انواع جریان‌ها از منظر قرآن / ناآگاهی به جریانات اجتماعی عامل فتنه می‌شود

به گزارش ایکنا، نشست علمی - تخصصی با موضوع «جریان‌شناسی از منظر قرآن کریم» از سوی انجمن علمی دانشجویی دانشکده علوم قرآنی آمل و با ارائه حجت‌الاسلام والمسلمین ابراهیم یعقوبیان، استاد حوزه و دانشگاه، به صورت برخط در سامانه «ادوب کانکت» با حضور دانشجویان علوم قرآنی برگزار شد.

وی در این نشست ابتدا به تعریف جریان پرداخت و گفت: جریان، عبارت است از یک تشکل، جمعیت و گروه اجتماعی معین که یک رفتار ویژه اجتماعی و مبانی و نظام فکری مشخصی برای رسیدن به مقصودش دارد. جریان‌های اجتماعی بر چهار دسته «جریان سیاسی»، «جریان فکری»، «جریان فرهنگی» و «جریان اقتصادی» تقسیم می‌شود. جریان‌شناسی، به معنای شناخت چگونگی شکل‌گیری جریان‌ها، مؤسسان و چهره‌های علمی آن‌هاست و برای افراد هر جامعه‌ای ضروری است تا جریان‌های موجود در آن را بشناسند.

تبیین جریان‌های اجتماعی

وی افزود: امیرمؤمنان(ع) در خطبه 31 نهج‌البلاغه، پس از اشاره به آنکه تربیت فرزند باید زمانی اتفاق بیفتد که قلب، اسیر تعلقات و ذهن اسیر اندیشه‌های ناصواب نشده است، بر تبیین جریان‌های اجتماعی بر فرزند تأکید می‌کند تا امر بر او مشتبه نشده و از هلاکت ایمن باشد. همچنین بر اساس ادله وجوب دفع منکر نیز شناساندن جریانات اجتماعی، ضرورت دارد.

یعقوبیان تصریح کرد: خداوند در چندین سوره از قرآن کریم، این جریان‌های اجتماعی را معرفی می‌کند که از جمله آیات 59 به بعد سوره مبارکه اعراف است. در این سوره ابتدا از جریان قوم نوح سخن به میان می‌آید و می‌فرماید: «لَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلىَ‏ قَوْمِهِ فَقَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُواْ اللَّهَ مَا لَكُم مِّنْ إِلَاهٍ غَيرُه». حضرت نوح(ع) از قومش می‌خواهد بندگی و عبودیت خدا را به جا آورده؛ چراکه خدایی جز خدای یکتا نیست. در برابر این ابلاغ، یک جریان فکری سیاسی وابسته به حکومت که قرآن از آن به «قَالَ الْمَلَأُ مِن قَوْمِه» تعبیر می‌کند، با ایشان مخالفت کرده و گفتند تو در ضلالت و گمراهی هستی.

وی افزود: در ادامه این آیات، به ماجرای حضرت هود(ع) با قوم عاد پرداخته شده که یک جریان فکری سیاسی به مخالفت با او پرداختند، قوم ثمود و حضرت صالح(ع) که جریانی فکری و دارای گرایش به شرک و کفر، در برابرش قیام کردند. سپس ماجرای قوم لوط مطرح شده که یک جریان فرهنگی با فساد اجتماعی، در مقابل ایشان ایستاد.

این استاد حوزه و دانشگاه در ادامه به جریانات دیگری که در سوره مبارکه اعراف مطرح شده پرداخت و گفت: این سوره همچنین به داستان حضرت شعیب(ع) اشاره دارد که یک جریان اقتصادی با ایشان مخالفت کردند. در ماجرای حضرت موسی(ع) هر چهار جریان فکری، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی در مقابلش ایستادند که ایشان با تمام این جریانات به جنگ پرداختند. در همه این ماجراها، خداوند خطاب «یَا قَومِ اعْبُدُواْ اللَّهَ مَا لَكُم مِّنْ إِلَاهٍ غَيرُه» را به کار برده و سپس از جریانات اجتماعی با عبارت ««قَالَ الْمَلَأُ» یاد می‌کند که به معنای گروهی از مردم و یک جریان در جامعه است.

وی در پایان تأکید کرد: انقلابی پیروز است که همه این جریان‌های اربعه را شکست دهد، مانند انقلاب اسلامی ایران. راه رسیدن به سعادت دنیا و آخرت، شناخت این جریانات اجتماعی است، اما اگر موفق نشویم این جریان‌ها را بشناسیم، فتنه شکل خواهد گرفت. با توجه به آن که در آستانه انتخابات هستیم، این ضرورت مضاعف می‌شود که جریان‌های فکری، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی جامعه را بشناسیم و با آگاهی بخشیدن به دیگران، در مسیر هدایت مردم گام برداریم.