آیا وقت برگزاری مسابقات بین‌المللی ویژه بانوان قاری فرا‌نرسیده است
گروه مسابقات ــ هاله فیروزی، رتبه ممتاز رشته قرائت تحقیق چهلودومین دوره مسابقات سراسری قرآن کریم، با ابراز گلایه از نابرابری امکانات بین آقایان و بانوان برای فراگیری قرائت قرآن، اظهار کرد: از آنجایی که ضوابط قرائت شرعی بانوان در کشورهای پیشتاز این عرصه رعایت نمی‌شود، ایران پیشگام برپایی این رقابت‌ها در سطح بین‌المللی باشد.
چهلودومین دوره مسابقات سراسری قرآن کریم در بخش بانوان با تجلیل از برگزیدگان در رشته‌های قرائت تحقیق و ترتیل، حفظ کل و 10 و 20 جزء، هم‌خوانی قرآن و دعاخوانی، دهه دوم مهرماه در اصفهان پایان یافت. هاله فیروزی، بانویی از خطه آذری‌زبانان و استان اردبیل، توانست رتبه ممتاز را در رشته قرائت تحقیق دریافت کرد.
او که از دوره کودکی صوت قرآن برادر را در خانه شنیده به عرصه قرائت قرآن علاقه‌مند شد و در ابتدا نزد برادرش مهدی فیروزی، قاری ممتاز استان اردبیل، فنون این عرصه را فراگرفت و از حدود 15 سالگی به صورت تخصصی وارد این عرصه شد و از دوره‌های آموزشی راضیه جمالی و دوره ارتقای قرائت قرآن، که در تهران و مشهد با حضور اساتید برجسته قرآنی برگزار شد، بهره برد.
فیروزی، متولد سال 1362 در شهر اردبیل و دارای مدرک کارشناسی ارشد در رشته فلسفه غرب است. او درباره علت ورود به عرصه قرائت در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا می‌گوید: در ابتدا نزد برادرم، فنون این رشته را در سطح عمومی فراگرفتم، به خاطر اینکه در شهرها و استان‌ها چون استان ما استاد خوب قرآنی به ویژه برای بانوان کم است، لذا به صورت تخصصی برخی از اصول را از مدرس و قاری ممتاز قرآن سرکار خانم راضیه جمالی آموختم.
بیست سال فعالیت تخصصی در عرصه قرائت
او که حدود 20 سال است در این عرصه فعالیت می‌کند، اظهار کرد: از سال 1377 تاکنون به صورت حرفهای در زمینه قرائت کار می‌کنم و حدود 11-12 رتبه کشوری همچون رتبه اول رشته قرائت تحقیق مسابقات قرآن دانشجویان ایران در سال 85 و رتبه اول مسابقات قرآن اداره کار در رشته قرائت تحقیق در سال 89، رتبه اول مسابقات قرآن هلال احمر در سال 84، رتبه نخست رشته تواشیح مسابقات اوقاف و امور خیریه سال 90، رتبه دوم رشته ترتیل مسابقات قرآن سازمان اوقاف و امور خیریه در سال 89، رتبه دوم رشته ترتیل سازمان اوقاف و امور خیریه در سال 88، رتبه چهارم و پنجم رشته قرائت تحقیق مسابقات سازمان اوقاف و امور خیریه در سال 93 و 95 را دارم.
حائز رتبه ممتاز رشته قرائت قرآن کریم درباره اینکه چه برنامه‌هایی را برای دریافت رتبه نخست این رشته داشته است؟ بیان کرد: حقیقتاً نمی‌خواستم در مسابقات شرکت کنم، چون صاحب دو دختر یکی یک سال‌ونیم و دیگری چهارساله هستم که خیلی اجازه تمرین به من نمی‌دادند، بنابر این برای تمرینات خیلی تمرکز نداشتم و از سوی دیگر مسابقات در اصفهان برگزار می‌شد و مسیر هم طولانی و دور بود، اما همسرم با من همراه بود و به من گفتند که با من به اصفهان می‌آیند و بچه‌ها را نگه می‌دارند، یعنی حدود پنج ماه تا مسابقات فرصت داشتم اما باید بگویم دو ماه نزدیک به مسابقات را فشرده کار کردم.
او در پاسخ به این سؤال که آیا تصور کسب رتبه ممتاز را داشته است یا خیر؟ گفت: فکر نمی‌کردم ممتاز شوم، اما در ذهنم بود که شاید بتوانم رتبه اول را کسب کنم، اما باید بگویم به معنای واقعی از سطح رقبا با خبر نبودم.
