کارشناسان در حذف تصویر قرآن از کتاب درسی سهل‌انگاری کردند

به گزارش ایکنا، نشست خبری معاون وزیر و رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی امروز یکشنبه ۲۳ شهریورماه، با حضور حسن ملکی، رئیس این سازمان، به منظور بیان توضیحات بیشتر درباره تولید محتوا‌های آموزشی ویژه دانش‌آموزان برگزار شد.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش در این نشست با اشاره به اقدامات تحولی در سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، اظهار کرد: این اقدامات آغاز شده و ادامه دارد و بخشی انجام شده و بخشی دیگر در دست انجام است و به زودی به اتمام خواهد رسید. موضوع تحول براساس سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و برنامه درسی ملی، راهبرد اصلی ماست و فعالیت‌ها و تلاش‌هایم را عمدتاً در این مسیر قرار داده‌ام. اگر در این مسیر توفیق لازم را به دست بیاوریم و با تدوین محتوا‌های مطلوب، دانش‌آموزان تحول‌یافته تربیت و آن‌ها را به شهروندانی مؤمن متفکر و خلاق تبدیل کنیم، به موفقیت دست یافته‌ایم. گروه‌ها به طور جهادی مشغول کار و برنامه‌ریزی هستند. تا بهمن‌ سال جاری راهنما‌های برنامه تحولی در ۱۱ حوزه تربیت و یادگیری در بخش نظری و در زمینه‌های مختلف مهارتی و فنی و حرفه‌ای مشغول فعالیت هستند.

ملکی در پاسخ به پرسش ایکنا در رابطه با تغییرات اخیر کتاب درسی فارسی اول دبستان و حذف تصویر قرآن گفت: تغییرات در دو کتاب درسی طی دو هفته اخیر باعث ایجاد فضایی در شبکه‌های اجتماعی شده و با انتقادات زیادی از سوی منتقدان دلسوزی از میان اقشار مختلف مواجه بوده‌ایم. فرایند چاپ‌سپاری کتاب‌های درسی طی هفت تا هشت‌ ماه قبل از چاپ کتاب انجام و برای چاپ ارسال می‌شود. هم‌اکنون برای چاپ کتاب‌های سال ۱۴۰۰ از حالا شروع کرده‌ایم و اگر دیر عمل کنیم، در آغاز سال تحصیلی با تأخیر در چاپ کتب درسی روبه‌رو خواهیم بود. حدود چهار ماه است که در سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی درسی مسئولیت دارم و این اتفاقات نتیجه فعالیت‌های قبل از من بوده است.

 

وی ادامه داد: در کتاب فارسی اول ابتدایی محتوای قرآنی در قالب اشعار، قصه و تصویر(در سطح اول دبستان) به دانش‌آموزان آموزش داده می‌شود. در یکی از نگاره‌ها در این کتاب تصویر قرآن نمایش داده می‌شد و برخی کارشناسان بین خودشان گفت‌وگویی داشتند مبنی بر اینکه قرآن در جای مناسبی قرار ندارد و با قداست این کتاب مقدس سازگار نیست. لذا در این گفت‌وگو‌ها به این جمع‌بندی می‌رسند که محتوای کتاب قرآنی است و تصمیم بر حذف تصویر قرآن در آن نگاره می‌گیرند. این تصمیم به ‌منظور صیانت از قداست قرآن و اینکه قرآن صرفاً زینتی نیست، اتخاذ شده است. این اقدام را تأیید نمی‌کنم. کارشناسان می‌توانستند تصمیم بهتری بگیرند و طور دیگری با قضیه برخورد کنند، اما اشتباهی صورت گرفت و با توجه به حجم کاری سازمان، ممکن است سهل‌انگاری رخ دهد. امسال کتاب‌ها چاپ شد و در اختیار دانش‌آموزان قرار گرفت. هم‌اکنون به طرق مختلف والدین و دانش‌آموزان زندگی عادی سابق را ندارند و خوب است تمرکز ما بر رفع نواقص روشن آموزشی باشد. تلاش ما این است که برای سال آینده و طبق تأکید وزیر، این کاستی‌ها با طراحی بهتر و مطلوب‌تری برطرف شود.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی گفت: درباره کتاب ریاضی سوم دبستان نیز موضع فکری بنده و سازمان پژوهش به هیچ‌وجه کم بها دادن به نقش زن و دختران سرزمین‌مان نیست و چنین دیدگاهی نداریم. در نگاه دینی ما نیز چنین رویکردی وجود ندارد. اگر دختران و زنان جامعه متناسب و متعادل تربیت شوند و حقوق آن‌ها رعایت شود، می‌توانند بر مردان نیز اثر گذارند. در همین راستا آموزه‌های حضرت امام(ره) و مقام معظم رهبری را درباره زنان و دختران فراموش نمی‌کنیم، اما آنچه اتفاق افتاده قبل از مسئولیت بنده به وقوع پیوسته است. با این حال در کنار ریاضی پایه سوم دبستان و به طور موازی کتاب‌های دیگری نیز چاپ شده و همان دانش‌آموزی که ریاضی سوم را می‌خواند، علوم پایه سوم و قرآن همین پایه را نیز می‌خواند و اگر به روی جلد کتاب علوم تجربی سوم ابتدایی نگاهی بیاندازید، خواهید دید که همگی دختر هستند؛ در اینجا مدافعان مردان نیامدند بگویند چرا اینجا پسران حضور ندارند؟ قضیه این است که در کتب درسی، تصاویر متعدد دختران و پسران و ترکیب این دو آمده است. این رویداد مذموم است و نباید اتفاق می‌افتاد؛ اگر کار دقیق و کارشناسانه انجام می‌شد، تصویر آن دو دختر نباید برداشته می‌شد. منتقدان باید کل‌نگر و همه‌جانبه‌نگر باشند. از اینکه این اقدام باعث تأثر روحی و عاطفی بخشی از جامعه شد متأسفم. امیدواریم با اصلاح این کتاب بتوانیم از شرمندگی خانواده‌ها و مردم دربیاییم.

