هنر اصیلی که پس از نیم قرن دوباره جان می‌گیرد
گروه فرهنگی ــ معصومه زارعی، پیشكسوت هنر كرباس‌بافی و پخل‌بافی موفق به كسب نشان ملی مرغوبیت در اثر پخل‌بافی شد. صنعت کهنی که احیای آن پس از حدود نیم قرن آغاز شد.
به گزارش ایکنا از خراسان‌جنوبی، معصومه زارعی(زربخت بقائی) پیشكسوت هنر كرباس‌بافی و پخل‌بافی متولد سال 29 از اسفدن است كه فعالیت هنری خود را از كودكی نزد پدر و مادر و ديگر هنرمندان روستا آغاز كرد و تا سال 57 که زلزله قائنات رخ داد، تولیدات كرباس‌بافی اين بانو ادامه داشت.
تولید پارچه كرباس علاوه بر ديگر كاربردهای آن از قبیل؛ حوله، حوله حمام و... پارچه‌ای مناسب نیز برای تهیه و دوخت لباس محلی به‌شمار می‌رفت و از آنجايی كه مورد اقبال عمومی قرار گرفت، روز به روز رونق بیشتری داشت.
همزمان با وقوع زلزله تلخ و تخريب خانه‌های خشتی، هنر كرباس‌بافی با تمام ملزومات كارگاهی و تجهیزاتش در زير تلی از خاك مدفون و كم كم به فراموشی سپرده شد.
تا اینکه در سال 91 استعداد بالقوه اين بانوی هنرمند به همت مدير مسئول پروژه جنوب خراسان، انجمن حمايت از حقوق كودكان كه متولی كار فرهنگی ـ هنری داوطلبانه در حوزه كودكان و حتی بانوان بود، شناسايی و كشف شد و از آن پس با حمايت مادی و معنوی این مسئولان مقدمات احیای اين صنعت کهن منطقه پس از حدود نیم قرن در سال 91 با پیگیری‌های مدیر فرهنگسرای اسفدن آغاز شد.
با توجه به اينكه تجهیزات و ابزار كار اين هنر كمتر در بازار موجود بود با پیگیری‌های زياد سرنخ‌هايی از اين هنر در روستای خراشاد و شهر خوسف از توابع بیرجند پیدا شد و با تحقیقات میدانی كه با حضور این هنرمند پیشكسوت انجام شد، هنر کرباس‌بافی مجدداً با تجهیزات كارگاهی جديد كه به نوعی می‌توان گفت كارگاه ارتقاء يافته نوع قديمی بود، احیاء شد.
نام كارگاه قديمی اين فعالیت قوكار بوده كه در گذشته از مصالح خشت و گل ساخته می‌شد اما امروزه كارگاه‌هايی با استفاده از پروفیل و چوب ساخته می‌شود.
در سال 92، تلاش در راستای شناسايی و تقويت هنرمندان اسفدن به ويژه آشكار شدن زوايای پنهان از هنرهای نهفته این هنرمند و ديگر هنرمندان در سطح شهر اسفدن آغاز شد و علاوه بر همكاری بسیار تنگاتنگ با میراث فرهنگی شهرستان و استان و حتی شهرستان گناباد تحولات شگرفی در حوزه هنری و ارتقاء سطح فرهنگ و هنر در اسفدن صورت گرفت كه احداث كارگاه آموزش سفالگری برای اولین بار در سطح استان را می‌توان از جمله این تحولات نام برد.
زارعی علاوه بر بافت كرباس در ديگر هنرها از قبیل سبدبافی با گز، سبدبافی با ساقه گندم، پلاس پیچ، بافت قالی و قالیچه، جوراب و دستكش پشمی نیز استاد به تمام معنی است و با اينكه سنی از او گذشته اما در حال حاضر نیز به تولید آثار فاخر خود ادامه داده و همه ساله در نمايشگاه‌های صنايع دستی شركت می‌كند.
وی توانست در سال 94، با راهنمايی و همكاری رئیس اداره میراث فرهنگی قاين و كارشناسان خبره اين اداره و همچنین مساعدت‌های فرهنگسرای اسفدن موفق به كسب نشان ملی مرغوبیت در اثر پخل‌بافی شود.
معاونت صنايع‌دستی و هنرهای سنتی سازمان میراث فرهنگی، صنايع‌دستی و گردشگری با عنايت به اهمیت صنايع‌دستی بالاخص نقش و جايگاه اقتصادی آن و هم چنین به دنبال برنامه داوری نشان بین‌المللی مرغوبیت صنايع دستی و مشاركت ايران در برنامه مذكور از سال 86 مترصد به برگزاری داوری نشان ملی مرغوبیت صنايع دستی شد تا مقدمه‌ای بر برنامه داوری نشان بین‌المللی مرغوبیت صنايع‌دستی باشد.
در اين رويداد هنری، محصولات دستی براساس چهار معیار مرغوبیت، اصالت، نوآوری، قابلیت بازاريابی و دو پیش شرط احترام به ارزش‌های محیط زيست در به‌كارگیری مواد و تكنیك‌های تولید و مسئولیت اجتماعی بررسی می‌شوند.
اعطای نشان ملی مرغوبیت به صنايع‌دستی استان‌های مختلف كشور از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنايع‌دستی و گردشگری، زمینه ساز حفظ و صیانت از آثار فاخر و ايجاد انگیزه در نسل جوان برای يادگیری و انتقال بین نسلی صنايع دستی به عنوان نمود عینی میراث فرهنگی و تاريخی حائز اهمیت است.
انتهای پیام
