شکست حصر آبادان؛ آغاز تجربه عکاسی جنگ
گروه فرهنگی: علی فریدونی، پیشکسوت عکاسی جنگ گفت: اولین عکاسی من نیز رسما در شکست حصر آبادان بود که من صدای گلوله و خمپاره و کسانی که مجروح شده بودند را شنیدم و دست و پا گم کرده بودم و نمی‌دانستم که باید چه کار کنم.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، علی فریدونی، پیشکسوت عکاسی جنگ، متولد اسفندماه 1333 در وحیدیه از توابع شهریار است که یک‌ماه پس از آغاز جنگ تحمیلی به جبهه رفت تا عکاس خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) در جبهه باشد. او در بیش از 22 عملیات حضور داشته اما عملیات‌های «رمضان» و «مسلم بن عقیل» را به خاطر صحنه‌های دلخراش عاشوراهایی دیگر می‌داند. فریدونی تا پایان جنگ در عملیات‌های کربلای ۱۰ والفجر ۱۰ نیز شرکت کرد و سه بار در طول جنگ تحمیلی مجروح شد. او با شجاعتی که در دوران دفاع مقدس از خود نشان داد، جزء جسورترین و پرکارترین عکاسان جنگ است.
وی در طول این سال‌ها مفتخر به دریافت ۱۷جایزه از مسابقات عکس داخلی و بین‌المللی از جمله؛ جایزه سازمان جهانی یونسکو، جایزه برترین عکس‌های خبری سال هلند و جایزه سازمان جهانی صلیب سرخ شد.
علی فریدونی، پیشکسوت عکاسی جنگ، در گفت‌وگو با ایکنا، از خاطرات تلخ و شیرین حضور خود در جبهه گفت و با اشاره به اینکه یک‌ماه بعد از شروع جنگ وارد منطقه جنگی شدم، افزود: 31 شهریور که جنگ شروع شد، 30 مهر به منطقه رفتم. آن زمان هنوز در لابراتوار بودم. یعنی عکاسی می‌کردم و بعد به لابراتوار می‌رفتم.
وی ادامه داد: چون امام راحل(ره) فرموده بودند که جنگ را اولویت زندگیتان قرار بدهید. علی‌رغم اینکه من متأهل و دارای دو فرزند بودم با تمام وجود به جبهه اعزام شدم.
این پیشکسوت عکاسی جنگ افزود: با توجه به اینکه سربازی هم نرفته بودم و صدای هیچ گلوله‌ای را هم نشنیده بودم. ولی چون امام(ره) فتوا داده بودند و چون دیدم با عکاسی آشنا هستم و می‌توانم قطره‌ای را ثبت کنم خودم را تکلیف کردم و با چندین بار تکرار حرفم به مسئولان خبرگزاری ایرنا بالاخره موافقت کردند که من عکاسی جنگ را شروع کنم.
شکست حصر آبادان اولین منطقه عکاسی من بود
وی در پاسخ به این سوال که اولین عکاسی جنگ را در کدام شهر به ثبت رسانده‌اید، عنوان کرد: از بمباران شهرها شروع کردم. اولین عکاسی من نیز رسما در شکست حصر آبادان بود که من صدای گلوله و خمپاره و کسانی که مجروح شده بودند را شنیدم و دست و پای خودم را گم کرده بودم و نمی‌دانستم که باید چه کار کنم. باید اینها را نجات دهم؟ یا عکاسی کنم؟ و از اینجا صفر کیلومتر تجربه عکاسی جنگ را شروع کردم.
این عکاس جنگ عنوان کرد: در عکس‌های 8 سال جنگ من شاید 2 فریم بیشتر نبینید. من در بیش از 22 عملیات کوچک و بزرگ شرکت کردم. 33 ماه در منطقه جنوب غرب بودم. از اعزام نیرو تا بازگشت آزادگان بیش از 24 هزار فریم عکس نگاتیو گرفتم.
فریدونی در خصوص اسامی عملیات‌هایی که حضور داشته است، بیان کرد: در عملیات شکست حصر آبادان و فتح‌المبین که عملیات پر غرور ما بود و آنجا بیش از 17 هزار اسیر گرفتیم، من نیز با عکاس‌های حرفه‌ای در یک گروه بودم. عملیات دیگری که من در آن عکاسی کردم. عملیات‌های کربلای 5 و والفجر 8 است. ما 40 روز در «فاو» جنگیدیم و دنیا بر علیه ما جنگید. هر چیز داشتند روی سر ما ریختند چون «فاو» برای آنها خیلی اهمیت داشت و ما مقاومت کردیم و توانستیم خدا را شکر «فاو» را حفظ کنیم.