 

وی افزود: سند ۲۰۳۰ کاملاً سکولاریستی است و ما با اسناد سکولاریستی میانه‌ای نداریم. در محتوای این کتاب‌ها گرایشی به این سند وجود ندارد. به‌ منظور تحول، متناسب با ضرورت‌ها و نیازمندی‌ها این ساختار تغییر کرد و اکنون تصویب و اجرا شد. بعد از بازآرایی و تأمین نیروی انسانی مناسب، اجرای سایر امور اداری مناسب از جمله تأسیس دفتر تأمین منابع انسانی، دفتر امور راهبردی و امور بین‌الملل، دفتر توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات و دفتر نظارت و ارزشیابی در ساختار موجود بوده است.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی تصریح کرد: موضوع بسیار جدی دیگر، شناسایی نیرو‌های مؤمن، انقلابی، مبتکر و خلاق در سازمان پژوهش است. اگر سازمان با دگردیسی و متناسب با آرمان‌های تحولی بخواهد حیات خود را ادامه دهد نیازمند جذب نیرو‌هایی با این خصوصیات هستیم. موضوع مهم دیگر آموزش کارشناسان ماست؛ تاکنون شش کارگروه با رویکرد فطرت‌گرایی توحیدی ویژه این گروه برگزار کردیم. محور دیگر جایابی معارف انقلاب اسلامی در کتب درسی است؛ امسال که کتاب‌های درسی توزیع شده و دانش‌آموزان آموزش می‌بینند این محتوا‌ها را مشاهده می‌کنند و باید مؤمنانه، مبتکر، خلاق و با روحیات انقلابی تربیت شوند. هم‌اکنون ۳۰ کتاب در بخش نظری و فنی‌حرفه‌ای دارای محتوا‌ی معارف انقلاب اسلامی هستند. به دلیل آنکه به صاحب‌نظران نشان دهیم که چه کرده‌ایم، مجموعه اقدامات در دو جلد تألیف شده و ممکن است در این مسیر اشتباهاتی رخ دهد و انتخاب‌هایی صورت گیرد و تصمیماتی اتخاذ شود که نباید می‌شد. کار وسیع و حجیم است و علی‌رغم دقت ‌نظر کارشناسان‌، امکان اشتباه در مراحل مختلف وجود دارد.

وی افزود: امسال برای نخستین بار توزیع کتاب به شیوه اینترنتی و به سهولت انجام شد و دانش‌آموزان و خانواده‌های آنان ثبت سفارش می‌کردند و در مرکز برای چاپ کتاب‌های درسی مطابق آمار دریافتی ارسال به استان‌ها و مناطق انجام می‌شد. برخی دانش‌آموزان و خانواده‌ها شاید به راحتی نتوانند ثبت سفارش کنند و طبق آخرین اطلاعات، حدود ۵۰۰ هزار نفر تا دو هفته گذشته ثبت سفارش نکرده بودند که در حال پیگیری ثبت سفارش برای این افراد و ارسال بسته‌های کتب درسی برای آن‌ها هستیم. همچنین علاوه بر راهنما‌های آموزشی، مجموعه‌ای از محتوا‌های آموزشی، که به معلم و دانش‌آموز کمک می‌کند مطالب را بهتر و سریع‌تر بیاموزند، به مدارس داده شده و تولیدات سازمان مورد توجه وزارت قرار گرفته است. امسال در حد توان تلاش کردیم، اما در هر حال آموزش‌های الکترونیک و تولید محتوا‌ها ابعاد مختلف آموزشی، علمی، هنری و فرهنگی دارند و هر قدر روی این تولیدات آگاهانه و عالمانه عمل کنیم جای کار دارد و بدین منظور کارگروه‌هایی تشکیل دادیم که تا سال آینده با کسب تجربیات بیشتر به نحو مطلوب‌تری دنبال شود.

 

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی درسی با اشاره به برخی تغییرات مثبت در محتوا‌های کتب درسی، بیان کرد: در برخی کتب درسی از جمله مطالعات اجتماعی پایه‌های هفتم، هشتم و نهم که دوره اول متوسطه است و همین‌طور کتاب‌های زبان و ادبیات فارسی و آمادگی دفاعی و بخش‌هایی در علوم تجربی تغییراتی در راستای کاربردی کردن این دروس انجام داده‌ایم. اگر مقایسه‌ای بین کتب امسال و سال‌های گذشته انجام دهید، کاربردی‌تر و عینی‌تر شدن محتوا‌ها را خواهید دید.