آمرزش از نگاه قرآن

جذب توفیق توبه یا بهره‌مندی از برکات توسل و شفاعت و یا استفاده از سایر اسباب آمرزش، نیاز به لیاقت و شایستگی دارد و بنده‌ با هر میزان گناهی که دارد، شایسته آمرزش الهی نیست و همه اسباب آمرزش، بهانه دستیابی به لیاقت است. یکی از افعال خداوند را آمرزش می‌دانند که تمامی موجودات عالم را در بر می‌گیرد و در آیات و روایات به آن تصریح شده است.

آمرزش به معنای بخشایش خداوند است، نسبت این صفت به خداوند از آنجا ناشی می‌شود که او بسیار بخشاینده و مهربان و پوشاننده گناهان و بدی‌های بندگان است.

با توجه به ذات انسانی و امکان خطا و گناه کردن انسان‌ها، خداوند باری تعالی با بخشندگی بی‌وصف خود راه‌هایی را برای آمرزش بندگان خود قرار داده تا پس از توبه و پشیمانی بار دیگر به آغوش باری تعالی راه یافته و زندگی شیرینی با حس کمتری از سنگینی گناه و عذاب وجدان داشته باشند.

در صحنه زندگی اجتماعی همه افراد دارای عیب و لغزش هستند. چون انسان به‌طور پیوسته درگیر كشمكش غرایز حیوانی و تمایلات عالی انسانی است و هر عملی که از او سر می‌زند، حاصل نزاع این دو نیرو است؛ بنابرین به‌طور طبیعی، نمی‌توان انتظار داشت که همه اعمال یک نفر صحیح و مورد پسند باشد. زیانی که از این لغزش‌ها به‌وجود می‌آید منحصر به خود انسان نیست، در مواردی گریبان افراد دیگری را نیز می‌گیرد و منافع آن‌ها را نیز با خطر مواجه می‌کند.

هر انسانی نیازمند آمرزش الهی است

حجت‌الاسلام محمود شربیانی، امام جمعه عجب‌شیر در گفت‌وگو با ایکنا از آذربایجان شرقی، اظهار کرد: هر انسانی نیازمند آمرزش الهی است؛ زیرا نمی‌تواند همه نعمت‌های خدا را آن چنان که باید و شاید شکر بگذارد. خداوند، این کاستی را که لازمه ذات آدمی است با مغفرت خود می پوشاند.

وی با استناد به آیه 10 تا 12سوره نوح «فَقُلْتُ اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ إِنَّهُ كَانَ غَفَّارًا ﴿۱۰﴾ يُرْسِلِ السَّمَاءَ عَلَيْكُمْ مِدْرَارًا ﴿۱۱﴾ وَيُمْدِدْكُمْ بِأَمْوَالٍ وَبَنِينَ وَيَجْعَلْ لَكُمْ جَنَّاتٍ وَيَجْعَلْ لَكُمْ أَنْهَارًا ﴿۱۲)» بیان کرد: در این آیه می‌خوانیم: «و گفتم از پروردگارتان آمرزش بخواهيد كه او همواره آمرزنده است (۱۰) [تا] بر شما از آسمان باران پى در پى فرستد (۱۱) و شما را به اموال و پسران يارى كند و برايتان باغ‌ها قرار دهد و نهرها براى شما پديد آورد (۱۲)»

امام جمعه عجب‌شیر، آمرزش خداوند را همه‌گیر دانست و یادآور شد: بخشایش و آمرزش خداوند همه‌گیر است و حتّی اگر مشرکان توبه کنند، خدا می‌پذیرد.

وی با اشاره به فرموده پیامبراکرم(ص) افزود: ایشان می‌فرمایند: هر گاه عمل ناشایست انجام دادی، به انجام عمل نیک بپرداز! زیرا عمل نیک درباره دیگران گناه را نابود می‌سازد.