باید عکس‌های خبری از جنگ می‌گرفتم که دلخراش نباشد
این پیشکسوت ادامه داد: چون من عکاس خبری بودم باید برای ایرنا عکس‌های خبری می‌گرفتم. باید عکس‌هایی می‌گرفتم که مردم را جذب کند. یعنی ما دو وظیفه داشتیم. یکی اینکه عکس‌های خبری بگیریم که خیلی دلخراش نباشد. چون امام(ره) گفت: «اگر این جنگ 20 سال هم طول بکشد ما می‌جنگیم نباید کاری کنیم که مردم از جنگ خسته شوند».
وی با بیان اینکه در جنگ دو هدف اصلی داشتیم، اظهار کرد: حداقل من به اندازه علم خودم این را رعایت کردم، بعد از اینکه عکس‌های عملیات‌های پیروزمندانه را می‌گرفتم به سوژه‌های حاشیه‌ای جنگ می‌پرداختم شامل بچه‌هایی که با خودشان خلوت می‌کردند، نماز می‌خوانند، نیایش می‌کردند، قرآن می‌خواندند را عکاسی می‌کردم.
فریم عکس‌هایم بدون توجه سوژه پر از حال و هوای رزمندگان بود
فریدونی در ادامه گفته‌های خود، عنوان کرد: در جنگ به گونه‌ای سوژه عکاسی‌ام را انتخاب می‌کردم که رزمنده متوجه عکاس نشود تا حال و هوا و صفای خودش را در فریم داشته باشم. حتی عکس‌های یادگاری که می‌گرفتم نیز این جوری بود.
تعدد انجمن عکاسان بحران بدون هیچ خروجی است
این پیشکسوت عکاسی جنگ در خصوص وضعیت عکاسی بحران در کشور، گفت: ما امروز انجمنی با عنوان انجمن عکاسان بحران داریم. آیا انجمن عکاسان بحران تا به امروز آموزشی برای عکاسان جوان گذاشته است؟. یکی از بزرگترین مشکلات ما تعدد همین انجمن‌ها است بدون اینکه خروجی خاصی داشته باشند. آیا انجمن توانسته 5 نفر عکاس حرفه‌ای آموزش دهد که در بحران‌ها عکاسی کنند؟.
بیشتر عکس‌های فاجعه منا مربوط به خبرگزاری‌های خارجی است
وی در ادامه با اشاره به فاجعه منا و نبود عکسی از آن حادثه در کشور، افزود: متأسفانه علی‌رغم اینکه تعداد قابل توجهی عکاس از ایران به مراسم حج فرستاده شده بودند، بیشتر عکس‌های فاجعه منا مربوط به خبرگزاری‌های خارجی است و عکاسان ما موفق نشده‌اند به موقع خودشان را به محل حادثه برسانند و عکاسی کنند. چرا با وجود اعزام هفت و هشت عکاس به مراسم حج، ما نباید عکسی از عکاسان خود از این وقایع را دریافت کنیم که تا این حد برای کشور ما اهمیت دارد؟. از طریق همین عکس‌ها می‌توانستیم جنایت آل سعود را به تمام دنیا انعکاس بدهیم.
فریدونی ادامه داد: بردن هر عکاسی برای مراسمی مثل حج مناسب نیست. ما نمی‌توانیم هر عکاسی را برای هر برنامه‌ای بفرستیم بدون اینکه توانایی و قابلیت آن عکاس را بسنجیم. ابتدا باید به این سوال پاسخ دهیم که آیا این عکاس می‌تواند مثلا یک برنامه حادثه‌ای را پوشش دهد.
عضو انجمن عکاسان دفاع مقدس کشور با اشاره به تأسیس این انجمن با همکاری عکاسان جنگ، افزود: این انجمن حدود 14 سال است که آغاز به کار کرده است و به نوعی احساس تکلیف همه عکاسان جنگ به آن دوران منجربه تأسیس این مجموعه شد.
وی ادامه داد: همه هفت نفر هیئت مؤسس انجمن عکاسان دفاع مقدس از عکاسان جنگ هستند و زیر نظر بنیاد روایت فتح به مدت 14 سال است که کار خود را آغاز کردند و حاصل تلاش این انجمن، چاپ بیش از 17 جلد کتاب و کارهای نمایشگاهی، کارت پوستال و ... است.
فریدونی با اشاره به کتاب «حماسه الوند» خود که اختصاص به عکاس‌های دوران دفاع مقدس همدان دارد، اظهار کرد: کل آثار دفاع مقدس عکاسان نیروها، لشگرها و تیپ‌های همدان در کتابی حدودا 210 صفحه جمع‌آوری شده است. کتاب «دلاوران کرمانشاه» عنوان کتابی دیگر است که در خصوص شهدای انقلاب و عکاسان فرانسوی است که از دوران انقلاب عکاسی کرده‌اند.