خانواده فیروزی هفت فرزند دختر و پسر دارد که همگی از قاریان ممتازند. وی درباره علت گرایش تمامی اعضای خانواده به این عرصه، بیان کرد: من و برادر بزرگم به صورت جدی‌تر در این عرصه فعالیت داشتیم. پدرم نیز اهل موسیقی اصیل است و در جمع‌های خودمانی قطعاتی را می‌خواندند، اما به دلیل اینکه سواد نداشتند، نمی‌توانستند قرآن را بخوانند، اما مادرم می‌توانست قرآن را روخوانی کنند. از سوی دیگر تمامی اعضای خانواده‌ام صدای خوبی دارند که همه این را در عرصه تلاوت قرآن به کار گرفته‌ایم و چون برادرم پیشتاز بود ما هم این راه را ادامه دادیم.
قرائتم تقلید از استادی نیست
این قاری کشورمان درباره سبک تلاوتش و تقلید از قراء مصری، افزود: نه متأسفانه من از قاریان مصری تقلید نمی‌کردم و نمی‌کنم، بلکه من از برادرم تقلید می‌کردم که ایشان هم از اساتید مختلف بخش‌هایی را به صورت گزینشی انتخاب می‌کردند و به نظر می‌رسد این سؤال برخی از دوستان هم بوده است که هنگامی من قرائت می‌کنم از کدام قاری تقلید می‌کنم؟ اما قرائتم رنگ و بوی خاصی ندارد و به جانب استادی متمایل نیست، اما این هم بگویم سبکی مختص به خودم هست، درست نیست چون همه چیزمان را از قراء مصری می‌گیریم.
او در پاسخ به این سؤال که آیا علاقه‌مند به حضور در گروه تواشیح نیز هستید؟ گفت: خیلی علاقه‌ای به حضور در گروه تواشیح نداشتم، اما دعوت شدم و نتوانستم این دعوت را پس بزنم، لذا در عرض دو سه هفته این گروه جمع شد و الحمدلله چون اعضا همه از بانوان قاری بودند، توانستیم طی آن سال رتبه نخست رشته تواشیح را در مسابقات سازمان اوقاف و امور خیریه سال 90 کسب کنیم. این گروه تواشیح با عنوان «ریحانةالنبی(ص)» فعالیت می‌کرد.
فیروزی درباره وضعیت فعلی این گروه تواشیح، بیان کرد: در حال حاضر فعال نیست، اما اگر بخواهیم ظرف چند روز همه دور هم جمع خواهیم شد و گروه تواشیح تشکیل می‌شود.
وی درباره روند چهلودومین دوره مسابقات، گفت: هنگامی که مسابقات سه مرحله‌ای اجرا می‌شد، به شدت خسته‌کننده و همراه با استرس بود، اما امسال دو مرحله بودن خوب بود، اما حقیقتا داوران خیلی سخت‌گیرانه به ویژه در انتخاب قرعه ظاهر شدند. به گونه‌ای که اصطلاحاً «مرد لحظات سخت، آنجا خودش را نشان می‌داد»، اما من با توجه به اینکه قرائتم از سایر رقبایم بهتر بود، اما آنگونه که می‌خواستم نتوانستم هنرنمایی کنم. قرعه‌ام نیز تله تجویدی، وقف و ابتدا و لحنی داشت و قرعه خوبی بود، اما چون هدفم این است که زیبا قرائت کنم کمی این امر دست و پاگیر است.
فیروزی درباره دریافت نتایج و کارنامه، اضافه کرد: اینکه نتایج پیامک می‌شد و کارنامه صادر می‌شد، خوب بود، اما من از جمله شرکت‌کنندگانی بودند که آخرین نفر کارنامه را دریافت کردم و در فینال نیز نتیجه هم دیر بهم رسید و اگر این امر روی روال بود، خوب می‌بود، اما من آخر شب تماس گرفتم و سپس کارنامه‌ام برایم آمد. همچنین لوح فشرده از قرائتمان را در فینال به متسابقان ندادند و اگر هر فرد خودش به این امر اقدام نمی‌کرد، قرائت را نداشت، هر چند این کار غیرقانونی است اما باز من هم تلاوتم را از افرادی که ضبط کردند دریافت کردم.
قرائت مجلسی فرصت هنرنمایی بیشتری را به قاری می‌دهد
او که در حال حاضر مشغول به تدریس درس قرآن در دانشگاه آزاد اسلامی است و در دارالقرآنی نیز دوره‌های صوت و لحن و تجوید را تدریس می‌کند، درباره روش تدریسی که دارد، ادامه داد: کتاب حلیةالقرآن دو منبعی است که با آن کار می‌کنم و در دوره‌های صوت و لحن نیز از تقلید شروع می‌کنم و صوت‌های خودم را به شاگردانم می‌دهم تا بر آیات پیاده کنند.
