پرستاری؛ شغلی برای دیگران/ سعه‌صدر لازمه کار پرستاری است

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از لرستان، میان مشاغل، اگر بخواهیم از شغلی که رضایت خدا و رسول خدا در آن است نام ببریم می‌توان از شغل پرستاری یاد کرد.
شغل پرستاری تنها شغلی است که برای دیگران است سایر مشاغل همه برای خود است و ورود به شغل پرستاری چیزی جز عشق و محبت نیست انسان بدون ایثار و فداکاری این شغل را نمی‌تواند دنبال کند چون پرستاری نیازمند ایثار و فداکاری، محبت و عشق است.
خداوند متعال درباره هر یک از پیامبران آن‌ها را مأمور به امتحان شغل پرستاری کرده است چنان‌که نبی مکرم اسلام چندین بار پرستاری از امام علی(ع) را برعهده داشت و امام علی(ع) چند ماه پرستاری از فاطمه زهرا(س) را عهده‌دار بود و حضرت زهرا(س) نیز مدت زمانی پرستاری از امام علی(ع) را برعهده داشت و حضرت زینب‌ کبری(س) نیز پرستار بودند.
خداوند متعال پاداش پرستاران را مبعوث شدن با ابراهیم خلیل(ع) قرار داده است چون ابراهیم خودش پرستار بوده است، پرستار در روز قیامت از پل صراط به‌سرعت عبور می‌کند و خداوند متعال گناهان او را می‌آمرزد مثل روزی که متولد شده در روز قیامت محشور می‌شود.

پرستاری چه به مفهوم مراقبت، مواظبت و کمک به افراد نیازمند و رنجوران جسمی و روحی، و چه به لحاظ حرفه پزشکی یعنی اجرای صحیح و دقیق دستورات بهداشتی، درمانی و مراقبتی افراد بیمار یعنی دستیار پزشک، از دیدگاه فرهنگ غنی و پربار اسلام حرفه‌ای مقدس و باارزش است.

پرستار باید در انجام وظایفی که به او محول شده، خود را مسئول دانسته و با تمام توان ممکن در ایفای آن بکوشد. از جمله وظایف پرستار می‌توان به رعایت حدود الهی در محیط کار بر اساس ضوابط شرعی، اجرای دقیق نکات بهداشتی در امور مربوط به عملکرد پرستار، توجه به دقت زمانی اجرای دستورات دارویی بیمار، استمداد از پزشکان در حل مشکلات اورژانس بیماران، آماده سازی و ذخیره کردن  امکانات عملی پزشکی در شیفت کاری و مریض را از خود و خود را از برای مریض دانستن اشاره کرد.

پرستاری از نگاه روایات

رسول خدا(ص) می‌فرماید: «کسی‌که یک روز و یک شب پرستاری بیماری را به‌عهده بگیرد، خداوند او را با ابراهیم خلیل محشور می‌کند، پس هم‌چون درخشش برقی از صراط عبور می‌کند و کسی‌که در برطرف کردن نیازهای مریض تلاش کند و نیاز او را برآورد، همانند روزی که از مادر متولد شده است از گناهانش پاک می‌گردد».

امام صادق(ع) از رسول خدا(ص) نقل می‌کند: «کسی‌که برای برآوردن نیاز بیماری تلاش کند، خواه نیازاو برآورده شود یا نه همانندروزی که از مادر متولد شده است از گناهان پاک می گردد».

 همچنین، پیامبر گرامی اسلام در این رابطه فرموده است: «هرگاه بر بیمار وارد شدید، او را به سلامت و طول عمر امیدوار سازید، گرچه این امیدوار ساختن در قضا و قدر مؤثر نیست ولی بیمار را دلخوش می‌سازد و باعث آرامش وی می‌شود».

 پاداش پرستاری

در تاریخ صدر اسلام دیده می‌شود که پیامبر اکرم(ص) همواره گروهی از زنان را همراه خود به جنگ‌ها، جهت پرستاری و مداوای مجروحان می‌برده است و نمونه‌های فراوانی دیده شده، که پیامبراکرم(ص) پاداش‌های مادی به آنان عطا می‌فرموده است.

در بحارالانوار آمده است: رسول خدا(ص) فرمودند: «گروهی از زنان را با خود به جنگ می برد، تا به مداوای مجروحان بپردازند و از انفال به آنان می‌بخشید».

آثار نیک و زیبای پرستاری

پرستاران با مراقبت از بیماران، خرسندی آنان را فراهم می‌آورند و در سایه به دست آوردن رضایت آنان، خشنودی خداوند را برای خویش رقم می‌زنند. از سوی دیگر لذت کمک به دیگران، در فطرت پاک انسان‌ها به ودیعت نهاده شده است.

آن‌گاه که پرستار رنج و اندوه مریض را به شادی و نشاط مبدل می‌سازد و لبخند شادمانی و طراوت را بر گوشه لبان او می‌بیند، خود نیز شاد و مسرور می‌شود و همه سختی‌ها و زحمت‌هایی را که در این مسیر به جان خریده است، از یاد می‌برد. بدین ترتیب، رابطه‌ای صمیمانه و دوسویه همراه با مهر و محبت بین پرستار و بیمار ایجاد می‌شود.

