مراسم شبیه‌خوانی حضرت عباس(ع) در پردیس دانشگاه مازندران اجرا شد
کانون خبرنگاران نبأ: به همت دفتر نهاد مقام معظم رهبری و معاونت فرهنگی و اجتماعی و هئیت دانشجویی محبان حسین دانشگاه مازندران شبیه‌خوانی حضرت اباالفضل عباس(ع) از سوی گروه شبیه‌خوانی حیدریون شهرستان آمل بعد از نماز ظهر و عصر در پردیس دانشگاه مازندران به اجرا در آمد.
به گزارش کانون خبرنگاران نبأ وابسته به خبرگزاری ایکنا، این شبیه‌خوانی با حضور معاون فرهنگی دفتر نهاد مقام معظم رهبری و معاون فرهنگی و اجتماعی، دانشگاه مازندران و استقبال گسترده دانشجویان و کارکنان این دانشگاه روبرو بود و مهران خسروی معین البکایی این شبیه‌خوانی را به عهده داشت.
رحمت مرتضوی شبیه‌خوانی حضرت ابوالفضل عباس(ع)، مهران خسروی شبیه‌خوانی شمر، مجید کیقبادی شبیه‌خوانی امام حسین(ع) و اصغر بابایی شبیه‌خوانی ابن‌سعد، ابراهیم فتحی شبیه خوانی علی‌اکبر، سید مصطفی حسینی، شبیه‌خوانی حضرت زینب(س)، جمشید براری شبیه‌خوانی رباب، سکینه امیرعلی کرمی، شبیه‌خوانی و محمدرضا محمدی، شبیه‌خوانی ابن سعد را بر عهده داشتند.
موسیقی این شبیه‌خوانی را دانیال محمدی و معین بابایی بر عهده داشتند؛ گفتنی است که این اولین باری بود که شبیه‌خوانی در فضای دانشگاه صورت پذیرفت.
مختصر اطلاعاتی درباره پیشینه شبیه‌خوانی در آمل
و اما به بهانه این شبیه‌خوانی که از سوی گروه شبیه‌خوانی حیدریون شهرستان آمل که متشکل از جوانانی بود که شبیه‌خوانی زیبایی را در این دانشگاه از خود ارائه دادند، در صدد بر آمدیم که نگاهی به پیشینه شبیه‌خوانی در آمل که از شهرستان‌هایی است که اسطوره‌ها شبیه‌خوانی نظیر حاج سقا و دیگر شبیه‌خوانان در این شهرستان پرورش یافته است.
یکی از نکاتی که باید مورد توجه قرار بگیرد، نزدیکی روستاها در مناطق مختلف مازندران است که با توجه به این نکته بسیاری از نسخه‌ها دست خوش تغییراتی شدند به عنوان نمونه بعضی از اشعار از منطقه نور به نسخه‌های منطقه آمل منتقل شد و بالعکس.
اما در تعزیه «یالرود» نور فقط اشعاری که بیشتر آن از «علامه نوری» و مرحوم «علی ابن ولی» و «رضوانی نوایی آملی» و «عمرانی» استفاده می‌شود و دست‌خوش تغییرات فراوانی نشده‌اند.
از تعزیه‌نویسان آملی که تحت تأثیر «رضوانی» به تعزیه‌سرایی پرداخته‌اند می‌توان مرحوم «مذنب آملی» اهل روستای بزمینان آمل، مرحوم «شفق» اهل روستای شاهکلا سورک، مرحوم «ملّا عبدالله بیضاء نوایی» و «علی بن ولی» را نام برد؛ لازم به ذکر است که مرحوم «بیضاء» علاوه بر تعزیه‌نویسی، تعزیه‌خوان «مخالف خوان» نیز بوده است و بداهه گویی‌هایی نیز در حین اجرا داشته است.
یکی از شبیه‌نویسان آملی که اکنون در قید حیات است «هاشم رضوانی نوایی» برادرزاده مرحوم «رضوانی» تعزیه‌نویس است؛ وی نیز همانند عموی خود دستی توانا در رجز‌نویسی دارد؛ تأثیر شرایط اقلیمی در شبیه‌نامه‌های آمل بر و بوم آباد مازندران، جنگل‌های انبوه، درختان سر به فلک کشیده، جوی‌های روان و رودهای پر آب که به دریای بی‌کران مازندران هدایت می‌شود، موجب شده که تجلی این همه به گونه‌های مختلف در شبیه‌نامه‌ها و به طور کلی در فرهنگ این مردم دیده شود.
از سوی دیگر تاریخ پر فراز و نشیبی که آمل پشت سر گذارده و خرابی‌هایی که به جان خریده ، در تک تک ابیات شبیه‌نامه‌ها تبلور پیدا کرده است؛ در بیشتر نقاطی که تعزیه در آن اجرا می‌شود، در مجلس شهادت ابوالفضل(ع)، عباس لباس سفید به تن می‌کند ولی در آمل شبیه عباس جامه سبز که انگار از طبیعت سرسبز این منطقه وام گرفته، بر تن می‌کند.
نمونه‌های دیگر از این دست بسیار است که طبیعت و شرایط اقلیمی شمال در شبیه‌خوانی تأثیر گذارده است؛ صلابت و استواری کوهستان‌ها، درختان و جنگل‌ها تأثیر مستقیمی در روحیه شبیه‌خوانان و شبیه‌نویسان منطقه گذاشته است.
بیشتر شبیه‌نویسان این منطقه در رجز‌نویسی تبحر چشم‌گیری دارند؛ یکی از آنها مرحوم «رضوانی نوایی» است که از کوهستان‌های آمل برخاسته است؛ وی عباس را آن چنان به نمایش می‌گذارد که درختان سر به فلک کشیده کوهستان‌های نوا را تداعی کرده، سر سبزی همیشگی خود را با حماسه و رشادت از بلایای زمان حفظ می‌کند.
هم‌اکنون در شهرستان آمل جوانان بسیاری در شبیه‌خوانی وارد شده‌اند که در حفظ شبیه‌خوانی این نمایش قدیمی پر رمز و راز ایرانی و یادگار ایران قدیم که برگرفته از سوگ سیاوشان است را حفظ کرده‌اند تا اینکه به نسل‌های آینده انتقال دهند.
حمیدرضا گل‌محمدی