این قاری کشورمان درباره برنامه آینده قرآنی‌اش، اظهار کرد: قرائت مسابقه‌ای با قرائت مجلسی متفاوت است و در نظر دارم تا قرائت مجلسی‌ام را تقویت کنم و سطح قرائتم را ارتقا دهم و همین طور هم به صورت جدی‌تر به امر تربیت شاگرد می‌پردازم، چنانکه در گذشته هم داشتم اما اهتمام دارم تا بتوانم شاگردانم در مسابقات قرآن سازمان اوقاف و امور خیریه حائز رتبه شوند.
فیروزی درباره تفاوت قرائت مجلسی با قرائت مسابقه‌ای، گفت: قرائت مسابقه‌ای فشرده‌تر است به گونه‌ای که مجموعه معلوماتی را که دارید باید در طول زمان کمتری اما به صورت فشرده‌تر ارائه دهید. یعنی در محدوده زمانی کمتری بیشترین هنرنمایی را انجام دهید و این سخت است، اما در قرائت مجلسی ضمن اینکه برای قاری آسان‌تر است از نظر اینکه محدوده زمانی چون مسابقات را ندارد و به گوش مستمع نیز جذاب‌تر به نظر می‌رسد و از سوی دیگر قاری استرس ندارد و فرصت بیشتری برای هنرنمایی دارد و مفهوم‌محورتر است، یعنی معنا را به خوبی می‌توان از طریق تلاوت مجلسی به مخاطب ارائه دهید.
درخشش بانوان مستعد
او در پاسخ به این سؤال که آیا زیرساخت‌ها و زمینه برای فعالیت بانوان قرآنی کشورمان فراهم است، ابراز کرد: نکته این است که مثلاً من رتبه ممتاز رشته قرائت تحقیق را در این دوره کسب کردم و آقایان نیز همچنین رتبه مشابهی را کسب کردند، اما امکانات، امتیازات و مزایایی که برای آقایان در نظر می‌گیرند برای بانوان متفاوت است، آنها می‌توانند در سطح مسابقات بین‌المللی حضور پیدا کنند و حال آنکه بخش بین‌الملل بانوان تنها رشته حفظ دارد. چرا مسابقات بین‌المللی در بخش بانوان نیست؟ اگر ضوابطش در کشورهای دیگر رعایت نمی‌شود، ایران پیش قدم و پیشگام باشد و این مسابقات را براساس ضوابط شرعی رعایت کند تا کشورمان الگویی شود برای سایر کشورها. چرا باید در دیگر رشته‌ها چون ورزش برای بانوان جای کار زیاد باشد اما در رشته قرآنی نه؟ همچنین اکثر متسابقان بانو از محضر اساتید آقا بهره‌مند نمی‌شوند، اما بانوانی که از اساتید آقا استفاده می‌کنند در مسابقات بهتر می‌درخشند.
فیروزی با اشاره به اینکه البته هستند در این میان بانوانی که مستعدند و با اساتید بانو کار می‌کنند و به خوبی حائز رتبه نیز می‌شوند، اظهار کرد: بنده نیز از سویی استعداد ذاتی صدا داشتم و از سوی دیگر نیز از محضر خانم راضیه جمالی و نکاتی که بیان کردند طی چندین جلسه به خوبی بهره‌مند شدند. بسیاری از بانوان قرآنی با استعداد در شهرستان‌ها هستند اما دست این افراد به اساتیدی همچون راضیه جمالی و ایمان صحاف نمی‌رسد.
او درباره کمبود تبلیغات و بُعد رسانه‌ای بخش بانوان مسابقات، تأکید کرد: چرا نباید اختتامیه بخش بانوان از رسانه ملی پخش شود؟ حال آنکه بخش آقایان از سوی رسانه ملی پخش شد. حتی یک مصاحبه و عکس از من در اینترنت و فضای مجازی نیست. این را نه برای خودم می‌گویم بلکه برای نوجوانان و جوانان علاقه‌مند به ورود به این عرصه می‌گویم. نوجوانی که می‌خواهد راهی را برای آینده‌اش انتخاب کند، قطعاً قرائت قرآن را انتخاب نمی‌کند چون نه آینده‌ای دارد و نه مسئولان توجه می‌کنند. رسانه باید در این زمینه تلاش کند و ما را به جامعه معرفی کند تا بانوان علاقه‌مند با ما نیز آشنا شوند.
هاله فیروزی با اشاره به اینکه حرفهای ما بیشتر در حد شنیدن باقی می‌ماند، بیان کرد: چرا نباید هدیه معنوی برای افراد حائز رتبه‌های برتر مسابقات در نظر گرفته شود! یا دیدار با مقام معظم رهبری را آرزو دارم اما هنوز فراهم نشده است.
او در پایان از همراهی خوب همسرش برای رسیدن به این موفقیت قدردانی کرد و آرزو کرد تا فرزندانش نیز در صورت علاقه‌مندی در یکی از دو عرصه قرائت و حفظ قرآن بدرخشند.
انتهای پیام
