌تواند پاسخگوی، نیاز شهر‌های دیگر باشد.

وی با بیان اینکه سبک‌های مختلف حفظ قرآن باید در قطب قرآنی وجود داشته باشد، تأکید کرد: آیا در استانی که به عنوان قطب قرآنی معرفی شده، تمامی رشته‌های قرآنی با تمام سبک‌ها وجود دارد؟ در حوزه معارف قرآنی، قطب قرآنی باید بتواند نیازهای معرفتی را برای سایر استان‌ها تأمین و باید بتواند نیازهای صدا و سیما، رسانه‌ها و... را برطرف کند.

این کارشناس علوم قرآنی، لازمه تحقق قطب قرآنی را وجود انواع و روش‌های تفسیر با اساتید غنی و مجرب اعلام و تأکید کرد که در علوم قرآنی نیز، باید قطب قرآنی حرف اول را بزند، استاد تربیت کند و مؤسسات علوم قرآنی داشته باشد. وزارتخانه‌ای که استانی را به عنوان قطب قرآنی معرفی می‌کند اگر در سطح دکتری آموزش علوم قرآنی در آن استان وجود نداشته باشد این قابل پذیرش نیست و به مسخره کردن دیگر استان‌ها شبیه است.

درک ناصحیح از معنی قطب قرآنی

وی با انتقاد از عدم درک صحیح از معنی قطب قرآنی توسط متولیان امر گفت: باید تأسف خورد که در وزارت ارشاد کسانی در بخش قرآن تصمیم می‌گیرند که تعریف سطحی از معنی قطب قرآنی دارند و این تعریف در حد روخوانی قرآن کریم است. لازمه معرفی استانی به عنوان قطب قرآنی، وجود مجموعه‌های غنی در حوزه‌های تفسیر، حفظ، علوم قرآنی، قرائت و... است.

این کارشناس علوم قرآنی با بیان اینکه قطب قرآنی باید تولید سبک نیز داشته باشد، تصریح کرد: مدارس مختلفی در آموزش سبک‌های متفاوت فعالیت کنند همچنین نهضت تفسیر نهادینه شده باشد؛ نکته مهم تر این است که در قطب قرآنی باید تمامی مسئولان اجرایی و مدیران کل، برای فعالیت‌ها پیوست قرآنی داشته باشند‌.

سلمان‌پور با طرح این پرسش که کدام استان به اندازه فارس در حوزه قرآنی غنی است؟ گفت: کتاب لغت‌نامه بزرگ فیروزآبادی متأثر از قرآن کریم نوشته شده و همچنین مفسرین بزرگی در حوزه قرآن کریم، تربیت شده و متولد استان فارس هستند و در زمینه شعر قرآنی، جناب حافظ شیرازی سرآمد کل جهان است.

رئیس سابق دانشکده علوم قرآنی شیراز با اشاره به اینکه قطب قرآنی در شعر برآمده از قرآن کریم باید حرف اول را بزند، بیان کرد: شب شعر قرآنی در سال داشته باشیم تا یک مثنوی معنوی تولید شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز معتقد است که نباید با حرف گزاف، جایگاه قطب قرآنی را تنزل بدهیم و این صفت را به شهری یا استانی اختصاص دهیم که هیچ نشانه‌ای از شاخص‌های قطب قرآنی در آن وجود ندارد‌. لازمه قطب قرآنی در مرتبه اول این است که توسط دلسوزان و متخصصین امر قرآن، باز تعریف بشود؛ باید تأسف خورد که تشکل‌های قرآنی متمرکز بر قرائت متمرکز شده‌اند.

سلمان‌پور با اشاره بر تولید آثار از سوی یک مرکز و یا قطب قرآنی، تأکید کرد: قطب قرآنی بدین معنی است که در سال، چندین کتاب در حوزه قرآن کریم منتشر شود و تولید محتوا شکل گیرد در غیر این صورت حتی به کلمه قطب قرآنی نیز ظلم شده است.

وی با تأکید براینکه بعد از تعریف قطب قرآنی باید یک باز مهندسی قرآنی در شیراز داشته باشیم، تصریح کرد: هریک از اساتید و هنرمندان قرآن، جایگاه خودشان را بدانند و نقش هریک از اجزا مشخص شود؛ در قطب قرآنی باید نظارت وجود داشته باشد اما متأسفانه پایش قرآنی دچار مشکل است و بعد از ارسال آمار غلط به مدیران، تصمیم‌گیری غلط شکل می‌گیرد. عدالت در حمایت از تشکل‌ها یکی از ملزومات قطب قرآنی است و باید حمایت در حوزه‌های معنوی مادی تشکل‌های قرآنی محقق و عدالت برقرار شود.

دغدغه قرآن دیده شود

عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز لازمه تحقق قطب قرآنی را دغدغه‌مندی تمامی اقشار جامعه دانست و ابراز کرد: مسئولان در حیطه کاری خود مثل هدایت، برنامه‌ریزی و اجرا قرآنی فکر کنند بنابراین باید در مدیران یک شهر یا استان که به عنوان قطب قرآنی معرفی می‌شود، دغدغه قرآن دیده شود.

وی با بیان اینکه زمانی می‌توانیم مدعی قطب قرآنی باشیم که دغدغه قرآن کریم در تک تک افراد وجود داشته باشد، اظهار کرد: شهید سلیمانی حامل قرآنی بود و شور مردم در شهادت ایشان را شاهد بودیم، آیا مردم برای قرآن نیز همچنین اشتیاقی دارند؟ دغدغه نسبت به یک انسان قرآنی در بین مردم به وجود می‌آید اما برای خود قرآن اینگونه نیست.

بنا به گفته عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز، یکی از ملزومات قطب قرآنی، دغدغه‌مندی اکثریت مردم و تمامی مسئولان نسبت به قرآن کریم است و مهم‌تر از آن اینکه متولیان قرآن یاری‌دهنده یکدیگر باشند.

رئیس سابق دانشکده علوم قرآنی شیراز با تأکید براینکه تشکل‌ها و متولیان قرآنی باید نسبت به یکدیگر تولی کنند و دست یکدیگر را برای اعتلای همدیگر بگیرند، بیان کرد: متأسفانه در بین برخی از افراد و مؤسسه‌ها شاهد رقابت‌های منفی و کاذب هستیم بنابراین هر تشکل قرآنی باید برای سربلندی، اعتلا و عزت تشکل دیگر تلاش کند و هر فرد قرآنی برای برجسته شدن فرد قرآنی دیگر تلاش داشته باشد. افراد و تشکل‌ها برای ترویج قرآن رقابت داشته باشند اما سد راه یکدیگر نشوند و با همدلی، هم افزایی و وحدت کار خودشان را انجام دهند.