پیامبر اسلام(ص) در این رابطه فرموده است: «جُبِلَتِ القُلُوبُ عَلی حُبِّ مَن اَحْسَنَ اِلَیْها وَ بُغْضِ مَنْ اَساءَ اِلَیْها؛ طبیعت قلب‌ها، بر محبت و دوستی کسی‌که به آدمی احسان و نیکی می‌کند و بغض و دشمنی کسی‌که به انسان بدی روا می‌دارد، نهاده شده است».

 دیدگاه امام خمینی(ره) در رابطه با پرستاری

امم خمینی(ره) در رابطه با شغل پرستاری فرموده است: «این شغل پرستاری از شغل‌های بسیار شریفی است، که اگر چنان‌چه انسان با وظایف انسانی و شرعی خودش بکند، این یک عبادتی است که در فراز عبادت‌های درجه اول است».

وی افزوده است: «پرستاری از بیمار امر بسیار مشکلی است. لکن خیلی ارزشمند است. اگر انسان با یک بیمار به‌طور محبت، به‌طور برادری، به‌طور خواهری، مراعات احوال او را بکند و این برای انجام یک وظیفه انسانی ـ الهی باشد ازعبادات بسیار، ارزشمند است».

و نیز فرموده است: «... بیماران احتیاج دارند به محبت، بیش از آن که احتیاج به دوا دارند، یک مریضی که از خانه‌اش آمده است در بیمارستان، این مریض خودش را مثل این که یک غریب می‌داند، اگر چنان‌چه این پرستارها با او ملایمت، با رفتار انسانی، با محبت، مثل برادر و خواهر با او رفتار کنند، این حس غربت از او منفصل می‌شود و آرامش برایش حاصل می‌شود و این آرامش روحی در بهبود او کمک می‌کند.
حجت‌الاسلام والمسلمین سیداحمد میرعمادی، نماینده ولی‌ فقیه در استان و امام جمعه خرم‌آباد در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا در رابطه با شغل پرستاری و جایگاه این حرفه در دین مبین اسلام با بیان این‌که کسی‌که در کنار بیمار سخت‌ترین حالت را تحمل می‌کند پس لطف و رحمت خدا شامل حال او می‌شود، بیان کرد: ما باید قدردان پرستاران باشیم که در هنگام سختی، بیماری کسانی هستند که با ایثار و فداکاری‌شان به ما کمک و ما را مداوا می‌کنند.

محبت؛ سلاح پرستار

وی اضافه کرد: یک پرستار باید سرشار از مهر و محبت باشد چون سلاح پرستار محبت است، اظهار هم‌دردی کردن و انس گرفتن با بیمار، امید دادن از دیگر مواردی است که یک پرستار باید مدنظر داشته باشد.
حجت‌الاسلام میرعمادی گفت: سخن پرستار حیات دادن به بیمار است یک پرستار باید به بیمارش امید بدهد و هیچ‌ بیماری را مأیوس نکند چراکه مأیوس کردن بیمار گناه بزرگی است.
وی ادامه داد: یک پرستار باید خودش در حق بیمارش دعا و علاوه بر این بیمار را به دعا کردن تشویق کند چراکه دعا کردن بسیار مؤثر است و در روایت آمده است اگر پرستاری در حق بیماری دعا کند ملائکه همان دعا را در حق او انجام می‌دهند دعای ملائکه صددرصد اجابت می‌شود.
امام جمعه خرم‌آباد گفت: امروز ثابت شده بسیاری از بیماران از طریق عواطف روحی و روانی قابل درمان هستند لذا لازم است برای درمان بیماران از درمان روحی و روانی و عاطفی غافل نشد.
وی افزود: یک پرستار اگر جنبه عاطفی، روحی و اخلاقی رفتار خود را تقویت کند در کارش موفق خواهد بود، خاطرنشان کرد: پرستاران باید ظرفیت و حوصله خود را بالا ببرند چراکه اگر پرستار سعه صدر نداشته باشد نمی‌تواند در کارش آن‌گونه که شایسته است موفق باشد.

حضرت زینب‌کبری(س)؛ پرستار حفظ ارزش‌ها

حجت‌الاسلام میرعمادی گفت: حضرت زینب‌ کبری(س) نه فقط پرستار بیمار بود بلکه پرستار نهضت و انقلاب حسینی بود و در آن روز سخت عاشورا وظایف سنگینی بر دوش ایشان قرار گرفت.

امام جمعه خرم‌آباد با بیان این‌که حضرت زینب(س) ارزش‌ها و کرامات نهضت عاشورا را حفظ کرد، ادامه داد: پرستاران ما نیز بایستی از ایشان الگو گرفته و همان‌طور که زینب پرستار حفظ ارزش‌ها بود پرستاران کشور نیز با حفظ حجاب، عفاف، فداکاری، کم‌توقعی و دلسوزی نه تنها بیماران بلکه ارزش‌ها را پرستاری کنند.