حجت‌الاسلام شربیانی، با اشاره به تشویق انسان از جانب قرآن برای دریافت آمرزش پروردگار تأکید کرد: قرآن انسان را تشویق می‌کند که برای دریافتن آمرزش پروردگار بشتابد و اگر کار زشتی کرد یا به خویشتن ستمی روا داشت، به یاد خدا بیفتد و آمرزش بخواهد؛ زیرا جز خداوند کسی گناهان آدمی را نمی‌آمرزد.

صفحه دل آدمی آینه تجلی رحمت و غضب خداست

حجت‌الاسلام صمد ناصری، امام جمعه خسروشهر در گفت‌‌وگو با ایکنا از آذربایجان‌شرقی، اظهار کرد: یکی از مشکلات عمده انسان‌ها این است که رضایت همه کس برایمان مهم است مگر رضایت خدا! نخست باید دانست صفحه دل آدمی آینه تجلی رحمت و غضب خداست و با رجوع به فطرت درونی و حالت قبلی خود می‌توان از رضایت و عدم رضایت خدا با خبر شد به طوری که اگر آثاری از اصرار برگناه در دل نمانده و پشیمانی کامل وجود دارد معلوم می‌شود که خداوند نیز آثاری از گناه را باقی نگذاشته است و توبه را پذیرفته است.

وی افزود: خدای متعال با انجام فرائض و اعمالی که به آن‌ها امر فرموده مانند نماز، روزه، جهاد، امر به معروف، احترام به والدین، انفاق، صدقه و احسان و صداقت و ...) راضی و خشنود و از ارتکاب نواهی و منهیات ناراضی است. آنچه از انسان صادر می‌شود كوتاهی و گناه و سركشی است، اما از خدای بزرگ توقع دارد که مورد عفو و آمرزش قرار گیرد، زيرا خداوند بخشنده و بسیار آمرزنده است؛ او نه تنها غافر، بلکه غفور است.

حجت‌الاسلام‌ ناصری، با استناد به آیه 114سوره هود «وَأَقِمِ الصَّلَاةَ طَرَفَيِ النَّهَارِ وَزُلَفًا مِنَ اللَّيْلِ ۚ إِنَّ الْحَسَنَاتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئَاتِ ۚ ذَٰلِكَ ذِكْرَىٰ لِلذَّاكِرِينَ» ادامه داد: در این آیه می‌خوانیم: نماز بگزار در آغاز و انجام روز و ساعاتى از شب. زيرا نيكی‌ها، بدی‌ها را از ميان مى‌برند. اين اندرزى است براى اندرزپذيران.

امام جمعه خسروشهر یادآور شد: اگر کسی موفق شود با شرایطی که به تعبیر قرآن کریم، همان توبه نصوح است، توبه کند، مسئله پذیرش و آمرزش از طرف خداوند قطعی خواهد بود.

وی با اشاره به فرموده حضرت محمد(ص) افزود: ایشان می‌فرمایند: اخلاق نیک مایه از بین رفتن گناهان است چنانکه آفتاب مایه از بین رفتن برف است و البته اخلاق بد نیز باعث فساد و نابودی اعمال نیک آدمی است همچنانکه سرکه عسل را خراب می‌کند.

حجت‌الاسلام‌ ناصری، همه اسباب آمرزش را بهانه دستیابی به لیاقت دانست و تأکید کرد: جذب توفیق توبه، یا بهره‌مندی از برکات توسل و شفاعت و یا استفاده از سایر اسباب آمرزش، نیاز به لیاقت و شایستگی دارد و بنده‌ای با هر میزان گناهی که دارد، شایسته آمرزش الهی نیست و همه اسباب آمرزش، بهانه دستیابی به لیاقت است. به عبارت رساتر، انسان باید یک حداقل تلاشی را کرده باشد و به نحوی شایستگی خود را به اثبات رسانیده باشد تا لیاقت آمرزش را بیابد.