محمدعلی اسفنانی، قائم مقام معاونت تنقیح قوانین مجلس و سخنگوی سابق کمیسیون حقوقی قضایی مجلس، در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) در تشریح مبانی حقوقی بلاوجه بودن دستور ترامپ در اعلام قدس به عنوان پایتختی رژیم صهیونیستی گفت: آنچه که به لحاظ حقوقی حائز اهمیت است و در دنیا کمتر به آن توجه میشود این است که اساسا وقتی گفته میشود رژیم صهیونیستی یک رژیم جعلی است به این دلیل است که فاکتورهای لازم برای تشکیل حکومت و تبدیل شدن به یک کشور را ندارد.
چرا دستور ترامپ از لحاظ مبانی حقوقی مردود است؟
وی ادامه داد: به لحاظ حقوق بینالملل یک کشور زمانی کشور تلقی میشود که از سه مؤلفه برخوردار باشد؛ سرزمین، ملت و حاکمیت. اما صهیونیستها سرزمینی نداشتند و به اجبار سرزمین دیگران را تصرف کردند و با شنیعترین وضع ممکن مردم فلسطین را کشتند و از بین بردند و یا آنها را وادار به کوچ از موطن اصلی خود کردند.
اسفنانی اظهار کرد: از طرفی ساکنین این سرزمین تصرف شده با کمک انگلیسیها و بعد آمریکاییها از نقاط مختلف جهان به فلسطین کوچ داده شدند و لذا فاقد رکن ملت هم بودند. وقتی دو رکن اصلی نباشد قاعدتا بحث هیئت حاکمه و حاکمیت هم موضوعیت ندارد. به عبارتی این رژیم از بنیاد دچار مشکل و جعلی است.
نماینده سابق مجلس عنوان کرد: براین اساس تصور اینکه حامیان این رژیم جعلی اقدام حقوقی و قانونی انجام دهند تصور محالی است لذا هر اقدامی که در راستای تثبیت و مشروعیتبخشی به این رژیم جعلی و غیرقانونی باشد طبیعتا به دلیل ایراد داشتن منشا شکلگیری آن، بلاوجه و نامشروع خواهد بود.
دلایل مخالفت متحدان غربی آمریکا با دستور ترامپ چه بود
وی با بیان اینکه اقدام اخیر ترامپ مصداق همین کار غیر حقوقی است، گفت: در طول تاریخ به لحاظ سیاسی سابقه نداشته است که یک کشور پایتخت کشور دیگری را از جایی به جای دیگر منتقل کند و اعلام کند سفارت خود را به شهر دیگری منتقل خواهم کرد تا آن شهر به عنوان پایتخت به رسمیت شناخته شود. لذا به هیچ عنوان امکان پذیرش چنین امری در عرصه بینالمللی وجود ندارد و علت اینکه بسیاری از متحدان غربی آمریکا به این اقدام واکنش نشان دادند به این دلیل است که دستور ترامپ خارج از عرف دیپلماتیک بینالملل است و به هیچ عنوان از شاخصههای حقوقی و قانونی برخوردار نیست.
واکنش جهان اسلام ترامپ را به عقبنشینی وامیدارد
قائم مقام معاونت تنقیح قوانین مجلس درباره ارزیابی خود از نوع واکنش جهان اسلام به این اقدام آمریکاییها و تفاوت این واکنش با مسائل مشابه قبلی گفت: به عقیده من آمریکاییها به روال قبل که کارهای سخیف و ناشایستی را به دنیا تحمیل میکردند و آن را با توجیه ناآگاهی یا خطای رئیسجمهور به پیش میبردند این بار نیز چنین اقدام شیطانی را انجام دادند تا با این روش کاری که در حالت عادی انجامش غیر ممکن بود را عملی سازند. پشت پرده امثال ترامپ، لابی قوی صهیونیستی است که با استفاده از برخی ویژگیهای شخصی ترامپ، توانسته چنین دستوری را اعلام کند.
اسفنانی عنوان کرد: تصور من این است که ترامپ این کار را کرد تا واکنش کشورهای اسلامی را ببیند که اگر واکنشها خیلی شدید نبود و قابل پذیرش بود هدف خود را عملی کند، اما خوشبختانه کشورهای اسلامی واکنش بسیار خوب و مثبتی نشان دادند و حتی وزیر دفاع مالزی اعلام میکند که کشورش حاضر است نیروی نظامی برای دفاع از فلسطین اعزام کند.
وی تأکید کرد: در واقع حتی کشورهایی که به نظر میرسد متحد و همپیمان آمریکا و اسرائیل هستند از این اقدام نه تنها استقبال کردند بلکه واکنش شدیداللحنی نشان دادند و در این میان تنها رهبران برخی کشورهای عربی مانند عربستان و بحرین رفتار فضاحتامیزی از خود بروز دادند. این مسئله نشان داد که بیداری اسلامی در متن مردم به خوبی رخ داده است و واکنش مقامات برخی کشورهای اسلامی متحد آمریکا به نوعی نشانه نفوذ بالای ارزشهای اسلامی در متن مردم است که مسئولان آن کشورها را وادار به واکنش کرده است.
این کارشناس مسائل سیاسی در پایان یادآور شد: امیدواریم این واکنشها و فشارهای دیپلماتیک به نحوی ادامه پیدا کند که آمریکاییها و صهیونیستها نه تنها وادار به عقبنشینی شوند بلکه عذرخواهی هم بکنند. در این راستا کشورهای اسلامی میتوانند با یک تصمیم مشترک دست به اقدامات و فشارهای سیاسی، اقتصادی و حقوقی زده تا بتوانند در عرصه بینالمللی طراحی صهیونیستها را خنثی کنند.